Pracownik jednostki samorządowej od maja 2009 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim, następnie od października 2009 r. do 26 maja 2010 r. pobierał zasiłek rehabilitacyjny. Z dniem 26 maja został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy do 31 maja 2011 r.

Czy pracodawca ma prawo rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę?

Czy dopuszczalne jest udzielenie pracownikowi bezpłatnego urlopu?

Odpowiedź

Ustawodawca nie uzależnia możliwości pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy od uprzedniego rozwiązania stosunku pracy. Orzeczenie przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych niezdolności pracownika do pracy skutkuje natomiast brakiem możliwości świadczenia przez pracownika dotychczasowej pracy. W myśl bowiem art. 229 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. pracownik nie może być dopuszczony do pracy w razie stwierdzonych przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku. Niezdolność pracownika do pracy staje się niejednokrotnie przyczyną rozwiązania stosunku pracy. Z treści obowiązujących regulacji prawnych nie wynika formalny zakaz łączenia pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy z jednoczesnym pozostawaniem w stosunku pracy. Pracodawca nie jest zatem zobligowany do podjęcia działań zmierzających do rozwiązania umowy o pracę. Brak także podstaw, aby we wskazanych okolicznościach jednoznacznie wykluczyć możliwość udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego. W myśl bowiem art. 174 k.p. decyzja o przyznaniu pracownikowi ww. urlopu zależy wyłącznie od woli pracodawcy.

W świetle art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227) – dalej u.e.r., osoba niezdolna do pracy to osoba, która ze względu na naruszenie sprawności organizmu całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowitą niezdolność do pracy orzeka się przy tym, na zasadach określonych w art. 13-14 u.e.r., w stosunku do osoby, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 2 u.e.r.). W konsekwencji pracownik niezdolny do pracy nabywa, przy spełnieniu warunków wskazanych w art. 57 i n. u.e.r., prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ustawodawca nie przewiduje, iż otrzymywanie ww. świadczenia wymagałoby uprzedniego rozwiązania umowy o pracę. Powszechnie obowiązujące przepisy prawne nie określają zakazu pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy w czasie pozostawania w stosunku pracy. Wskazuje się jedynie, że dochód osiągany w ramach zatrudnienia może mieć wpływ na zawieszenie prawa do renty lub zmniejszenie wysokości ww. świadczenia, co wynika z treści art. 103 i n. u.e.r. Należy zatem uznać, iż pracodawca nie jest w omawianej sytuacji zobowiązany do rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem niezdolnym do pracy. W myśl z kolei art. 174 k.p. nie ogranicza się możliwości skorzystania przez pracownika z urlopu bezpłatnego wyłącznie do określonych sytuacji. Zgodnie z powyższą regulacją pracodawca może, według własnego uznania, przyznać pracownikowi urlop bezpłatny na jego pisemny wniosek. Brak zatem podstaw do stwierdzenia, iż pracownikowi niezdolnemu do pracy urlop nie mógłby zostać udzielony.

W razie rozwiązania stosunku pracy przez którąkolwiek ze stron w związku z nabyciem przez pracownika prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy pracownikowi należeć się będzie jednorazowa odprawa (art. 36 ust. 2 oraz art. 38 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych .


Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458)