Rada gminy ustaliła zasady nabywania i zbywania nieruchomości, o których mowa w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym  określając, że do wyłącznej właściwości rady pozostaje wyrażanie zgody w stosunku do nieruchomości, których wartość ustalona przez rzeczoznawcę przekracza 1 mln zł. Dla nieruchomości o niższej wartości decyzje o nabyciu lub zbyciu nieruchomości podejmuje organ wykonawczy.

Czy w przypadku określenia powyższych zasad, zgodnie z art. 13 ust. 2a organ wykonawczy przed dokonaniem darowizny nieruchomości o wartości poniżej miliona złotych winien jeszcze uzyskać dodatkowo zgodę rady?

Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy do czasu określenia zasad, natomiast zgodnie z poglądem wyrażonym przez WSA w Łodzi, w wyroku z dnia 14 stycznia 2004 r. (II SA/Łd 1518/03) potwierdzonym przez NSA w wyroku z dnia 29 lutego 2008 r. (I OSK 1823/07) analiza przepisów art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 5, art. 34 ust. 6 oraz art. 37 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami wyraźnie wskazuje przesłanki, jakimi kierował się ustawodawca wprowadzając obowiązek uzyskiwania przez organ wykonawczy zgody rady przy dokonywaniu określonych czynności z zakresu gospodarki nieruchomościami. Chodzi mianowicie o czynności, które dotyczą darowizn, sprzedaży za obniżoną cenę, zbycie bezprzetargowe nieruchomości w określonych sytuacjach, przyznawanie pierwszeństwa najemcom lub dzierżawcom. W takich sytuacjach nawet podjęcie uchwał ustalających zasady zbycia nieruchomości, nie zwalnia organów wykonawczych od obowiązku uzyskania zgody organu stanowiącego.

Odpowiedź

Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a) ustawy o samorządzie gminnym . "do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony". Zgodnie z art. 40 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 41 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym uchwały rady gminy są aktami prawa miejscowego. Oznacza to, że mają charakter aktów prawnych powszechnie obowiązujących na terenie danej gminy. Nie mogą one jednak wyłączać lub ograniczać stosowania przepisów rangi ustawowej, które również są aktami prawnymi obowiązującymi powszechnie. Jednak zgodnie z art. 87 Konstytucji RP z przepisy ustawowe mają wyższą rangę niż przepisy aktów prawa miejscowego. Jeśli więc w uchwale rady gminy ustanowiono zasadę, że "do wyłącznej właściwości rady pozostaje wyrażanie zgody w stosunku do nieruchomości, których wartość ustalona przez rzeczoznawcę przekracza 1 mln zł. Dla nieruchomości o niższej wartości decyzje o nabyciu lub zbyciu nieruchomości podejmuje organ wykonawczy", to jest ona obowiązująca jedynie w takim zakresie, w jakim nie narusza przepisów ustawowych. W art. 13 ust. 2a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) ustawodawca postanowił, że "darowizny nieruchomości stanowiącej przedmiot własności jednostki samorządu terytorialnego dokonuje jej organ wykonawczy - za zgodą rady albo sejmiku", to uchwała rady gminy nie może wprowadzać ograniczenia zasady wynikającej z ustawy. Dlatego też stwierdzić należy, że organ wykonawczy gminy nie może dokonać darowizny nieruchomości o wartości poniżej 1 mln zł bez zgody rady lub sejmiku.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Dz. U. z. Nr 78, poz. 483 ze zm.)