Będzie nowy akt prawa miejscowego - rząd chce uporządkować sytuację planistyczną w kraju

Dostosowanie systemu gospodarki przestrzennej, lokalizacji inwestycji i procedur formalnych procesu inwestycyjnego do potrzeb i wymogw rozwijającej się gospodarki, społeczeństwa i struktur instytucjonalnych państwa zakłada przygotowywany w Ministerstwie Infrastruktury projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektrych innych ustaw.

Zdaniem projektodawców ustawy, osiągnięcie tego celu będzie możliwe tylko poprzez racjonalizację procesu inwestycyjnego przy zapewnieniu przestrzegania zasad rozwoju zrównoważonego w odniesieniu do środowiska naturalnego i kulturowego oraz ochrony interesu osób trzecich.










W rezultacie, projekt nowelizacji przewiduje:
1. wprowadzenie hierarchii dokumentów planistycznych i powiązanie z nią procesu uchwalania planów oraz realizacji inwestycji;
2. objęcie obszarów o największej presji inwestycyjnej pracami planistycznymi i rozwojem lokalnej infrastruktury;
3. powiązanie planowania przestrzennego z wymogami związanymi z oceną wpływu przedsięwzięcia na środowisko;
4. powiązanie procedur wydawania decyzji indywidualnych dotyczących rozwoju urbanistycznego zintegrowanych z lokalną polityką przestrzenną przy zapewnieniu kontroli społecznej;
5. eliminację zbędnych procedur postępowania administracyjnego;
6. usunięcie niespójnych przepisów.

Wprowadzone mają zostać uproszczone i przyspieszone zasady lokalizacji niewielkich obiektów sportowych i turystycznych, małych budynków mieszkalnych oraz zabudowy zagrodowej i innych małych budynków w obszarze już zabudowanym i wyposażonym w niezbędną infrastrukturę w ramach uzupełniania zabudowy, a także dla niewielkich obiektów sportowych i turystycznych, małych budynków mieszkalnych oraz zabudowy zagrodowej, realizowanych na terenach przewidzianych do zabudowy.

Dokonana ma zostać integracja procedur planistycznych i „środowiskowych” pozwalających w jednym postępowaniu, a nie w oddzielnych, zintegrować wszystkie istotne uwarunkowania lokalizacji inwestycji.

Skrócenie i uproszczenie procedur planistycznych ma się odbywać m.in. dzięki:
1. ograniczeniu terminów poszczególnych etapów postępowań planistycznych i lokalizacyjnych oraz wprowadzeniu kary za ich nieprzestrzeganie;
2. odstąpieniu, co do zasady, od wyrażania stanowiska przez upoważnione organy w formie uzgodnienia projektów aktów planistycznych na rzecz opiniowania tych aktów;
3. racjonalnym ustaleniu zasad udziału stron na poszczególnych etapach postępowania planistycznego i lokalizacyjnego; włączenie, tam gdzie jest to możliwe bardzo szerokiego zakresu stron, z równoczesnym ograniczeniem uczestnictwa stron na tych etapach postępowania, które poprzez ich uczestnictwo może w nieuzasadniony sposób wydłużać to postępowanie.

Uelastycznienie instrumentów planowania przestrzennego i dostosowanie ich do zmiennych
uwarunkowań oraz potrzeb gmin będzie polegać na:
1. wprowadzeniu do systemu, obok planu miejscowego, nowego aktu prawa miejscowego - miejscowe przepisy urbanistyczne, pozwalającego w prostszy i tańszy sposób (w stosunku do planu) ustalać zasady zagospodarowania terenu, w tym warunki zabudowy, dla terenów niewymagających sporządzenia planu,
2. ograniczeniu niezbędnego zakresu zgodności planów miejscowych z ustaleniami studium gminnego, przez co studium stanie się dokumentem elastycznym wobec dynamicznych zmian uwarunkowań społecznych i gospodarczych, odzwierciedlającym politykę przestrzenną gminy.

Wzmocnienie współdziałania wszystkich uczestników procesu planowania i zagospodarowania przestrzennego będzie polegać na:
1. wprowadzeniu instytucji umowy urbanistycznej i infrastrukturalnej, zawieranej pomiędzy inwestorem a gminą, która ma określać dogodne dla inwestora i równocześnie optymalne z punktu widzenia ładu przestrzennego zasady współdziałania w realizacji infrastruktury technicznej i społecznej oraz sposób spełnienia wymagań miejscowych, wojewódzkich albo krajowych przepisów urbanistycznych,
2. wprowadzeniu instytucji mediatora, którego rolą będzie równoważenie w polityce przestrzennej gminy interesu jednostkowego i publicznego; mediator swoim działaniem ma zapewnić osiągniecie porozumienia pomiędzy poszczególnymi członkami społeczności lokalnej oraz pomiędzy społecznością lokalną i władzami gminy w sporach i konfliktach występujących przy okazji sporządzania studiów gminnych, planów miejscowych i miejscowych przepisów urbanistycznych oraz zatwierdzania urbanistycznego planu realizacyjnego.

Powiązanie planowania przestrzennego z planowaniem społecznym, gospodarczym i ekonomicznym będzie polegać na:
1. wzmocnieniu roli studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, jako podstawowego i kompleksowego dokumentu planowania przestrzennego na terenie gminy, w którym następuje zintegrowanie przestrzennych aspektów planowania społeczno – gospodarczego,
2. wprowadzeniu do systemu dokumentu określającego prognozę rozwoju gminy na okres 7 lat, uwzględniającego przewidywane standardy rozwoju urbanistycznego i powiązanego z aktami planistycznymi.

Zwiększenie skuteczności (efektywności) i spójności planowania przestrzennego polegać będzie na:
1. ściślejszym powiązaniu studium gminnego z decyzjami administracyjnymi ustalającymi zasady zagospodarowania terenu, w tym jego zabudowy (urbanistyczny plan realizacyjny),
2. wprowadzeniu obowiązku zgłoszenia wójtowi, burmistrzowi albo prezydentowi miasta zmiany zagospodarowania terenu lub zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części nie wymagającej decyzji w sprawie urbanistycznego planu realizacyjnego oraz wprowadzenie kar za nielegalną zmianę zagospodarowania terenu lub sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części,
3. wzmocnieniu zasady hierarchiczności planowania przestrzennego, zgodnie którą wiążące ustalenia aktów planistycznych wyższego rzędu będą obowiązkowo przenoszone do aktów planistycznych niższego szczebla.

Ponadto przepisy projektowanej ustawy przewidują „przenoszenie” inwestycji, których lokalizacja odbywa się w trybie tzw. specustaw i jest wyłączona spod działania przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym , do studium, planów miejscowych i miejscowych przepisów urbanistycznych, np. przedsięwzięcia Euro 2012.

Zdaniem projektodawców, przedmiotowe regulacje pozwolą uniknąć kolizji lokalizacji inwestycji w odniesieniu do tego samego terenu oraz zapewnią sprawne zarządzanie rozwojem przestrzennym, wprowadzenie obowiązku sporządzania planu miejscowego dla programów zawierających zadania rządowe służące realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym.

Projekt ustawy ponownie został skierowany do rozpatrzenia przez Komitet Rady Ministrów.


Projekt ustawy wraz z uzasadnieniem dostępny na stronie: www.mi.gov.pl, stan z dnia 25 sieprnia 2010 r.


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.)