Działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki mają obejmować mechanizm wsparcia i prowadzić do uzyskania wymiernych oszczędności energii. Działania te prowadzone będą w trzech obszarach: zwiększenia oszczędności energii przez odbiorców końcowych, zwiększenia oszczędności energii przez urządzenia potrzeb własnych oraz zmniejszenia strat energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego w przesyle lub dystrybucji.
Wprowadzenie kompleksowego mechanizmu wsparcia dla działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej gospodarki ma doprowadzić w konsekwencji do ograniczenia szkodliwego oddziaływania sektora energetycznego na środowisko oraz ma się przyczyniać do poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Ustawa jest odpowiedzią na podnoszone postulaty o konieczności ustanowienia systemu promującego i wspierającego uzyskiwanie oszczędności energii zwłaszcza na polu końcowego wykorzystania energii. Ustawa stanowi też wypełnienie postanowień dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylającej dyrektywę Rady 93/76/EWG (Dz. Urz. WE L 114 z 27.04.2006, str. 64). Ponadto ustawa jest konsekwencją konkluzji Rady Unii Europejskiej z dn. 8 - 9 marca 2007 r. ustanawiającej cel 20 % oszczędności energii dla całej UE do 2020 r.
Ustawa określa:
1. krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią;
2. zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej;
3. zasady uzyskania i umorzenia świadectwa efektywności energetycznej;
4. zasady sporządzania audytu efektywności energetycznej oraz uzyskania uprawnień audytora efektywności energetycznej.
Zgodnie z art. 10 ustawy , każda jednostka sektora publicznego - czyli podmiot sektora finansów publicznych, o którym mowa w art. 9 ustawy o finansach publicznych - realizując swoje zadania, stosuje co najmniej dwa ze środków poprawy efektywności energetycznej znajdujących się na poniższej liście:
1. umowa, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej;
2. nabycie nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji;
3. wymiana eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu na urządzenie, instalację lub pojazd, o których mowa w pkt 2, albo ich modernizacja;
4. nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich części albo przebudowa lub remont użytkowanych budynków, w tym realizacja przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. Nr 223, poz. 1459 z późn. zm.) ;
5. sporządzenie audytu energetycznego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów eksploatowanych budynków w rozumieniu Prawa budowlanego , o powierzchni użytkowej powyżej 500 m2, których jest właścicielem lub zarządcą.
Ponadto jednostka sektora publicznego informuje o stosowanych środkach poprawy efektywności energetycznej na swojej stronie internetowej lub w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości.
Wzorcowa rola sektora publicznego w dużej mierze wiązać się będzie z koniecznością przeprowadzenia działań, często o charakterze inwestycyjnym. Niezbędne będzie w tym przypadku zagwarantowanie, aby wykorzystanie potencjalnych oszczędności energii następowało w sposób efektywny ekonomicznie, czyli przynoszący oszczędności finansowe po uwzględnieniu niezbędnych nakładów inwestycyjnych.
W przypadku jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z proponowanymi w ustawie rozwiązaniami, uwypuklona zostanie rola środków poprawy efektywności energetycznej w opracowywanych przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) projektach założeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Założenia te będą opracowywane w formie uchwały przyjmowanej przez Radę Gminy.
Przepisy ustawy dotyczą jednak w szczególności odbiorców końcowych, rozumianych jako osoby fizyczne lub prawne, które dokonują zakupu energii na własny użytek, przedsiębiorstw energetycznych oraz przedsiębiorstw będących dostawcami środków poprawy efektywności energetycznej.
Realizacja przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej poza wymierną oszczędnością energii, ma stymulować również wzrost konkurencyjności i innowacyjności całej gospodarki i może powodować wzrost zatrudnienia zwłaszcza w branży przedsiębiorstw, które dostarczają rozwiązania w zakresie poprawy efektywności energetycznej.
Przygotowywana regulacja może spowodować wzrost nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw sektora energetycznego, szczególnie w zakresie modernizacji sieci przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej oraz w sektorze wytwarzania, co może skutkować nieznacznym wzrostem cen energii elektrycznej.
Wejście w życie nowej regulacji ma się przyczynić do poprawy efektywności energetycznej polskiej gospodarki, co w efekcie powinno doprowadzić do racjonalizacji cen energii dla odbiorców końcowych. Dzięki temu powinna wzrastać konkurencyjność polskich przedsiębiorstw na rynku europejskim, szczególnie tych o stosunkowo wysokiej energochłonności.
Wejście w życie ustawy , a w ślad za tym wprowadzenie mechanizmów poprawiających efektywność energetyczną, ma zmniejszyć ryzyko dodatkowego obciążenia związanego z opłatami za zanieczyszczenie środowiska.
Wprowadzenie kompleksowego mechanizmu wsparcia dla działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej gospodarki ma doprowadzić w konsekwencji nie tylko do ograniczenia szkodliwego oddziaływania sektora energetycznego na środowisko, ale także ma się przyczyniać do poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Poprawa efektywności wytwarzania, przesyłu i wykorzystania energii ma się przyczynić do zmniejszenia zużycia paliw, a tym samym do zmniejszenia emisji szkodliwych substancji. Oszczędność paliw i energii stanowi jeden z najszybszych, najskuteczniejszych i najbardziej opłacalnych sposobów ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i innych szkodliwych substancji oraz poprawy jakości powietrza, szczególnie na terenach gęsto zaludnionych.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. Nr 94, poz. 551)
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.)
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. Nr 223, poz. 1459 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.)