Decyzja o odpłatności bez informacji o ponoszonych przez gminę opłat za mieszkańca DPS

Czy informacje o ponoszeniu przez gminę opłaty zastępczej za mieszkańca DPS powinny znajdować się w decyzji o odpłatności?

Klient zgodnie z ustawą o pomocy społecznej zobowiązany jest do ponoszenia odpłatności za DPS w wysokości 70% swojego dochodu, z uwagi na potrącenia komornicze uiszcza za DPS kwotę mniejszą aniżeli powinien. W związku z powyższym OPS ponosi zastępczo kwotę za klienta, do której jest zobowiązany.

Czy ww. informacje powinny być zawarte w decyzji o odpłatności?
Jak w tym przypadku powinna wyglądać właściwie skonstruowana decyzja?

Odpowiedź

Informacje o ponoszeniu przez gminę opłaty zastępczej za mieszkańca domu pomocy społecznej nie powinny znajdować się w decyzji o odpłatności.

Uzasadnienie

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej – dalej u.p.s., nie przewiduje odrębnych zasad obliczania dochodu w przypadku ustalania odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej. W związku z tym odpowiednie zastosowanie znajduje art. 8 u.p.s.

Zgodnie z jego przepisami zajęć komorniczych nie odlicza się od przychodu. Tym samym opłata ustalona za pobyt w domu pomocy społecznej może przewyższać rzeczywisty dochód jego mieszkańca. Niemniej organ może ustalić ją na niższym poziomie, zgodnie bowiem z art. 60 u.p.s. opłatę ustala się do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania w placówce, a mieszkaniec wnosi opłatę nie wyższą niż 70% swojego dochodu – art. 61 ust. 2 pkt 1 u.p.s. Obydwa przepisy wyznaczają zatem jedynie górną granicę opłaty, stwarzając organowi możliwość ustalenia jej na niższym poziomie. Jeżeli organ nie skorzysta z tego uprawnienia, to określając opłatę na najwyższym dopuszczalnym pułapie obliczy dochód mieszkańca zgodnie z art. 8 ust. 3 u.p.s., a wynik tych obliczeń będzie wyrażony kwotowo w decyzji. Zdaniem autora w treści decyzji nie powinno się zawierać żadnych informacji o opłacie zastępczo wnoszonej przez gminę. Przepisy u.p.s. nie zawierają podstawy do rozstrzygania o jej obciążeniach na rzecz domu pomocy społecznej, niezależnie czy wnosi ona opłatę zastępczą, czy nie. Zobowiązanie gminy powstaje z mocy prawa, nie ma podstaw do ustalania tego obowiązku w drodze decyzji. Decyzja nie powinna zatem odbiegać od ogólnych standardów. Dla dochodzenia zwrotu opłaty wniesionej zastępczo przez gminę istotne jest, by kwota obciążająca zobowiązanego ustalona była w drodze decyzji.

Niewywiązywanie się z tego obowiązku skutkujące wnoszeniem zastępczej opłaty przez gminę i jest wystarczającą podstawą do domagania się zwrotu wydatków na podstawie art. 104 u.p.s.

Wzór decyzji o odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej wraz z komentarzem zawarty jest w publikacji: B. Noga, S. Nitecki, Decyzje, postanowienia i pisma w sprawach z zakresu pomocy społecznej. Wzory z komentarzem, Wrocław 2010, s. 144-149.