Rząd nie podjął na razie decyzji o wprowadzeniu kolejnych obostrzeń, a obecne obowiązują do końca października. Póki co władze zapowiedziały lepsze egzekwowanie przepisów - należy pamiętać, że od końca zeszłego roku mają ku temu podstawę prawną.

 

Czytaj:
Dobra legislacja potrzebna jak powietrze, niekoniecznie „otwarte”>>
Nakaz noszenia maseczek - podstawa prawna, odwołanie>>

 

Na cmentarzu w budynku maseczka niezbędna

    Zasady dotyczące noszenia maseczek określa par. 25 rozporządzenia epidemicznego - jak już wielokrotnie zwracaliśmy uwagę - nie jest to majstersztyk sztuki legislacyjnej, więc również i w kwestii maseczek przepisy nie są specjalnie logicznie skonstruowane.

     

     

    Nakazuje się zakrywanie, przy pomocy maseczki, ust i nosa:

    •  w środkach publicznego transportu zbiorowego, na statkach pasażerskich w żegludze krajowej w rozumieniu przepisów o bezpieczeństwie morskim lub statkach żeglugi śródlądowej, przeznaczonych lub używanych do przewozu osób;
    •  w miejscach ogólnodostępnych, w tym:
    1. na drogach i placach, na terenie cmentarzy, promenad, bulwarów, miejsc postoju pojazdów, parkingów leśnych,
    2. na terenie nieruchomości wspólnych w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2020 r. poz. 1910 oraz z 2021 r. poz. 11) oraz na terenie takich nieruchomości o innych formach posiadania,
    3. w budynkach użyteczności publicznej przeznaczonych na potrzeby: administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny,
    4. w obiektach handlowych lub usługowych, placówkach handlowych lub usługowych i na targowiskach (straganach);
    • w trakcie sprawowania kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych, w budynku użyteczności publicznej przeznaczonym na potrzeby kultu religijnego oraz na cmentarzu.

     

    Od 15 maja przepis ten nie dotyczy miejsc na otwartym powietrzu.

     

    Nakazany odstęp, ale w ruchu pieszym

    Według innego przepisu par. 24  ust. 2 - nakazuje się zachowanie 1,5 m odstępu, gdy osoby przemieszczają się pieszo.

    • chyba że zachowanie tej odległości nie jest możliwe ze względu na opiekę nad:
    • dzieckiem do ukończenia 13. roku życia,
    • osobą z orzeczeniem o niepełnosprawności, osobą z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, osobą z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego lub osobą, która ze względu na stan zdrowia nie może poruszać się samodzielnie,
    • z wyłączeniem osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących.

     

    .

    Maseczka obowiązkowa w zakładzie pracy i budynkach użyteczności publicznej, ale z wyjątkami

    Obowiązek zakrywania ust i nosa mają wszyscy w zakładach pracy, jeżeli w pomieszczeniu przebywa więcej niż 1 osoba, chyba że pracodawca postanowi inaczej. Ponadto nakaz obowiązuje w budynkach użyteczności publicznej przeznaczonych na potrzeby: administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny,  w obiektach handlowych lub usługowych, placówkach handlowych lub usługowych i na targowiskach (straganach).  Z tym, że osoby wykonującej czynności zawodowe, służbowe lub zarobkowe w budynkach użyteczności publicznej nie muszą nosić maseczki,  chyba że zarządzający takim budynkiem postanowi inaczej, z wyjątkiem osoby wykonującej bezpośrednią obsługę interesantów lub klientów w czasie jej wykonywania. 


    Chorzy i dzieci bez maseczek

    Ust i nosa nie muszą zakrywać małe dzieci i osoby z niektórymi schorzeniami.

    Maseczka nie jest obowiązkowa:

    1. w samochodzie, z wyłączeniem pojazdów samochodowych będących środkami publicznego transportu zbiorowego,
    2. u dziecka do ukończenia 5. roku życia.

     

    Nie musi jej także nosić osoba, która nie może zakrywać ust lub nosa z powodu:

    • całościowych zaburzeń rozwoju,
    • zaburzeń psychicznych, niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym, znacznym albo głębokim,
    • trudności w samodzielnym zakryciu lub odkryciu ust lub nosa.

     

    W tym ostatnim przypadku trzeba jednak przedstawić zaświadczenie lekarskie lub inny dokument potwierdzający całościowe zaburzenia rozwoju, zaburzenia psychiczne, niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym, znacznym albo głębokim lub trudności w samodzielnym zakryciu lub odkryciu ust lub nosa.

    Czytaj: Od soboty bez maseczki tylko z zaświadczeniem. Ale lekarz go nie wyda>>

     

    Zaświadczenia zgodnie z rozporządzeniem należy okazać na żądanie:

    • policji,
    • straży gminnej,
    • straży ochrony kolei (w pociągach i na dworcach).

     

    Obowiązku zasłaniania ust i nosa nie stosuje się również w przypadku:

    • pojazdu samochodowego, z wyłączeniem pojazdów samochodowych będących środkami publicznego transportu zbiorowego, o których mowa w ust. 1 pkt 1;
    • osoby kierującej motocyklem, czterokołowcem lub motorowerem oraz osoby przewożonej takimi pojazdami, używających kasków ochronnych zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 450, 463, 694 i 720);
    • dziecka do ukończenia 5. roku życia;
    • kierującego środkiem publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym lub pojazdem samochodowym wykonującym zarobkowy przewóz osób, jeżeli operator publicznego transportu zbiorowego albo organizator tego transportu w rozumieniu odpowiednio art. 4 ust. 1 pkt 8 i 9 tej ustawy albo przedsiębiorca wykonujący działalność w zakresie zarobkowego przewozu osób zapewniają oddzielenie kierującego od przewożonych osób w sposób uniemożliwiający styczność w rozumieniu art. 2 pkt 25 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
    • kierującego statkiem, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli urządzenie sterowe znajduje się w osobnym pomieszczeniu albo armator statku zapewni oddzielenie kierującego od przewożonych osób w sposób uniemożliwiający styczność w rozumieniu art. 2 pkt 25 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
    • kierowców wykonujących przewozy drogowe w załodze;
    • sprawującego kult religijny podczas jego sprawowania;
    • żołnierza Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych, a także funkcjonariusza Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego, wykonujących zadania służbowe, stosujących środki ochrony osobistej odpowiednie do rodzaju wykonywanych czynności;
    • osoby, której miejscem stałego lub czasowego pobytu są budynki użyteczności publicznej przeznaczone na potrzeby wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, chyba że zarządzający takim budynkiem postanowi inaczej;
    • sędziego, trenera oraz osoby uprawiającej sport w ramach współzawodnictwa sportowego, zajęć sportowych lub wydarzeń sportowych
    • osoby przebywającej na terenie lasu, parku, zieleńca, ogrodu botanicznego, ogrodu zabytkowego, rodzinnego ogródka działkowego albo plaży;
    • jazdy konnej;
    • personelu lotniczego przebywającego w kabinie pilota;
    • uczniów i dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym oraz osób zatrudnionych w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce oświatowej oraz w ramach form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 - na ich terenie, chyba że kierujący takim podmiotem lub formą wychowania lub opieki postanowi inaczej;
    • zdających oraz innych osób uczestniczących w przeprowadzaniu egzaminu ósmoklasisty, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie lub egzaminu zawodowego, jeżeli w trakcie egzaminu odległość pomiędzy poszczególnymi osobami wynosi co najmniej 1,5 m;
    • osoby wykonującej czynności zawodowe, służbowe lub zarobkowe w budynkach użyteczności publicznej, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. d, chyba że zarządzający takim budynkiem postanowi inaczej, z wyjątkiem osoby wykonującej bezpośrednią obsługę interesantów lub klientów w czasie jej wykonywania.

     

    W październiku dodano też przepis, który doprecyzował, że maseczek nie trzeba nosić także podczas przeprowadzania egzaminów i konkursów organizowanych przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury (na wzór egzaminu adwokackiego, radcowskiego, notarialnego, komorniczego, egzaminu dla osób ubiegających się o licencję doradcy restrukturyzacyjnego, egzaminów wstępnych na aplikację adwokacką, radcowską, notarialną i komorniczą) oraz na terenie uczelni i innych niż uczelnia podmiotów prowadzących kształcenie doktorantów (w sposób analogiczny do rozwiązań dla systemu oświaty).

     

    Z tym, że w pierwszym przypadku maseczkę można zdjąć, jeżeli pomiędzy zdającymi zachowana jest odległość 1,5 m. W przypadku uczelni nakaz zakrywania ust i nosa może wprowadzić rektor albo kierujący podmiotem prowadzącym kształcenie doktorantów, studia podyplomowe lub inne formy kształcenia.

     

    Obowiązek zakrywania nosa i ust nie dotyczy uczniów i dzieci objęte wychowaniem przedszkolnym oraz osób zatrudnionych w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce oświatowej – na ich terenie, chyba że kierujący takim podmiotem postanowi inaczej oraz pary w trakcie składania przysięgi małżeńskiej.

     

    Co grozi za brak maseczki

    W ustawie z 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-191 dodano przepis, który pozwoli nakładać obowiązki na osoby zdrowe - w tym właśnie obowiązek noszenia maseczki. Od 29 listopada 2020 roku, czyli od dnia wejścia wżycie nowelizacji, nieprzestrzeganie tego przepisu będzie wykroczeniem karanym grzywną. Zgodnie z art. 54 kodeksu wykroczeń, kto nie stosuje się do przepisów porządkowych o zachowaniu się w miejscach publicznych - tu osoba niestosująca się do obowiązku zakrywania ust i nosa, może zostać ukarana mandatem do 500 zł. Dodatkowo brak maseczki w sklepie stał się uzasadnioną podstawą do odmowy sprzedaży. Warto jednak pamiętać, że część prawników uważa, że nadal problem podstawy prawnej nie jest rozwiązany kompleksowo - bo sam nakaz zasłaniania nosa i ust powinien być ujęty w ustawie.  

     

    Z grzywną można było walczyć w sądzie, teraz trochę trudniej

    Przed wejściem w życie tych przepisów skuteczne karanie obywateli możliwe było tylko wtedy, gdy posłusznie przyjmowali mandat karny od policjanta. A o nie zdarzało się często, bo robić tego nie muszą. Gdy odmówi jego przyjęcia, policja kieruje sprawę do sądu. Pierwsze sądy powszechne już uchyliły wnioski policji. Dlatego też mandatów za brak maseczki nie nakłada straż miejska, tylko poucza. Choć nie wszystkie sądy uchylają kary. Bydgoski sąd w wyroku (II SA/Bd 834/20) uznał, że gdy w grę wchodzi słuszność i moralność, hierarchia źródeł prawa schodzi na dalszy plan. I nie uchylił kary na właściciela solarium, które działało mimo zakazu.

    - Jako osoba prywatna uważam, że powinno się nosić maseczki – choć ich skuteczność nie jest jednoznaczna, to nawet jeśli mielibyśmy dzięki temu uratować komuś zdrowie lub życie, to uważam, że warto - mówiła Prawo.pl adwokat Karolina Pilawska, z Kancelarii TPZ. - Nie jest to wysiłek nadmierny. Jako prawnik muszę powtórzyć to, co wielokrotnie powtarzałam od początku wprowadzania regulacji „antykoronawirusowych” w tym zakresie – są one bezprawne. Przede wszystkim ograniczenia, na podstawie których nakładane są mandaty karne, zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji muszą zostać uregulowane w randze ustawy, a nie rozporządzenia. Rząd nie może dowolnie decydować o ograniczeniach swobód obywatelskich. Nawet jeśli mamy do czynienia z rozdźwiękiem pomiędzy prawem a zdrowym rozsądkiem, to pamiętajmy, że wolności odbiera się zawsze po kawałku  - tłumaczyła.

    Polacy kpią z obowiązku noszenia maseczek, ale rząd chce surowiej karać tylko firmy>>

    Nieprzyjęcie mandatu i co dalej?>>>

     

     

    -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.