Klauzula standstill to minimalny okres zawieszenia dopuszczalności zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego po zawiadomieniu przez zamawiającego wykonawców o wyborze oferty najkorzystniejszej. Okres ten rozpoczyna się od przesłania przez zamawiającego zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty. Celem obowiązywania klauzuli standstill jest ochrona interesów wykonawców, którzy w okresie zawieszenia zawarcia umowy mogą skorzystać ze środków ochrony prawnej.
Zakaz zawarcia umowy w tym czasie nie ma charakteru bezwzględnego. Zamawiający bowiem ma możliwość zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego przed upływem okresu standstill, czyli już bezpośrednio po wyborze najkorzystniejszej oferty, w razie zaistnienia okoliczności wyspecyfikowanych w art. 94 ust. 2 p.z.p.
Zamawiający zawiadamiając o wyborze najkorzystniejszej oferty ma podaje termin, po upływie którego umowa w sprawie zamówienia może być zawarta. Termin ten musi uwzględniać okres standstill. Minimalne terminy zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, które uwzględniają klauzulę standstill zostały uzależnione od sposobu przesłania przez zamawiającego informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty oraz wartości zamówienia publicznego.
Dla zamówień, których wartość przekracza progi unijne okres standstill wynosi 10 dni, jeżeli zawiadomienie zostało przesłane faksem lub drogą elektroniczną albo 15 dni, gdy zawiadomienie zostało przesłane pisemnie. Natomiast dla zamówień, których wartość nie przekracza progów unijnych okres standstill wynosi 5 dni, jeżeli zawiadomienie zostało przesłane faksem lub drogą elektroniczną albo 10 dni, gdy zawiadomienie zostało przesłane pisemnie.
W przepisie art. 94 ust. 1 p.z.p. występuje pojęcie"od dnia przesłania zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty". Z uwagi na ochronę interesów wykonawców ustalenie rozpoczęcia okresu standstill ma kluczowe znaczenie. Niezbędne staje się ustalenie, od kiedy biegnie początek okresu zawieszenia – czy jest nim dzień przesłania zawiadomienia przez zamawiającego, czy też dzień jego otrzymania przez wykonawcę (doręczenie).
Ustalenie znaczenia terminu "przesłanie", o którym mowa w art. 94 ust. 1 p.z.p., nie budzi wątpliwości, jeśli chodzi o przesłanie zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty faksem czy drogą elektroniczną. Natomiast w sytuacji przesłania zawiadomienia pisemnie obowiązuje teoria nadania, która wiąże skutek prawny w postaci rozpoczęcia biegu terminu standstill z datą jego przesłania. Możliwość zawarcia przez zamawiającego umowy w sprawie zamówienia publicznego pojawia się dopiero po upływie okresu standstill. Okres standstill kończy się wraz z ogłoszeniem orzeczenia kończącego postępowanie odwoławcze przez KIO.
Autor: Małgorzata Sieradzka, współpracuje z programem LEX Zamówienia Publiczne
