- Wśród dwudziestoparolatków wzrasta świadomość prawna, a także ekonomiczna. Młodzi ludzie, których niemal codziennym doświadczeniem w ostatnich latach są problemy gospodarcze wywołane niestabilną sytuacją polityczną, pandemia, drastyczne wzrosty stóp procentowych czy też cykliczne fale dekoniunktury, rozważniej podchodzą do zabezpieczenia swojego majątku. Dla nich zawarcie małżeństwa to już nie tylko romantyczne porywy serca, huczne wesele i podróż poślubna, ale i majaczące w tle racjonalne decyzje prawne i finansowe – potwierdza w rozmowie z Prawo.pl Radomir Szaraniec, doradca podatkowy. Znaczenie tematu pokazują także pytania, z jakimi zgłaszają się w ostatnich tygodniach do redakcji Prawo.pl Czytelnicy.
Czytaj w LEX: Umowna rozdzielność majątkowa małżonków - KOMENTARZ PRAKTYCZNY >>>
Rozdzielność majątkowa ma chronić majątek każdego z małżonków
Z rozmów z prawnikami jasno wynika, że podpisywanie umowy majątkowej małżeńskiej wprowadzającej rozdzielność majątkową, popularnie zwanej intercyzą, staje się niemal normą. Coraz mniej ważna jest zaś możliwość składania wspólnej deklaracji podatkowej i wspólnego rozliczania rocznego PIT. Tutaj konieczna jest wspólność majątkowa trwająca cały rok. Sprawa jest poważna. Najistotniejszą bowiem funkcją intercyzy jest ochrona majątku każdego z małżonków.
Czytaj też: Ryzyko podatkowe związane z instytucją małżeństwa >>>
Jak jednak tłumaczy Radomir Szaraniec, o ile w zakresie zobowiązań cywilnych odpowiedzialność z pełnego majątku wspólnego małżonków powstaje dopiero przy udzieleniu zgody na zaciągnięcie zobowiązania przez drugiego z małżonków, o tyle w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe czy z tytułu ubezpieczeń społecznych wynika wprost z przepisów prawa.
Zgodnie bowiem z art. 29 par. 1 ordynacji podatkowej, odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe osób pozostających w związku małżeńskim obejmuje nie tylko ich majątek odrębny, ale też majątek wspólny podatnika i jego małżonka. Co istotne, rozwiedziony małżonek, jeśli w trakcie małżeństwa pozostawał w ustroju wspólności majątkowej, odpowiada za zobowiązania byłego małżonka powstałe w trakcie małżeństwa, choć tylko do wysokości udziału w majątku wspólnym.
Czytaj w LEX: Rozwód w podatkach i nie tylko >>>
W przypadku zawarcia intercyzy odpowiedzialność małżonków ograniczona jest do sytuacji, w której jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą, a drugi stale współdziała z nim w wykonywaniu tej działalności i osiąga korzyści w związku z jej prowadzeniem. Przy czym dla ustalenia odpowiedzialności drugiego małżonka konieczne jest przeprowadzenie odpowiedniego postępowania i wydanie decyzji o jego odpowiedzialności. Nie jest to zatem odpowiedzialność wynikająca wprost z mocy prawa.
Zobacz również:
Darowizny i majątek rodzinny łakomym kąskiem dla fiskusa >>
Prywatny majątek ma zostać w rodzinie - darowizna korzystna podatkowo >>
- Co do zasady małżonek odpowiada za zobowiązania współmałżonka z całego majątku objętego wspólnością, zatem rozdzielność majątkowa może ochronić drugą stronę przed roszczeniami urzędu skarbowego. Co ważne, także rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych, jednak tylko tych, które powstały w czasie trwania wspólności majątkowej – wyjaśnia dr Grzegorz Keler, adwokat w kancelarii SPCG.
Zatem także po rozwodzie uprzednie zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej pozwala uchronić się przed odpowiedzialnością za podatki niezapłacone przez byłego współmałżonka. Trzeba jednak pamiętać, że intercyza nie chroni przed odpowiedzialnością za zaległości podatkowe małżonka prowadzącego działalność gospodarczą, z którym współmałżonek współdziałał przy jej wykonywaniu, osiągając z tej działalności korzyści.
WZORY DOKUMENTÓW w LEX:
- Ustanowienie rozdzielności majątkowej >
- Pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej >
- Umowa majątkowa małżeńska: ustanowienie rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków >
- Nabycie nieruchomości gruntowej przez jedno z małżonków do majątku osobistego (ustrój rozdzielności majątkowej) >
- Akt notarialny obejmujący spis majątków małżonków ustanawiających rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków >
Upadłość firmy a ochrona z intercyzy
- Jeszcze większa rola ochronna intercyzy ujawnia się na gruncie prawa upadłościowego. W razie braku umowy majątkowej małżeńskiej ogłoszenie upadłości przez jednego z małżonków powoduje, że cały majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości, a drugiemu z małżonków przysługuje wyłącznie prawo zgłoszenia wierzytelności w zakresie przypadającego mu w majątku wspólnym udziału – tłumaczy Radomir Szaraniec. W takiej sytuacji małżonek staje na równi z innymi wierzycielami i bywa, że nie uzyskuje nic w związku ze swoim udziałem w majątku dorobkowym, zwłaszcza gdy pojawiają się wierzyciele uprzywilejowani, jak np. pracownicy czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
LINIA ORZECZNICZA: „Ważne powody” uzasadniające zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej >>>
Cena promocyjna: 71.6 zł
|Cena regularna: 179 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 89.5 zł
Intercyza uzasadniona przy działalności gospodarczej
Stąd też zawarcie intercyzy jest wskazane zwłaszcza wtedy, gdy jeden z małżonków lub oboje, prowadzą działalność gospodarczą lub mają zamiar ją rozpocząć. W przypadku niepowodzenia biznesu, czy to w związku z sytuacją gospodarczą, jak wybuch pandemii, wojny, kryzysów ekonomicznych, czy też zwykłych ryzyk gospodarczych, jak nietrafione inwestycje czy błędy podatkowe, majątek drugiego z małżonków jest w pełni chroniony.
- Zawarcie intercyzy jest uzasadnione na przykład wówczas, gdy jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą. Odpowiedzialność małżonka za zobowiązania współmałżonka wobec osób trzecich, np. kontrahentów, jest bowiem ograniczona do majątku wspólnego. Odpowiednią umowę można podpisać także w trakcie trwania małżeństwa. Trzeba jednak pamiętać, że zawarcie intercyzy chroni tylko w odniesieniu do tych zobowiązań, które powstały po jej zawarciu – potwierdza dr Grzegorz Keler.
Nieco bardziej skomplikowana jest sytuacja małżonków wspólników spółek osobowych, ale i w takim przypadku intercyza może stanowić dodatkowe zabezpieczenie przed odpowiedzialnością za zobowiązania małżonka powstałe w związku z jego udziałem w spółce. Warto wówczas wpisać wzmiankę o intercyzie w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Czytaj też: Prawnorodzinny tytuł do korzystania z mieszkania współmałżonka >>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
