W regulaminie pracy urzędu jednostki samorządowej jest poniższy zapis (na podstawie art. 31 ustawy o pracownikach samorządowych):
"1. Pracownik na stanowisku urzędniczym, w tym na kierowniczym stanowisku urzędniczym, jeżeli obowiązek ten nie wynika z innych przepisów prawa, jest zobowiązany z chwilą nawiązania stosunku pracy złożyć oświadczenie o stanie majątkowym, na zasadach i według wzoru określonego w ustawie o pracownikach samorządowych.

2. Zmiana stanu majątkowego w zakresie określonym wzorem oświadczenia majątkowego powoduje obowiązek złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 1. Pracownik może za dany rok złożyć jedno oświadczenie majątkowe nie później niż do dnia 30 kwietnia roku następującego po wystąpieniu zmiany, według stanu majątku na dzień 31 grudnia.

3. Brak złożenia oświadczenia w terminie wskazanym w ust. 2 powoduje odpowiedzialność dyscyplinarną według zasad określonych w Regulaminie. Zatajenie, bądź podanie nieprawdziwych informacji w oświadczeniu o którym mowa w ust. 1 i 2, stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, dając pracodawcy podstawę do rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika bez wypowiedzenia."

Czy powyższy zapis w regulaminie pracy jest prawidłowy?

Czy żądanie kierownika jednostki w tej materii musi jednak zawierać każdorazowo imienne wezwanie danego pracownika do złożenia oświadczenia?

Czy jeżeli powyższy zapis nie jest prawidłowy, prawidłowym będzie rozwiązanie, w którym kierownik jednostki zarządzeniem zażąda złożenia oświadczenia a załącznikiem do zarządzenia będzie imienna lista osób do tego zobowiązanych, wraz ze wskazaniem terminu do złożenia i określeniem stanu majątkowego na dzień złożenia oświadczenia (np. wg stanu na dzień 31 grudnia zeszłego roku, oświadczenie złożone do 30 kwietnia)?

Odpowiedź

Nie. Jedyną podstawą do składania takich oświadczeń jest art. 32 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.) – dalej u.p.s. i wydane na jego podstawie żądanie pracodawcy do złożenia oświadczenia majątkowego przez urzędnika samorządowego. Regulacja ta ma charakter kompletny, a jednostka samorządowa nie ma podstaw do innego uregulowania tego obowiązku.

Uzasadnienie

Zapis regulaminu wskazany w pytaniu nie może być uznany za prawidłowy. Wynika to z faktu, iż kwestie majątkowe należą do sfery prywatnej obywateli (uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 czerwca 1997 r., K 21/96, OTK z 1997 r. z. 2 poz. 23). Wprawdzie informacje dotyczące majątku i sfera ekonomiczna jednostki są niewątpliwie objęte prywatnością, ale w tej sferze odnotować można łagodniejsze kryteria jej ograniczania, niż w wypadku sfery czysto osobistej (uzasadnienie wyroku TK z 20 października 2002 r., K 41/02, OTK-A z 2002 r. z. 6 poz. 83), to jednak należy mieć na uwadze, iż treść i umiejscowienie art. 51 Konstytucji RP wskazuje, że podstawa do przetwarzania takich i innych danych osobowych musi mieć charakter wyraźny i stosować się winna do niej wykładnia ścieśniająca (wyrok NSA z dnia 29 stycznia 2003 r., II SA 3085/01, LEX nr 156396).

Biorąc powyższe pod uwagę należy zatem uznać, iż "rozwijanie" obowiązków wynikających z art. 32 (a nie – jak błędnie wskazano – art. 31) u.p.s. jest swego rodzaju "nadregulacją" obowiązku ustawowego, niemającego skądinąd oparcia w przepisach u.p.s. Wobec braku dodatkowych regulacji należy uznać, że określenie obowiązku składania oświadczenia majątkowego w art. 32 u.p.s. jest kompletne i nie wymaga dodatkowego precyzowania. W praktyce oznacza to, że jedyną podstawą do składania takich oświadczeń jest cyt. wyżej art. 32 u.p.s. i wydane na jego podstawie żądanie pracodawcy do złożenia oświadczenia majątkowego przez urzędnika samorządowego.