Czy zakaz prowadzenia przez radnego działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy dotyczy także działalności rolniczej?

Wynikający z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym  zakaz prowadzenia przez radnego rady gminy działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której uzyskał mandat, obejmuje także prowadzenie działalności w zakresie produkcji rolnej z wykorzystaniem gruntów dzierżawionych od gminy. W orzecznictwie sądów administracyjnych kwestia ta nie budzi obecnie wątpliwości, tytułem przykładu wskazuję na: uchwałę 7 sędziów NSA z dnia 2 kwietnia 2007 r., sygn. akt II OPS 1/07, ONSAiWSA 2007, Nr 3, poz. 62; wyrok NSA z dnia 29 sierpnia 2007 r., sygn. akt II OSK 1618/06.
 
Działalność wytwórcza w rolnictwie jest działalnością gospodarczą. W polskim prawie jest wiele definicji działalności gospodarczej, które najczęściej konstruowane są dla potrzeb konkretnej ustawy. Za najbardziej uniwersalną można uznać definicję zawartą w art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej , w myśl którego działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Działalność wytwórcza w rolnictwie wypełnia przesłanki tej definicji. Jest to niewątpliwie działalność wytwórcza, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Natomiast z mocy art. 3 powołanej ustawy jej przepisów nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Ten przepis jest źródłem poglądów wykluczających działalność wytwórczą w rolnictwie z pojęcia działalności gospodarczej. Nic bardziej mylnego, przepis ten wręcz potwierdza, że działalność rolnicza jest działalnością gospodarczą, a tylko wyłącza stosowanie do takiej działalności przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (tak np. wyrok NSA z dnia 29 sierpnia 2007 r., sygn. akt II OSK 1618/06, LEX nr 364703).
 
Nie ma żadnych racjonalnych powodów, dla których zakaz prowadzenia przez radnego rady gminy działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której uzyskał mandat, nie miałby mieć zastosowania do działalności wytwórczej w rolnictwie. Celem tego przepisu jest wykluczenie wykorzystywania funkcji radnego dla własnej korzyści, albo nawet wykluczenie podejrzeń o takie wykorzystywanie. W przypadku działalności rolniczej zachodzą dokładnie takie same przesłanki za wykluczeniem możliwości korzystania przez radnego z mienia gminy, w której uzyskał mandat. W przypadku stwierdzenia, że radny korzysta z nieruchomości stanowiących własność gminy do prowadzonej przez siebie działalność wytwórczej w rolnictwie, należy wszcząć procedurę stwierdzenia wygaśnięcia mandatu. Jeżeli radny prowadzi taką działalność od początku kadencji, to nie ma już możliwości uratowania mandatu. Na wybór był czas w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia ślubowania.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Utawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.)