Pytanie:
Organ prowadzący zatwierdził arkusz organizacyjny szkoły podstawowej z jednym oddziałem przedszkolnym, do którego uczęszczają dzieci 5 i 6 letnie. Ogólnie jest 24 wychowanków (12 - 5 letnich i 12 - 6 letnich). Natomiast w chwili obecnej dyrektor szkoły podstawowej wystąpił do organu prowadzącego o rozdzielenie tego oddziału przedszkolnego na 2 oddziały motywując to tym, że po zatwierdzeniu arkusza rodzice 3 dzieci 4-letnich wyraziły chęć uczęszczania do tego oddziału (dzieci urodzone 29 kwietnia 2008 r., 10 września 2008 r. i 26 kwietnia 2008 r.). Gdyby te dzieci zostały przyjęte to oddział liczyć będzie 27 wychowanków.
Czy organ prowadzący może nie wyrazić w tej sytuacji zgody na podział oddziału przedszkolnego czy może odmówić skoro obowiązek przedszkolny obowiązuje dopiero dzieci 5-letnie?
Odpowiedź:
Zgodnie z art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 7.09.1991 r. o systemie oświaty, a od 1 września 2017 r. zgodnie z art. 8 ust. 15 ustawy z dnia 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe – dalej pr. ośw., zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli (w tym z oddziałami integracyjnymi), przedszkoli specjalnych oraz innych form wychowania przedszkolnego należy do zadań własnych gmin. Środki niezbędne na realizację wskazanego zadania (w tym na wynagrodzenia nauczycieli oraz utrzymanie przedszkoli) zagwarantowane są w dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
W ramach tego zadania gminy są przede wszystkim zobowiązane do zapewnienia odbycia przez dziecko rocznego przygotowania przedszkolnego w przedszkolu, oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego, od którego obowiązku nie mogą się zwolnić. Stanowi o tym art. 31 ust. 4 pr. ośw. Ponadto dzieci w wieku 3-5 lat mają prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego. Gmina nie jest natomiast obowiązana zapewnić miejsc w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych lub w innych formach wychowania przedszkolnego dzieciom młodszym i niezamieszkałym na terenie danej gminy.
Liczebność dzieci w oddziałach przedszkolnych określa § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17.03.2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli – dalej r.s.o.p.s., zgodnie z którym liczba dzieci w oddziale wynosi nie więcej niż 25. W przypadku oddziałów integracyjnych i specjalnych wskazana liczebność jest niższa – nie więcej niż 4, 5, 8, 10, 12 lub 20 (w zależności od rodzaju oddziału). W innych formach wychowania przedszkolnego liczebność dzieci w grupach określa § 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31.08.2010 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania i wynosi od 3 do 25. Ponieważ liczba dzieci odpowiednio w oddziale lub grupie nie może być przekroczona, w przypadku przyjęcia do przedszkola (oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, grupy w innej formie wychowania przedszkolnego) większej liczby dzieci, konieczne jest zwiększenie odpowiednio liczby oddziałów lub grup.
Zarówno liczbę oddziałów w przedszkolu (oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych), jak i liczbę dzieci w poszczególnych oddziałach, określa arkusz organizacji odpowiednio przedszkola lub szkoły podstawowej, który opracowuje dyrektor odpowiednio przedszkola lub szkoły podstawowej. Podlega on zatwierdzeniu przez organ prowadzący, który m.in. bada jego zgodność z przywołanymi powyżej przepisami oraz ocenia możliwość jego wykonania w ramach przyznanych jednostce środków finansowych.
W przypadku złożenia przez dyrektora aneksu do arkusza organizacji, który ma zakładać 27 wychowanków w oddziale przedszkolnym, organ prowadzący nie może zatwierdzić takiego aneksu, powołując się na § 5 ust. 1 r.s.o.p.s., który stanowi, że liczba dzieci w oddziale nie może przekraczać 25. W przypadku złożenia przez dyrektora aneksu, który ma zakładać dwa oddziały przedszkolne na łączną liczbę 27 wychowanków, organ prowadzący powinien go zatwierdzić, jeżeli wprowadzenie proponowanych zmian będzie możliwe w ramach przyznanych szkole środków finansowych. Jeżeli wprowadzenie proponowanych zmian będzie wymagało przyznania szkole dodatkowych środków finansowych – organ prowadzący powinien odmówić zatwierdzenia arkusza, jeżeli nie dysponuje środkami finansowymi zapewniającymi nauczanie, wychowanie i opiekę wychowanków w ramach dwóch oddziałów (w szczególności, jeżeli zwiększenie wydatków byłoby niezgodne z uchwałą budżetową). Należy wskazać, że zgodnie z art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym za prawidłową gospodarkę finansową gminy odpowiada wójt.
