Odpowiedź
Nie widzę, zarówno z punktu widzenia formalnego, jak i zasad efektywności wykorzystywania środków publicznych możliwości finansowania takich wydatków. Co do zasady koszty wszelkich przyłączy czy to wodno-ściekowych czy elektrycznych przy całym spektrum kontrowersji związanych z samą definicją "przyłącza" jest kosztem użytkownika -mieszkańca, a nie operatora czy jednostki samorządu.
Ewentualne sfinansowanie takiego wydatku należałoby traktować jako darowiznę a z formalnego punktu widzenia jako dotację dla osoby fizycznej, a takie darowizny (dotacje) pozostają poza zakresem zadań własnych gminy określonych w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym , a także nie wyczerpują wymaganych przesłanek realizacji z tej darowizny (dotacji) celów publicznych. Pomoc taka powinna być naszym zdaniem realizowana w ramach działalności socjalnej gminy jeżeli przyszły beneficjent spełnia warunki formalne do uzyskania takiej pomocy.
Uzasadnienie
Możliwość udzielania dotacji przez podmioty sfery finansów publicznych określono w art. 176 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.) - dalej u.f.p. W myśl tego przepisu podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje na cele publiczne związane z realizacją zadań tej jednostki. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.) - dalej u.d.p.p., a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w u.d.p.p. - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa powyżej. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w u.d.p.p., sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa w drodze uchwały organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
Ewentualne udzielenie darowizny czy dotacji na sfinansowanie kosztów przyłącza energetycznego do prywatnego obiektu wykracza moim zdaniem poza ramy zadań publicznych gminy i nawet gdyby taką dotację przyznano w drodze uchwały organu stanowiącego gminy i w oparciu o stosowną umowę, co jest wymogiem obligatoryjnym pozostałyby uzasadnione wątpliwości co do zakresu jaki mogłaby być taka umowa określać.
Z kolei zgodnie z art. 167 ust. 2 u.f.p. wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach. Przepis ten w sposób wyraźny i jednoznaczny wskazuje na ścisłe powiązanie wydatku budżetowego z finansowaniem zadania publicznego tylko i wyłącznie takiego, które zostało określone w odrębnym przepisie. Zatem legalność wydatku budżetowego musi zostać oceniana poprzez pryzmat określonych przepisami prawa zadań publicznych.
Brak jest podstawy prawnej do zrealizowania z budżetu jednostek samorządu terytorialnego wydatku polegającego na sfinansowaniu indywidualnej inwestycji w obiekcie nie będącym mieniem publicznym, gdyż nie jest to zadanie własne gminy. Zakres działania gminy obejmuje wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym zalicza się sprawy dotyczące m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, ale w zakresie w jakim te sieci realizują cele publiczne a nie prywatne - indywidualne.
Reasumując, wydatek na przyłączenie mieszkańca do sieci energetycznej nie może być finansowany wprost ze środków publicznych (za wyjątkiem tych w ramach pomocy socjalnej), ale z drugiej strony nie może być akceptowana sytuacja, w której w początkach XXI w. jakakolwiek rodzina pozbawiona jest tak podstawowego dobra dla prawidłowego rozwoju rodziny, jakim jest dostęp do energii elektrycznej. Należy więc zaakceptować wszelkie działania organizatorskie gminy w zakresie np. inspirowania i wspomagania instytucji pozarządowych (w tym ich wspomagania finansowego) takich jak lokalne koła gospodyń, czy różnorodne towarzystwa pomocy dzieciom i rodzinie.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Czy gmina może uczestniczyć w kosztach przyłączenia mieszkańca do sieci energetycznej?
Przyłączenie mieszkańca do sieci energetycznej nie może być finansowane wprost ze środkw publicznych, ale z drugiej strony nie może być akceptowana sytuacja, w ktrej jakakolwiekosoba pozbawiona jest tak podstawowego dobra, jakim jest dostęp do energii elektrycznej.