Co do zasady, głosowania nie można przerywać. Tylko w wyniku nadzwyczajnych wydarzeń, które przejściowo lub trwale uniemożliwią prowadzenie głosowania (np. katastrofa budowlana dotycząca budynku, w którym znajduje się lokal wyborczy), komisja zarządza przerwę w głosowaniu, przedłuża je lub odracza. Sytuacja taka z reguły wymaga od komisji błyskawicznego podjęcia decyzji, wykonania odpowiednich czynności oraz sporządzenia dokumentacji.

O ile jest to sytuacja absolutnie niepożądana, o tyle dobrze jest być jednak na nią przygotowanym. W sytuacji zdarzenia nadzwyczajnego:
1) komisja powiadamia okręgową komisję wyborczą o przyczynach uzasadniających – zdaniem komisji – zarządzenie przerwy w głosowaniu, jego przedłużenie lub odroczenie i podejmuje za jej zgodą uchwałę w tej sprawie;

Uchwała w sprawie zarządzenia przerwy w głosowaniu

2) uchwała podlega bezzwłocznemu podaniu do publicznej wiadomości, przesłaniu do PKW, za pośrednictwem właściwej okręgowej komisji wyborczej, oraz wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta);
3) komisja sporządza protokół na okoliczność:
a) zaklejenia i opieczętowania wlotu urny,
b) zapakowania w odrębne pakiety spisu wyborców i po ustaleniu liczby niewykorzystanych kart do głosowania ich opieczętowania i opisania,
c) oddania urny i dokumentów na przechowanie przewodniczącemu komisji,
d) oddania na przechowanie zastępcy przewodniczącego pieczęci komisji a podczas jego nieobecności – innemu członkowi komisji;

Protokół spisany na okoliczność zabezpieczenia dokumentacji wyborczej w związku z zarządzeniem przerwy w głosowaniu

4) przed wznowieniem głosowania komisja spisuje protokół, czy pieczęcie na urnie i pakietach z kartami oraz spisem nie zostały naruszone. W razie naruszenia pieczęci lub braku dokumentów komisja opisuje stwierdzony stan w protokole głosowania, zawiadamia o tym niezwłocznie okręgową komisję wyborczą oraz wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i następnie wykonuje czynności wskazane przez okręgową komisję wyborczą;

Protokół spisany na okoliczność sprawdzenia, czy dokumentacja wyborcza zabezpieczona w związku z zarządzeniem przerwy w głosowaniu nie została naruszona

5) uchwałę o przerwaniu lub odroczeniu głosowania oraz sporządzone protokoły komisja załącza do protokołu głosowania i czyni o tym adnotację w punkcie 11.


Komisja jest zobowiązana do przygotowania i przekazania danych o liczbie osób uprawnionych do głosowania oraz o liczbie wyborców, którym wydano karty do głosowania w trakcie głosowania. Sposób przekazania tych danych wg stanu na godzinę 8.00, 13.00 i 17.00 określa uchwała PKW z dnia 23 kwietnia 2010 r. w sprawie wytycznych dla okręgowych komisji wyborczych i obwodowych komisji wyborczych, dotyczących trybu i zasad przekazywania Państwowej Komisji Wyborczej danych o liczbie osób uprawnionych do głosowania oraz o liczbie wyborców, którym wydano karty do głosowania, w trakcie głosowania w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej zarządzonych na dzień 20 czerwca 2010 r. (M.P. Nr 30, poz. 408). Kwestia ta, podobnie jak obsługa informatyczna, również powinna być uregulowana przez właściwą delegaturę Krajowego Biura Wyborczego.

Komisja, na żądanie wyborcy, jest zobowiązana wydać mu zaświadczenie potwierdzające wzięcie udziału w głosowaniu.

Formularz zaświadczenia potwierdzającego udział w głosowaniu (1)
Formularz zaświadczenia potwierdzającego udział w głosowaniu (2) 

Zaświadczenie podpisuje przewodniczący komisji lub jego zastępca i opatruje pieczęcią komisji. Zaświadczenie sporządza się pismem maszynowym w dwóch egzemplarzach – jeden przekazuje się wyborcy, a drugi załącza do spisu. Jeżeli komisja nie ma możliwości sporządzenia zaświadczenia pismem maszynowym, może sporządzić je ręcznie.

Pracownicy samorządowi mogą również wykonać czynności, które ułatwią pracę członkom komisji po zakończeniu głosowania o godz. 20.00 i zamknięciu lokalu wyborczego, a mianowicie bardzo przydatnym jest np. sporządzenie tzw. arkuszy pomocniczych do liczenia głosów.

Arkusz pomocniczy do liczenia głosów oddanych na kandydatów na Prezydenta RP

Po sporządzeniu protokołu głosowania w obwodzie w dwóch egzemplarzach jeden z nich komisja wraz z ewentualnymi wniesionymi zarzutami mężów zaufania i uwagami członków komisji oraz zajętym wobec nich stanowiskiem umieszcza w kopercie, zakleja i opieczętowuje na złączeniach oraz odpowiednio opisuje.

W tym przypadku również warto jest przygotować odpowiednio opisane koperty, np. w formie szablonu (naklejki) na koperty.

Gdy komisji korzystała z obsługi informatycznej, w osobnych kopertach dostarcza się nośnik informatyczny z zapisem danych z protokołu głosowania oraz raport ostrzeżeń .

Naklejki na koperty na protokół z głosowania

Po przyjęciu protokołu głosowania przez okręgową komisję wyborczą przewodniczący obwodowej komisji przekazuje w uzgodniony wcześniej sposób w depozyt wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) wszystkie paczki z dokumentami oraz odpowiednio zabezpieczony spis wyborców wraz z dołączonymi do niego zaświadczeniami o prawie do głosowania i aktami pełnomocnictwa oraz pieczęć komisji.

W osobnej „paczce” należy przekazać wójtowi wykaz osób, którym udzielono pełnomocnictwa do głosowania, na którym komisja odnotowywała fakt głosowania przez pełnomocnika.

Biorąc pod uwagę, że znana jest liczba kandydatów i ich nazwiska, można również pokusić się o wykonanie naklejek (ułatwiających dokonanie opisu) na pakiety z kartami do głosowania i pozostałymi dokumentami. Naklejki te stanowią jednocześnie „ściągę” dla komisji, w jakie pakiety prawidłowo powinny być zapakowane karty do głosowania i jak opisane.

Arkusz naklejek na pakiety z dokumentami wyborczymi

Upoważnienie w formie zarządzenia dla pracowników przyjmujących dokumenty wyborcze od obwodowej komisji wyborczej w imieniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta)

Pokwitowanie przyjętych dokumentów od obwodowej komisji Wyborczej po zakończeniu głosowania (1)
Pokwitowanie przyjętych dokumentów od obwodowej komisji Wyborczej po zakończeniu głosowania (2)

Komisja obwodowa w obwodach utworzonych w szpitalach i zakładach pomocy społecznej, po uzgodnieniu z właściwą okręgową komisją wyborczą, może użyć do głosowania oprócz urny zasadniczej tzw. urnę pomocniczą do głosowania poza lokalem przez osoby obłożnie chore lub mające trudności w poruszaniu się, których nazwiska figurują w spisie wyborców w danym obwodzie głosowania i wyrażą wolę takiego głosowania. Sposób głosowania przy użyciu urny pomocniczej określają wytyczne.

Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (1)
Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (2)
Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (3)
Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (4)
Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (5)

Ireneusz Krześnicki

Do pobrania:

Uchwała w sprawie zarządzenia przerwy w głosowaniu.doc
Uchwała w sprawie zarządzenia przerwy w głosowaniu.pdf


Protokół spisany na okoliczność zabezpieczenia dokumentacji wyborczej w związku z zarządzeniem przerwy w głosowaniu.doc
Protokół spisany na okoliczność zabezpieczenia dokumentacji wyborczej w związku z zarządzeniem przerwy w głosowaniu.pdf


Protokół spisany na okoliczność sprawdzenia, czy dokumentacja wyborcza zabezpieczona w związku z zarządzeniem przerwy w głosowaniu nie została naruszona.doc
Protokół spisany na okoliczność sprawdzenia, czy dokumentacja wyborcza zabezpieczona w związku z zarządzeniem przerwy w głosowaniu nie została naruszona.pdf


Formularz zaświadczenia potwierdzającego udział w głosowaniu (1).doc
Formularz zaświadczenia potwierdzającego udział w głosowaniu (1).pdf


Formularz zaświadczenia potwierdzającego udział w głosowaniu (2).doc
Formularz zaświadczenia potwierdzającego udział w głosowaniu (2).pdf


Arkusz pomocniczy do liczenia głosów oddanych na kandydatów na Prezydenta RP.doc
Arkusz pomocniczy do liczenia głosów oddanych na kandydatów na Prezydenta RP.pdf


Naklejki na koperty na protokół z głosowania.doc
Naklejki na koperty na protokół z głosowania.pdf


Arkusz naklejek na pakiety z dokumentami wyborczymi.doc
Arkusz naklejek na pakiety z dokumentami wyborczymi.pdf


Upoważnienie w formie zarządzenia dla pracowników przyjmujących dokumenty wyborcze od obwodowej komisji wyborczej w imieniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta).doc
Upoważnienie w formie zarządzenia dla pracowników przyjmujących dokumenty wyborcze od obwodowej komisji wyborczej w imieniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta).pdf


Pokwitowanie przyjętych dokumentów od obwodowej komisji Wyborczej po zakończeniu głosowania (1).doc
Pokwitowanie przyjętych dokumentów od obwodowej komisji Wyborczej po zakończeniu głosowania (1).pdf


Pokwitowanie przyjętych dokumentów od obwodowej komisji Wyborczej po zakończeniu głosowania (2).doc
Pokwitowanie przyjętych dokumentów od obwodowej komisji Wyborczej po zakończeniu głosowania (2).pdf


Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (1).doc
Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (1).pdf 


Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (2).doc
Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (2).pdf


Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (3).doc
Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (3).pdf


Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (4).doc
Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (4).pdf


Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (5).doc
Dokumentacja konieczna do sporządzenia w związku z głosowaniem przy użyciu urny pomocniczej (5).pdf


Pisaliśmy o tym również:
Kilka praktycznych uwag dla pracownika samorządowego wskazanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do składu obwodowej komisji wyborczej (cz. 1)