Przedmiotem postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego jest pogłębienie toru podejściowego oraz awkenów wewnętrznych w porcie. Po złożeniu ofert zamawiający unieważnił postępowanie ze względu na istotną zmianę okoliczności.
W zawiadomieniu o unieważnieniu postępowania zamawiający wskazywał, że w trakcie prowadzonego przetargu zostało ogłoszone inne postępowanie, którego przedmiotem jest sprzedaż w postępowaniu upadłościowym majątku przedsiębiorstwa, na terenie którego miałyby zostać wykonane prace objęte zamówieniem publicznym. W związku z tym, realizacja zamówienia w aktualnym zakresie jest niecelowa, niemożliwa oraz powodowałaby nieuzasadnione wydatkowanie środków publicznych.
Zamawiający podnosił, że niemożliwe jest natomiast ograniczenie przedmiotu zamówienia po złożeniu ofert, wobec czego postępowanie należało unieważnić na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 6 Prawa zamówień publicznych z 29.01.2004 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 2164) dalej p.z.p.
Argumenty przedstawione przez zamawiającego wzbudziły wątpliwości wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, którzy złożyli odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący wskazywali, że celem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest wybór najkorzystniejszej oferty, który nastąpi w zgodności z przepisami ustawy. Jedynie w wyjątkowych, enumeratywnie określonych sytuacjach zamawiający może odstąpić od tego obowiązku poprzez unieważnienie procedury. Jednak, aby tego dokonać, niezbędne jest szczegółowe wykazanie zaistnienia wszystkich wymaganych przesłanek.
Aby skorzystać z dyspozycji art. 93 ust. 1 pkt 6 p.z.p. niezbędne jest, aby istotna okoliczność miała miejsce w przeszłości, przed chwilą unieważnienia postępowania. Zamawiający powołując się na nadzywczajne wydarzenia odwołuje się natomiast do okoliczności, które mogą dopiero nastąpić. Nie można natomiast przewidzieć efektów przeprowadzonego postępowania upadłościowego.
Oszczędność w wydatkowaniu finansów publicznych również nie może być uznawana za okoliczność umożliwiającą zamawiającemu unieważnienie postępowania. Ponownie zamawiający uzależnił unieważnienie postępowania od okoliczności niepewnej. Dodatkowo, interes zamawiającego nie może być utożsamiany z interesem publicznym.
Krajowa Izba Odwoławcza wyrokiem z 11.04.2017 r., KIO 593/17 uznała zarzuty odwołującego za zasadne. Sformułowane przez ustawodawcę przesłanki unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 6 p.z.p. wskazują na to, że może ono nastąpić jedynie w sytuacjach wyjątkowych oraz stosowane w nielicznych przypadkach.
Unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na tej podstawie wystąpić może jedynie w przypadku, w którym istotna zmiana okoliczności już nastąpiła. Sama możliwość jej powstania nie jest przesłanką umożliwiającą skorzystanie z dyspozycji art. 93 ust. 1 pkt 6 p.z.p.
Skład orzekający wskazał, że istotna zmiana okoliczności w rozumieniu powyższego przepisu to pewne nadzywczajne wydarzenia lub okoliczności, które mają wpływ na prowadzone postępowanie lub przedmiot zamówienia. Musi mieć ona charakter zewnątrzy wobec zamawiającego, co oznacza bezpośrednio, że nie może być od niego zależna.
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 11.04.2017 r., KIO 593/17
