Głównym celem projektu ustawy jest przyśpieszenie i udrożnienie procesów przekształcania prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, a także poszerzenie zakresu nieruchomości obejętych przekształceniem oraz katalogu osób uprawnionych do przekształceń. Projekt zakłada również złagodzenie wzrostu opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste w przypadkach drastycznych zwyżek oraz dostosowanie przepisów do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 stycznia 2010 r (sygn. akt K 9/08).

W celu złagodzenia skutków finansowych aktualizacji opłaty rocznej dla użytkowników wieczystych, zaproponowano inny niż obecnie mechanizm dokonywania płatności tej opłaty przy jej aktualizacji. W przypadkach, gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższać będzie dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty rocznej, użytkownik wieczysty będzie wnosił opłatę roczną w wysokości odpowiadającej dwukrotności dotychczasowej opłaty rocznej. Pozostała nadwyżka będzie rozkładana na dwie równe części, które powiększają opłatę roczną w następnych dwóch latach, w wyniku czego opłata roczna w trzecim roku od aktualizacji osiągnie wysokość wynikającą z tej aktualizacji.

W projekcie zaproponowano również zmianę do art. 81 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami , mającą na celu eliminację pojawiających się w praktyce wątpliwości w zakresie terminu, w którym właściwy organ zobowiązany jest odnieść się do wniosku złożonego przez użytkowania wieczystego w sprawie dokonania aktualizacji opłaty, a także terminu, w którym użytkownik może skierować sprawę do kolegium. Zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 81 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami : "użytkownik wieczysty nie częściej niż raz w roku może żądać od właściwego organu dokonania aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, jeżeli wartość nieruchomości uległa zmianie. Jeżeli właściwy organ odmówił aktualizacji opłaty użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania odmowy, skierować sprawę do kolegium. W przypadku gdy właściwy organ nie rozpatrzył żądania w terminie 30 dni, użytkownik wieczysty może w terminie 90 dni od dnia doręczenia żądania, skierować sprawę do kolegium. Doręczenie żądania powinno nastąpić na piśmie do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego aktualizację opłaty rocznej. Przepisy art. 77-80 ( ustawy o gospodarce nieruchomościami ) stosuje się odpowiednio."

Wprowadzenie powyższych nowych zasad i procedur wiąże się z koniecznością wprowadzenia przepisów przejściowych. Zaproponowano, aby w wszczętych i niezakończonych sprawach aktualizacji opłat z tytułu użytkowania wieczystego, stosować przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Ponadto proponuje się, aby zakresem przedmiotowym ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. Nr 175, poz. 1459, z późn. zm.) objąć nieruchomości niezależnie od ich funkcji lub przeznaczenia W projekcie zaproponowano również rozszerzenie zakresu podmiotowego ustawy na wszystkich użytkowników wieczystych, czyli rozszerzono obecnie obowiązujący zakres podmiotowy o osoby prawne, które nie były dotychczas objęte tym zakresem, z zachowaniem jednak pewnych wyłączeń. W szczególności wyłączenie dotyczy Polskiego Związku Działkowców, ze względu na to, że prawo użytkowania wieczystego przysługuje tej organizacji, a nie osobom faktycznie użytkującym działki w rodzinnych ogrodach działkowych. Nie jest zatem zasadne, aby organizacji tej przysługiwało roszczenie o przekształcenie, a tym samym aby stała się ona właścicielem tych nieruchomości, a nie osoby fizyczne faktycznie użytkujące i ponoszące nakłady na działki. Z zakresu działania ustawy proponuje się wyłączenie państwowych i samorządowych osób prawnych.

W projekcie zaproponowano uchylenie ust. 5 art. 1 ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości , który obecnie przewiduje termin 31 grudnia 2012 r. na wystąpienie z żądaniem o przekształcenie. Umożliwi to użytkownikom wieczystym podjęcie przemyślanej decyzji o nabyciu prawa własności użytkowanej nieruchomości, w sposób dostosowany do ich sytuacji materialnej i faktycznych potrzeb.

W celu wyeliminowania problemów z dokonywaniem przekształcenia wobec braku indywidualnej zgody wszystkich współuprawnionych do nieruchomości proponuje się wprowadzenie rozwiązań opierających się na zgodzie większości współużytkowników wieczystych. O dokonaniu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności w takim przypadku decydowałby właściwy organ, mając na względzie cel zamierzonej czynności. Jeżeli jednak przynajmniej jeden ze współużytkowników wieczystych zgłosiłby sprzeciw wobec złożonego wniosku o przekształcenie przez współużytkowników wieczystych, których suma udziałów w użytkowaniu wieczystym wynosiłaby co najmniej połowę, właściwy organ będzie zawieszał postępowanie do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez sąd na podstawie art. 199 k.c.

W projekcie ustawy zaproponowano również doprecyzowanie przepisów przewidujących bonifikaty od opłaty za przekształcenie, czyniąc zadość wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 stycznia 2010 r., sygn. akt K 9/08 (Dz. U. Nr 21, poz. 109) . Uchylono zatem w art. 4 ust. 8, a ust. 9 zmodyfikowano tak, by przewidziana 50% bonifikata nie obejmowała gruntów j.s.t.

Projekt został skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu.

Na podstawie: www.sejm.gov.pl, stan z dnia 28 czerwca 2011 r.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.)
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. Nr 175, poz. 1459, z późn. zm.)