Czy wadium w pieniądzu może wnieść inny podmiot niż wykonawca?

Czy jest możliwe wniesienie wadium w pieniądzu przez inny podmiot niż wykonawca (na podstawie art. 26 ust. 2b p.z.p.)? Jeżeli tak, to jakich dokumentów powinien żądać zamawiający?

Odpowiedź eksperta pochodzi z programu LEX Zamówienia Publiczne.

Celem wadium jest skuteczne zabezpieczenie oferty na wypadek m.in. odmowy podpisania umowy przez wykonawcę, którego oferta została uznana za najkorzystniejszą. Tym samym, należy uznać za dopuszczalne, zdaniem autora, wniesienie wadium przez inny podmiot niż wykonawca, który ubiega się o zamówienie pod warunkiem, że zamawiający będzie mógł skutecznie żądać jego zatrzymania w sytuacji, kiedy na skutek działań tego wykonawcy zajdą przesłanki uzasadniające zatrzymanie wadium.

Funkcją wadium jest stworzenie bariery finansowej zapewniającej przystąpienie do przetargu jedynie osób zainteresowanych oraz zapewnienie odszkodowania zastrzeżonego na wypadek uchylania się przez wybrany w przetargu podmiot od zawarcia umowy (A. Łuszpak-Zając, Skutki prawne wniesienia wadium przetargowego, PiP 2001 r., z. 5, s. 69.). Na gruncie ustawy – Prawo zamówień publicznych, wadium ma zabezpieczyć ważność oferty na czas udziału wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Wadium wówczas zabezpiecza ofertę, a więc jest właściwie i skutecznie wniesione, gdy zamawiający ma możliwość dysponowania wadium w okolicznościach i w sposób opisany w SIWZ (wyrok KIO z 2 lipca 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 757/09). Tym samym, należy uznać za dopuszczalne wniesienie wadium przez inny podmiot niż wykonawca, który ubiega się o zamówienie pod warunkiem, że zamawiający będzie mógł skutecznie żądać jego zatrzymania w sytuacji, kiedy na skutek działań tego wykonawcy, zajdą przesłanki powodujące zatrzymanie wadium.

 

Istotne jest również, aby wadium zostało wniesione w formie, która została dopuszczona na mocy przepisu art. 45 ust. 6 p.z.p. Sposób oraz to, kto dokonuje przekazania wadium nie może dyskwalifikować oferty danego wykonawcy. Nie mają one, bowiem wpływu na skuteczność zabezpieczenia roszczeń zamawiającego. Cel ustanowienia wadium w żaden sposób nie zostanie w ten sposób naruszony. Tym bardziej, że przepis art. 24 ust. 2 pkt 4 p.z.p. nie przewiduje możliwości wykluczenia wykonawcy w sytuacji, gdy wadium zostało skutecznie wniesione (wyrok KIO z 21 lipca 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 859/09). Wykluczenie na podstawie tego przepisu dotyczy tylko takiego wykonawcy, który nie wniósł wadium lub nikt w jego imieniu tego nie zrobił lub wadium zostało wniesione w niewłaściwej formie.

 

Dla skuteczności wniesienia wadium, zarówno w formie gwarancji, jak i w formie pieniądza, nie wymaga się ze strony wykonawców żadnego oświadczenia, a jedynie konieczne jest uprzednie wykonanie dyspozycji i czynności wobec podmiotów innych niż sam zamawiający (złożenie dyspozycji przelewu, złożenie wniosku o udzielnie gwarancji), a w przypadku gwarancji dodatkowo doręczenie dokumentu gwarancyjnego (wyrok KIO z 6 lutego 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 115/09). Tym samym, uprzedniego wykonania dyspozycji i czynności wobec podmiotów innych niż zamawiający może dokonać podmiot trzeci.

 

W sytuacji, kiedy wadium wnosi podmiot trzeci w zastępstwie wykonawcy, z treści oferty i załączonych w tym zakresie oświadczeń lub dokumentów musi wyraźnie wynikać, że wadium w odpowiedniej wysokości zostało wniesione w imieniu danego wykonawcy. Jednocześnie tak wpłacone wadium powinno umożliwiać zamawiającemu skutecznie żądanie jego zatrzymania w sytuacji, kiedy na skutek działań tego wykonawcy zajdą przesłanki powodujące zatrzymanie wadium.

 

Należy zauważyć, iż możliwość wniesienia wadium przez inny podmiot niż wykonawca, wynika z celu i funkcji wadium, a nie z treści art. 26 ust. 2b p.z.p., który odnosi się do możliwości polegania na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów, w celu udowodnienia zamawiającemu spełniania warunków udziału w postępowaniu.