Celem unormowań ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, ze zm., dalej: ustawa alkoholowa) jest m. in. ograniczenie spożycia alkoholu przez obywateli. Jednym ze sposobów jego realizacji jest ustanowienie znacznej ilości ustawowych zakazów sprzedaży, spożywania czy podawania alkoholu. Ustawodawca przewidział jednak, że nie wszystkie te zakazy mogą być wystarczające, stąd ustanowił również upoważnienie do wydawania aktów prawa miejscowego, które będą stanowiły uzupełnienie i dostosowanie zakazów do lokalnych warunków i potrzeb.

Artykuł 14 ust. 6 ustawy alkoholowej brzmi: w innych niewymienionych miejscach, obiektach lub na określonych obszarach gminy, ze względu na ich charakter, rada gminy może wprowadzić czasowy lub stały zakaz sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych.

Dwa podstawowe warunki, które musi spełnić gminna reglamentacja dostępności alkoholu, to objęcie uchwałą „innych niewymienionych miejsc, obiektów lub określonych obszarów gminy” oraz uwzględnienie charakteru miejsca. Pierwszy warunek odnosi się do art. 14 ust. 1-5 ustawy alkoholowej, które zabraniają:
• sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych:
- na terenie szkół oraz innych zakładów i placówek oświatowo-wychowawczych, opiekuńczych i domów studenckich;
- na terenie zakładów pracy oraz miejsc zbiorowego żywienia pracowników;
- w miejscach i czasie masowych zgromadzeń;
- w środkach i obiektach komunikacji publicznej;
- w obiektach zajmowanych przez organy wojskowe i spraw wewnętrznych, jak również w rejonie obiektów koszarowych i zakwaterowania przejściowego jednostek wojskowych; 
- napojów zawierających więcej niż 18 % alkoholu w ośrodkach szkoleniowych;
z tym że dopuszcza się sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów zawierających więcej niż 4,5 % alkoholu na imprezach na otwartym powietrzu, w miejscach do tego wyznaczonych, za zezwoleniem;
• sprzedaży i podawania napojów zawierających więcej niż 18 % alkoholu w domach wypoczynkowych;
• spożywania napojów alkoholowych na ulicach, placach i w parkach, z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu, w punktach sprzedaży tych napojów.

Powtórzenie w uchwale któregoś z powyższych zakazów jest oczywiście niedopuszczalne. Należy dodać jednocześnie, że sprzeczne z prawem będzie również wprowadzenie uchwałą rady gminy zakazu zawartego w innym przepisie ustawowym, np. w art. 16 ust. 1 ustawy alkoholowej czy w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504).

Warunek uwzględnienia charakteru miejsca, obiektu lub obszaru gminy ma na celu ograniczenie organu samorządu we wprowadzaniu zakazów tylko do miejsc, które naprawdę ich potrzebują, gdzie alkohol jest szczególnie niepożądany. Charakter miejsca uzasadniający wprowadzenie ograniczeń może dotyczyć np. względów wychowania (szkoły) czy bezpieczeństwa (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 grudnia 1999 r., sygn. II SA 1709/99, Pr.Gosp. 2000/3/44, LEX Nr 39406). Miejsca objęte zakazem musza być wskazane jasno i precyzyjnie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1997 r., sygn. III RN 11/97, OSNP 1997/20/393, LEX Nr 30077) i jednocześnie nie mogą być wskazane w sposób zgeneralizowany, a zindywidualizowany (rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubelskiego z dnia 22 sierpnia 2008 r., sygn. NK.II.0911/368/08, NZS 2008/6/121, LEX Nr 467055).

Zakres zakazu wprowadzonego przez radę gminy może obejmować jedynie sprzedaż, podawanie, spożywanie i wnoszenie napojów alkoholowych. Rada nie musi zastosować wszystkich wymienionych zakazów – ich wybór i zastosowanie powinno być dostosowane do sytuacji – ale nie może wprowadzić innego, niż wyżej wymienione.

Dopuszczalne jest zarówno wprowadzenie zakazów czasowych, jak i stałych. Czasowe zakazy będą odpowiednie najczęściej w sytuacjach jednorazowych, związanych np. organizacją imprez i koniecznością zapewnienia spokoju i bezpieczeństwa ich uczestników. Zakazy ograniczone w czasie muszą dokładnie określać na jaki okres są wprowadzane. Może to polegać np. na wskazaniu dat dziennych, odnosić się do terminu trwania wydarzenia itp. Zakazy stałe mogą być wprowadzane w miejscach, które wymagają ciągłej limitacji dostępu do alkoholu.

W orzecznictwie sądowym i administracyjnym oraz w doktrynie przyjęte zostały zasady interpretacji art. 14 ust. 6 ustawy alkoholowej i możliwości wprowadzenia zakazów przez radę gminy.
Wykroczeniem poza upoważnienie jest ustanowienie generalnego zakazu sprzedaży napojów alkoholowych na stacjach paliw (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 grudnia 2006 r., sygn. II GSK 236/06, LEX Nr 280305, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 21 grudnia 2004 r., sygn. II SA/Bk 783/04, LEX Nr 173711).

Artykuł 14 ust. 6 ustawy alkoholowej pozwala na wprowadzenie zakazu sprzedaży, podawania lub spożywania alkoholu w niektórych miejscach lub obiektach ze względu na charakter miejsca lub obiektu, a nie na przykład z uwagi na powtarzające się tam zakłócenia porządku i spokoju (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 grudnia 1999 r., sygn. II SA 1709/99, Pr.Gosp. 2000/3/44, LEX Nr 39406).

Wprowadzenie zakazu sprzedaży napojów alkoholowych na terenie danej miejscowości w czasie trwania uroczystości o charakterze religijnym, nie pokrywa się z ustawową przesłanką "szczególnego charakteru danego miejsca, obiektu lub obszaru", uzasadniającą podjęcie takiego działania (powołane rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubelskiego NK.II.0911/368/08).

Uchwała w sprawie wprowadzenia zakazów sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych jest aktem prawa miejscowego i nie należy do kategorii przepisów porządkowych, zatem jej wejście w życie powinno nastąpić po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym.