Nie. Jeżeli w gminie funkcję kierownika Urzędu Stanu Cywilnego powierzono innej osobie, to wójt (burmistrz, prezydent miasta) traci te kompetencje.
Co do zasady, zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 1741), kierownikiem urzędu stanu cywilnego jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Jednak ustawa przewiduje możliwość (a w niektórych sytuacjach obowiązek) zatrudnienia innej osoby na stanowisku kierownika USC. W okręgach liczących poniżej 50 000 mieszkańców wójt (burmistrz, prezydent miasta) zatrudnia zastępcę kierownika urzędu stanu cywilnego oraz może zatrudnić inną osobę na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego (art. 6 ust. 4). W okręgach liczących powyżej 50 000 mieszkańców wójt (burmistrz, prezydent miasta) zatrudnia inną osobę na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego oraz może zatrudnić zastępcę lub zastępców kierownika urzędu stanu cywilnego (art. 6 ust. 5).
Z brzmienia przepisów wyraźnie wynika, że kierownik USC może być tylko jeden, a zastępców kierownika USC może być więcej. Trudno racjonalnie przyjąć dopuszczalność funkcjonowania więcej niż jednego kierownika USC. Gdyby wójt (burmistrz, prezydent miasta) zachowywał kompetencje kierownika USC pomimo zatrudnienia innej osoby na takim stanowisku, to nie byłoby żadnej różnicy pomiędzy ustępem 4 a ustępem 5 art. 6 ustawy. Na rozłączność kompetencji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i kierownika USC wskazuje także brzmienie art. 10 ust. 1 i ust. 2 ustawy. Przepisy te przewidują odrębne uprawnienia do upoważnienia pracowników dla kierownika USC i wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
W powyższym zakresie nie ma istotnych różnic w stosunku do poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2011 r., Nr 212, poz. 1264 z późn. zm.) – brzmienie odnośnych przepisów było zbliżone. Należy jednak odnotować, że na gruncie poprzedniego stanu prawnego pojawiły się w tej sprawie rozbieżne poglądy.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 października 2007 r., II OSK 1324/07 wskazał, że ze sformułowania ustawy nie wynika, iż w przypadku powołania innego kierownika urzędu stanu cywilnego, wójt lub burmistrz (prezydent) przestaje być kierownikiem urzędu stanu cywilnego i traci uprawnienia w tym zakresie. NSA przywołał pogląd wyrażony w literaturze (A. Czajkowska, E. Pachniewska, Prawo o aktach stanu cywilnego, Komentarz. Orzecznictwo. Wzory dokumentów i pism, Warszawa 2005, s. 25).
Odmienny pogląd wyraziła Magdalena Gurdek w artykule „Status prawny kierownika urzędu stanu cywilnego”, Samorząd Terytorialny 2008/7-8/113-125 oraz w glosie do cytowanego wyżej wyroku NSA z dnia 17 października 2007 r., II OSK 1445/071, Przegląd Prawa Publicznego 2008/10/100-113. Argumenty tej Autorki są dla mnie bardziej przekonujące.
Szkoda, że ustawodawca przyjmując nowe Prawo o aktach stanu cywilnego nie rozstrzygnął wyraźnie tej niejednoznaczności. Kompetencje kierownika urzędu stanu cywilnego są na tyle istotne, że nie może być wątpliwości, czy zostały dokonane przez osobę do tego uprawnioną.
Wątpliwości nie było do 27 maja 1990 r. Według ówczesnego brzmienia art. 6 prawa o aktach stanu cywilnego z 1986 r., czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonywał kierownik urzędu stanu cywilnego, który był terenowym organem administracji państwowej o właściwości szczególnej stopnia podstawowego lub zastępca kierownika. W miastach liczących do 50 tys. mieszkańców oraz w gminach funkcję organu, o którym mowa w ust. 1 [kierownika USC], mógł pełnić również prezydent miasta albo naczelnik miasta lub gminy, w razie niemożności wykonywania tej funkcji przez kierownika urzędu. Przepis wyraźnie dopuszczał możliwość pełnienia funkcji kierownika USC dodatkowo przez prezydenta miasta, naczelnika miasta lub gminy. Ta równoczesność była wykluczona w miastach liczących więcej niż 50 tysięcy mieszkańców, co koresponduje z obecnym uregulowaniem, który w takich miastach nakazuje zatrudnienie innej osoby na stanowisku kierownika USC, a co za tym idzie wyłączenie burmistrza (prezydenta miasta) od wykonywania tych kompetencji.
Kiedy wójt traci kompetencje kierownika urzędu stanu cywilnego?
Czy w przypadku zatrudnienia innej osoby na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego, wójt (burmistrz, prezydent miasta) zachowuje kompetencje kierownika USC?