W dniu 24 czerwca 2014 r. Pani została ustanowiona opiekunem prawnym dla dwójki dzieci. W dniu 10 lutego 2015 r. składa wniosek o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dzieci tzw. becikowe na 2 dzieci objętych opieka prawną. Spełnione są kryteria dochodowe. Przyznane i wypłacone jest becikowe w kwocie łącznej 2.000 zł. W dniu 23 marca 2015 r. zapada wyrok o ustanowieniu tej samej osoby (opiekun prawny dotychczasowy) o przysposobieniu pełnym, kobieta zostaje matką tych dzieci.

Czy przysługiwać będzie ponownie becikowe na te dzieci (zasiłek rodzinny nie, bo nie spełnione jest kryterium dochodowe), do becikowego spełnione jest kryterium?

Odpowiedź
Skoro w związku z faktem urodzenia się dwójki dzieci jednorazowa zapomoga została już raz wypłacona Wnioskodawczyni (jako opiekunowi prawnemu tych dzieci), to spełniony został warunek jednorazowości i brak jest podstaw do ponownego przyznania na te same dzieci tej samej osobie (która je następnie przysposobiła) jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się tych dzieci.

Uzasadnienie
Warunki przyznania jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka, określa art. 15b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych - dalej u.ś.r. I tak zgodnie z art. 15b ust. 1 u.ś.r. z tytułu urodzenia się żywego dziecka przyznaje się jednorazową zapomogę w wysokości 1000 zł na jedno dziecko. Jednorazowa zapomoga przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922 zł.

Przepisy art. 5 ust. 4-4b, 7-9 i 11 u.ś.r. stosuje się odpowiednio (ust. 2). Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, a w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego - w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia nie później niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania (ust. 3). Jednorazowa zapomoga nie przysługuje, jeżeli członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie z tytułu urodzenia dziecka, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej (ust. 4).

Zapomoga, o której mowa w ust. 1, przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu (ust. 5). Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną. Przepisy wydane na podstawie art. 9 ust. 8 u.ś.r. stosuje się odpowiednio (ust. 6). Przepisu ust. 5 nie stosuje się do osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko (ust. 7).

Przede wszystkim podkreślenia wymaga, iż świadczenie uregulowane w cytowanym wyżej art. 15b u.ś.r. ma charakter jednorazowy. Ową jednorazowość świadczenia ustawodawca nakazuje wiązać z faktem urodzenia się konkretnego dziecka (w omawianej sprawie dzieci).

Zatem skoro w związku z faktem urodzenia się ww. dzieci jednorazowa zapomoga została już raz wypłacona Wnioskodawczyni (jako opiekunowi prawnemu dzieci), to spełniony został warunek jednorazowości. Zmiana sytuacji prawnej dzieci w ciągu ich dalszego życia nie może powodować odnowienia prawa do uzyskania po raz kolejny jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka, jeżeli wcześniej świadczenie takie zostało już wypłacone. Narodziny dziecka są konkretnym, jednorazowym zdarzeniem faktycznym, do którego dochodzi w określonym czasie. Wprawdzie w przypadku przysposobienia dziecka powstaje między przysposabiającym, a przysposobionym taki stosunek, jak między rodzicami a dziećmi - art. 121 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ale ani w sensie faktycznym ani prawnym nie oznacza ona powtórnych narodzin dziecka.

Skoro w omawianej sprawie w związku z urodzeniem się dwójki dzieci zapomoga została już przyznana opiekunowi prawnemu tych dzieci, brak jest podstaw do ponownego przyznania na te same dzieci tej samej osobie (która ww. dzieci następnie przysposobiła) jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się tych dzieci.