Zakład gospodarki mieszkaniowej wystąpił do prezydenta miasta z wnioskiem o wymeldowanie skarżącego z miejsca pobytu stałego. We wniosku wskazano, iż została z nim wypowiedziana umowa najmu lokalu mieszkalnego z powodu nie opłacania przez skarżącego czynszu. Sąd rejonowy nakazał skarżącemu opróżnienie mieszkania, przyznając jednocześnie uprawnienie do lokalu socjalnego.

Prezydent miasta orzekł o wymeldowaniu skarżącego z pobytu stałego. W uzasadnieniu organ podkreślił, iż oględziny lokalu wykazały, że jest on jedynie częściowo umeblowany i nie sprawiał wrażenia zamieszkałego. Obecni podczas oględzin świadkowie potwierdzili, że nie widują skarżącego. Pojawia się w lokalu sporadycznie, a wizyty te mają charakter krótkotrwały. W świetle zatem przedstawionych okoliczności faktycznych organ uznał, iż skarżący trwale opuścił miejsce zameldowania, koncentrując swoje centrum życiowe w innym miejscu.

Od powyższej decyzji skarżący złożył odwołanie, w którym wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji. Skarżący utrzymywał, że nie opuścił miejsca zameldowania na pobyt stały, a jedynie wychodzi z mieszkania o godzinie 5.10 rano, a wraca wieczorem między 21.00 a 22.00.

WSA rozpoznając skargę stwierdził, iż z przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. Dz. U. z 2006r., Nr 139, poz.993 z późn. zm.) wynika, że miejscem pobytu stałego jest lokal w którym dana osoba zamieszkuje, w którym znajduje się jej centrum życiowe i w którym skoncentrowane są jej sprawy rodzinne, osobiste i majątkowe. Zamieszkiwanie w lokalu polega natomiast na stałym korzystaniu z jego urządzeń, nocowaniu, spędzaniu wolnego czasu oraz zaspakajaniu swoich funkcji życiowych. Przesłanką wymeldowania konkretnej osoby jest natomiast opuszczenie przez nią, bez wymeldowania, dotychczasowego miejsca pobytu. Przez "opuszczenie dotychczasowego miejsca pobytu" należy rozumieć takie opuszczenie, które jest dobrowolne i ma charakter trwały. Za dobrowolne opuszczenie lokalu uznaje się także taką sytuację, w której osoba dotychczas zameldowana została usunięta przez dysponenta lokalu, bądź do tego zmuszona ale nie skorzystała we właściwym czasie z przysługujących jej środków prawnych umożliwiających powrót do lokalu.

Sąd zwrócił uwagę, że fakt przechowywania przez skarżącego w mieszkaniu pojedynczych rzeczy, opłacanie czynszu i spłacanie powstałego zadłużenia w opłatach za lokal, w świetle zgromadzonych dowodów, nie jest wystarczające do uznania że mieszkanie, stanowiło jego główne miejsce pobytu. Okoliczność, iż w mieszkaniu tym znajdują się pojedyncze rzeczy należące do skarżącego nie może stanowić dowodu, że stale on tam zamieszkuje. Opuszczenie lokalu nie musi być połączone z jego opróżnieniem ze wszystkich rzeczy należących do opuszczającego lokal. Nawet bowiem pozostawienie rzeczy osobistych nie świadczy o skoncentrowaniu spraw życiowych w spornym lokalu. WSA podkreślił, że ewidencja ludności ma jedynie charakter rejestracyjny. Jej celem jest odzwierciedlenie rzeczywistego stanu a mianowicie faktycznego miejsca pobytu osoby. Miejsce pobytu stałego jest to miejsce, gdzie skoncentrowane są interesy życiowe danej osoby, przebywa ona tam w sensie fizycznym, realizuje w nim swoje potrzeby życiowe oraz posiada tam przedmioty i rzeczy osobiste potrzebne do codziennej egzystencji. Opuszczenie miejsca pobytu stałego, jako niezbędna przesłanka wymeldowania, określona w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. Dz. U. z 2006r., Nr 139, poz.993 z późn. zm.) , winno być rozumiane jako zaniechanie posiadania mieszkania będącego dotychczasowym miejscem stałego pobytu i dobrowolne wyprowadzenie się do innego mieszkania, co miało miejsce w przedmiotowej sprawie.

Utrzymywanie zaś miejsca zameldowania skarżącego w ewidencji ludności, niezgodnego z miejscem faktycznego pobytu, stanowi naruszenie art. 1 ust. 2 i art. 9 ust. 2b ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. Dz. U. z 2006r., Nr 139, poz.993 z późn. zm.) , podważając ustawowy cel tej ewidencji. Dlatego też wymeldowanie służy doprowadzeniu stanu ewidencyjnego do nakazanej przez ustawodawcę zgodności ze stanem faktycznym. Odnosząc się do okoliczności podnoszonych przez skarżącego należy wskazać, że sama wyrażona przez niego wola mieszkania w spornym lokalu, nie poparta żadnymi obiektywnymi okolicznościami, nie może być podstawą utrzymywania fikcji meldunkowej.

Na podstawie:
Wyrok WSA w Łodzi z 19 stycznia 2012 r., sygn. akt III SA/Łd 1138/11

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.)