1. W katalogu podmiotów uprawnionych do otrzymywania dotacji z art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych ustawodawca nie wskazuje osób fizycznych. Na podstawie art. 221 ust. 4 rada gminy nie może w inny sposób określać podmiotów uprawnionych do otrzymania dotacji, niż czyni to dyspozycja art. 221 ust. 1.
2. W związku z ustawą z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 215, poz. 1664) i likwidacją z dniem 1 stycznia 2010 r. gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, z których można było do 31 grudnia 2009 r. dofinansować budowę przydomowych oczyszczalni ścieków osobom prywatnym nie ma możliwości wspomagania realizacji zadań inwestycyjnych służących ochronie środowiska i gospodarki wodnej poprzez udzielanie dotacji z budżetu.
3. Nowelizacja Prawa ochrony środowiska w dniu 21 grudnia 2010 r. wprowadziła nowe regulacje prawne, które umożliwią przyznawanie przez gminy i powiaty dotacji celowych podobnie, jak miało to miejsce w przypadku finansowania ze zlikwidowanych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Kolegium RIO po przeprowadzeniu postępowania nadzorczego, zajęło stanowisko dotyczące możliwości realizowania przez jst projektów dotyczących budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. Przedmiotem kontroli była uchwała rady miejskiej dotycząca zasad dofinansowania z budżetu przydomowych oczyszczalni ścieków poprzez udzielanie dotacji.
Kolegium podkreśliło, iż w katalogu podmiotów uprawnionych do otrzymywania dotacji z art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych ustawodawca nie wskazuje osób fizycznych. Takiego uprawnienia nie kreuje również art. 400a i art. 403 Prawa ochrony środowiska . Na podstawie art. 221 ust. 4 ustawy o finansach publicznych rada miejska nie może również w inny sposób określać podmiotów uprawnionych do otrzymania dotacji niż czyni to dyspozycja art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych . Powołane wyżej przepisy nie mogą stanowić samodzielnej podstawy prawnej do podejmowania uchwał przez radę miejską określających zasady dofinansowania podmiotom na program budowy przydomowych oczyszczalni ścieków poprzez udzielanie dotacji z budżetu gminy.
W stanie prawnym obowiązującym w czasie przeprowadzenia postępowania nadzorczego, w związku z ustawą o finansach publicznych oraz ustawą z 20.11.2009 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych, innych ustaw (Dz. U. 215. póz. 1664) i likwidacją z 1.1.2010 r. gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, brak jest podstaw prawnych do podejmowania przez rady gmin uchwał określających zasady dofinansowania osobom fizycznym budowy przydomowych oczyszczalni ścieków poprzez udzielanie dotacji z budżetu gminy.
Likwidacja gminnych i powiatowych funduszy i włączenie ich środków do budżetów jednostek samorządu terytorialnego spowodowało, że gminy i powiaty straciły możliwość wspierania pro środowiskowych inwestycji realizowanych przez osoby fizyczne. Błąd ten naprawiła ustawa o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska, która weszła w życie 21 grudnia 2010 r. Wprowadziła ona nowe ustępy do art. 403. Zgodnie z nimi finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej odbywa się co do zasady w trybie przewidzianym w przepisach odrębnych (ustawie o finansach publicznych). Jak wynika jednak z nowego art. 403 ust. 4, finansowanie takiej działalności może polegać też na udzielaniu dotacji celowych z budżetu gminy lub powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowanych przez podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych. W szczególności dotacje te mogą być przyznawane osobom fizycznym, wspólnotom mieszkaniowym, osobom prawnym oraz przedsiębiorcom. Udzielanie dotacji, o których mowa w art. 403 ust. 4 Prawa ochrony środowiska , następuje na podstawie umowy zawartej z gminą (powiatem). Jeżeli dotacja ta miałaby stanowić pomoc publiczną lub pomoc de minimis, jej udzielenie następuje z uwzględnieniem warunków dopuszczalności tej pomocy określonych w przepisach Unii Europejskiej.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.)
Ustawa z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 215, poz. 1664)
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2009 r. Nr 151, poz. 150 ze zm.)
Zobacz orzeczenie:
Uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze z dnia 10 marca 2010 r., sygn. 82/10