Rada gminy podjęła uchwałę dotyczącą zamiaru połączenia biblioteki gminnej z ośrodkiem kultury. Po połączeniu biblioteka funkcjonowałaby jako organizacyjnie wyodrębniona część ośrodka. Jako uzasadnienie planowanego połączenia wskazano konieczność wprowadzenia oszczędności dla zachowania planowanych inwestycji z budżetu gminy.

Wojewoda zawiadomił radę gminy o wszczęciu postępowania w celu kontroli legalności uchwały. W uzasadnieniu wskazał zamiar połączenia obu instytucji kultury za niezgodny z art. 5 pkt 2 lit. a i pkt 4 oraz art. 14 pkt 2 ustawy z dnia 31 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 207, poz. 1230).

W odpowiedzi rada wskazała, że uchwałę podjęto według obowiązującego stanu prawnego przy uwzględnieniu, że istniejący w momencie podejmowania uchwały "zakaz łączenia bibliotek" nie obejmuje sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia biblioteki i w takiej sytuacji może ona wchodzić w skład innej jednostki.


WSA rozpatrując sprawę podkreślił, iż w dacie podjęcia uchwały obowiązywał art. 13 ustawy o bibliotekach w brzmieniu, zgodnie z którym biblioteki publiczne nie mogą być łączone z innymi instytucjami oraz z bibliotekami szkolnymi i pedagogicznymi. Powołany zakaz łączenia bibliotek nie obejmował jednak sytuacji organizacyjnego (funkcjonalnego) wyodrębnienia bibliotek. W takim przypadku może ona wchodzić w skład innej jednostki.

Przepis art. 10 ustawy o bibliotekach stanowi wszak, iż biblioteka może stanowić samodzielną jednostkę organizacyjną albo wchodzić w skład innej jednostki. Brzmienie obu tych przepisów tylko pozornie wzajemnie się wyklucza, gdyż jeden przepis stanowi, że biblioteka może wchodzić w skład innej jednostki (art. 10), a drugi z nich mówi, że nie może być łączona z innymi instytucjami (art. 13 ust. 7).

WSA zwrócił uwagę, iż art. 10 ustawy o bibliotekach ma charakter ogólny i wyznacza formę organizacyjną biblioteki, gdyż może być ona samodzielną jednostką organizacyjną względnie wchodzić w skład innej jednostki. Przepis ustawy nie zawiera kwantyfikatora, który określałby jak należy rozumieć pojęcie jednostki, jednak biorąc pod uwagę fakt, że jest to ten sam przepis i jest to określona ciągłość logiczna zdania, pojęcie innej jednostki należy rozumieć jako np. gminną jednostkę organizacyjną. Natomiast art. 13 ust. 7 posługuje się innym pojęciem, a mianowicie pojęciem "instytucji". Wskazane rozróżnienie zostało przez ustawodawcę z rozmysłem wprowadzone, gdyż pojęcie instytucji odnosi się do organizacyjnego (funkcjonalnego) wyodrębnienia biblioteki, a zatem biblioteka nie może być częścią jednostki organizacyjnej bez funkcjonalnego wyodrębnienia – podkrślił WSA.


Wyrok WSA w Łodzi z 14 września 2012 r., sygn. akt II SA/Łd 661/12, prawomocny