Pytanie:
Jakie kwalifikacje musi spełniać audytor wewnętrzny w gminie?
Odpowiedź:
Audytor wewnętrzny musi spełniać wiele warunków, m.in. w zakresie wykształcenia, niekaralności oraz kwalifikacji.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 275 ustawy z dnia 27.08.2009 r. o finansach publicznych - dalej u.f.p. - w jednostkach sektora finansów publicznych (w tym również w jednostkach samorządu terytorialnego) audyt wewnętrzny może być przeprowadzony przez:
- audytora wewnętrznego będącego pracownikiem jednostki albo
- usługodawcę niezatrudnionego w jednostce.
W jednostkach samorządu terytorialnego audyt wewnętrzny może być prowadzony przez usługodawcę, jeżeli ujęta w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego kwota dochodów i przychodów oraz kwota wydatków i rozchodów jest niższa niż 100.000 tys. zł (100.000.000 zł), co wynika z art. 278 ust. 3 u.f.p. Niezależnie jednak od tego, czy audyt będzie przeprowadzany przez audytora wewnętrznego zatrudnionego w jednostce czy usługodawcę, podmiot wykonujący czynności związane z audytem musi spełniać określone wymagania.
Zgodnie bowiem z art. 286 ust. 1 u.f.p., audytorem wewnętrznym może być osoba, która:
- 1) ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub innego państwa, którego obywatelom, na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego, przysługuje prawo podjęcia zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- 2) ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych;
- 3) nie była karana za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
- 4) posiada wyższe wykształcenie;
- 5) posiada następujące kwalifikacje do przeprowadzania audytu wewnętrznego:
- a) jeden z certyfikatów: Certified Internal Auditor (CIA), Certified Government Auditing Professional (CGAP), Certified Information Systems Auditor (CISA), Association of Chartered Certified Accountants (ACCA), Certified Fraud Examiner (CFE), Certification in Control Self Assessment (CCSA), Certified Financial Services Auditor (CFSA) lub Chartered Financial Analyst (CFA), lub
- b) złożyła, w latach 2003-2006, z wynikiem pozytywnym egzamin na audytora wewnętrznego przed Komisją Egzaminacyjną powołaną przez Ministra Finansów, lub
- c) uprawnienia biegłego rewidenta, lub
- d) dwuletnią praktykę w zakresie audytu wewnętrznego i legitymuje się dyplomem ukończenia studiów podyplomowych w zakresie audytu wewnętrznego, wydanym przez jednostkę organizacyjną, która w dniu wydania dyplomu była uprawniona, zgodnie z odrębnymi ustawami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych lub prawnych.
Za praktykę w zakresie audytu wewnętrznego uważa się udokumentowane przez kierownika jednostki wykonywanie czynności, w wymiarze czasu pracy nie mniejszym niż 1/2 etatu, związanych z:
- 1) przeprowadzaniem audytu wewnętrznego pod nadzorem audytora wewnętrznego;
- 2) realizacją przez inspektorów kontroli skarbowej czynności z zakresu certyfikacji i wydawania deklaracji zamknięcia pomocy finansowej ze środków pochodzących z Unii Europejskiej, o których mowa w ustawie z dnia 28.09.1991 r. o kontroli skarbowej;
- 3) nadzorowaniem lub wykonywaniem czynności kontrolnych, o których mowa w ustawie z dnia 23.12.1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli.
Wspomniane wymagania musi spełniać również usługodawca. Zgodnie bowiem z art. 279 ust. 1 u.f.p., usługodawcą, który przeprowadza audyt wewnętrzny, może być:
- 1) osoba fizyczna, spełniająca warunki określone w art. 286 u.f.p.;
- 2) osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, spełniająca warunki określone w art. 286 u.f.p.;
- 3) spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna lub osoba prawna, która zatrudnia do prowadzenia audytu wewnętrznego w jednostce osoby spełniające warunki określone w art. 286 u.f.p.
Na zakończenie warto wspomnieć, że jeżeli audytor jest zatrudniony w jednostce samorządowej, jak każdy inny pracownik musi spełniać wymagania określone w ustawie z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych. Musi zatem m.in. posiadać polskie obywatelstwo, mieć pełną zdolność do czynności prawnych, posiadać prawo do korzystania z pełni praw publicznych, oraz kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku.