Pytanie:
Czy dyrektorzy szkół każdorazowo przy zmianie placówki muszą przechodzić szkolenie wstępne? Dyrektorzy cały czas zatrudniani są przez ten sam organ prowadzący, zmienia się tylko ich miejsce pracy (w związku z rozpoczęciem pracy w innej szkole położonej w innej części miasta).
Odpowiedź:
Dyrektor placówki oświatowej (np. szkoły), będąc jednocześnie pracodawcą tej placówki, nie podlega szkoleniom wstępnym z zakresu bhp (ogólnych i stanowiskowych), natomiast powinien odbyć szkolenie bhp w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków (okresowe dla pracodawców i osób kierujących pracownikami).
Uzasadnienie:
Stosownie do postanowień art. 36 ustawy z 7.09.1991 r. o systemie oświaty, szkołą lub placówką kieruje nauczyciel mianowany lub dyplomowany, któremu powierzono stanowisko dyrektora. Szkołą lub placówką może również kierować osoba niebędąca nauczycielem, powołana na stanowisko dyrektora przez organ prowadzący, po zasięgnięciu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny, przy czym osoba ta nie może sprawować nadzoru pedagogicznego. W przypadku powołania takiej osoby na stanowisko dyrektora, nadzór pedagogiczny sprawuje nauczyciel zajmujący inne stanowisko kierownicze w szkole lub placówce.
Dyrektor szkoły jest zatrudniony w szkole i to szkoła – jako jednostka organizacyjna – jest jego zakładem pracy. Z uwagi na to, że dyrektor jest jednocześnie kierownikiem zakładu pracy, nie może wykonywać wobec samego siebie czynności z zakresu prawa pracy. Z tego też względu takie czynności wykonuje wobec niego organ prowadzący. Osobą właściwą do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy wobec dyrektora szkoły, w tym do wydania świadectwa pracy, jest wójt (burmistrz, prezydent miasta), który zgodnie z art. 33 ustawy z 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym, jako kierownik urzędu wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.
Odnosząc się do kwestii szkoleń wstępnych z dziedziny bhp dla osoby, której powierzono kierowanie placówką oświatową (w tym przypadku szkołą) uważam, że osoba ta nie musi odbywać szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp.
Przepisy art. 237(3) § 2(1) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy – dalej k.p. wskazują, że pracodawca jest obowiązany nie tylko organizować szkolenia z dziedziny bhp dla podległych mu pracowników, ale powinien również samemu odbyć takie szkolenie w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków. W mojej ocenie osoba będąca pracodawcą jednostki organizacyjnej, w której jest zatrudniona, nie musi odbywać szkolenia ogólnego i stanowiskowego z zakresu bhp na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 27.07.2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Wynika to chociażby z faktu, że zgodnie z przepisami przywołanego rozporządzenia pracodawcy nie mogą organizować szkoleń z zakresu bhp dla samych siebie, a szkolenia wstępne są właśnie w ten sposób organizowane.
Dlatego też uważam, że osoba wykonująca czynności dyrektora szkoły powinna jedynie posiadać aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia okresowego z dziedziny bhp dla pracodawców i osób kierujących pracownikami, wydane przez jednostkę organizacyjną prowadzącą działalność szkoleniową w dziedzinie bhp (np. ośrodek szkoleniowy prowadzący szkolenia z zakresu bhp).
