Rada gminy uchwaliła zasady usytuowania miejsc sprzedaży i miejsc podawania napojów alkoholowych w centrum gminy. Rada ustaliła między innymi stały zakaz sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych w obiektach handlowych, sportowych, kultu religijnego, obiektach użyteczności publicznej usytuowanych w centrum gminy ze względu na duże zagęszczenie na tym obszarze obiektów publicznych.


Jeden z właścicieli sklepu, prowadzący sprzedaż alkoholu uznał, że uchwała została podjęta z przekroczeniem ustawowego upoważnienia, zawartego w art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230, ze zm.). Zarzucił, że uchwała zawiera nieprecyzyjne określenia oraz nie została uzasadniona, a zatem narusza zasadę wolności działalności gospodarczej oraz zasadę równości wobec prawa. Naruszenie swojego interesu prawnego skarżący uzasadnił tym, że jako właściciel sklepu położonego w centrum gminy nie może sprzedawać w nim napojów alkoholowych, co powoduje poważne straty finansowe.


NSA zgodził się ze stanowiskiem skarżącego, że zaskarżona uchwała wprowadziła bardzo ogólny i nadmiernie szeroki zakaz sprzedaży napojów alkoholowych na terenie wymienionych ulic, nie mieszczący się w zakresie przewidzianym w art. 14 ust. 6 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Powodem wprowadzenia ograniczeń jest stwierdzenie zawarte w uchwale, iż zakaz ten jest podyktowany dużym zagęszczeniem na tym obszarze obiektów publicznych. Gmina uznała, że ze względu na układ topografii miejscowości, dopuszczenie sprzedaży alkoholu w centrum gminy, prowadziłoby do kolizji z ochroną licznych obiektów użyteczności publicznej i kultu religijnego, a przynajmniej dezawuowałoby sens prowadzonej przez gminę polityki społecznej, której ważnym elementem jest również przeciwdziałanie alkoholizmowi.

Zdaniem NSA z takiego uzasadnienia nie wynika, jaki szczególny charakter cechował obszar wymienionych w uchwale ulic. Komplementarny charakter uchwały rady gminy oraz odwołanie się w ustawie do charakteru miejsc, obiektów lub określonych obszarów gmin ogranicza swobodę rady gminy we wprowadzaniu zakazów sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych tylko do takich miejsc, obiektów i obszarów, w których obecność alkoholu jest szczególnie niepożądana i w efekcie zagrażałaby w wypełnianiu przez nie swoich funkcji. Kryterium dużego zagęszczenia obiektów publicznych na wymienionych ulicach nie spełnia wymogu wykazania szczególnego charakteru takiego obszaru, który uzasadniałby wprowadzenie ograniczeń. W szczególności iż nie wykazano, że ważny interes publiczny jest tożsamy z pojęciem dużego zagęszczenia obiektów publicznych.

Zatem zakres przedmiotów uchwały antyalkoholowej wykraczał poza granice upoważnienia ustawowego z art. 14 ust. 6 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, gdyż rada gminy nie wykazała, iż obszar objęty tym przepisem charakteryzował się szczególnym znaczeniem, nakazującym objęcie go dodatkowym zakazem nieprzewidzianym ustawą ani tą częścią uchwały, która została wydana na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy, tj. uchwałą o zasadach usytuowania punktów sprzedaży napojów alkoholowych.

Na podstawie:
Wyrok NSA z 29 września 2013 r., sygn. akt II GSK 824/11, prawomocny