Aby dobrze zrozumieć prawo konsumenckie, trzeba wyjść od podstawowego założenia, przyjętego przez prawodawcę unijnego a w ślad za nim również polskiego: konsument jest słabszą od przedsiębiorcy stroną stosunku prawnego, dlatego jego uprawnienia powinny być chronione w sposób szczególny. Przejawy tej ochrony są najróżniejsze, a do najczęściej wykorzystywanych należy koncepcja tzw. klauzul niedozwolonych. Niedawno zaś na poziomie unijnym wprowadzono tzw. dyrektywę o prawie do naprawy, która w ciągu najbliższych dwóch lat powinna zostać implementowana w Polsce. Jakie prawa przyznano konsumentom na mocy tego aktu? Odpowiedź na to pytanie w dużej mierze znajduje się już w jego potocznej nazwie.
Czytaj więcej w LEX: Dyrektywa o prawie do naprawy (R2R): jakie zmiany czekają producentów, sprzedawców i punkty naprawy sprzętu? >
Konsument zawsze może żądać naprawy
Na mocy art. 5 ust. 1 dyrektywy w sprawie wspólnych zasad promujących naprawę towarów („dyrektywa o prawie do naprawy”) – co do zasady – każdy konsument będzie mógł żądać naprawy przez producenta wadliwego towaru. Producent nie będzie zobowiązany do naprawy towarów, których naprawa w ogóle nie jest możliwa oraz które nie znajdą się na specjalnej liście. Jeżeli jednak taki obowiązek naprawy powstanie, to będzie ona musiała przebiegać zgodnie z następującymi warunkami:
- naprawę trzeba będzie wykonać nieodpłatnie lub w zamian za rozsądną cenę;
- naprawa będzie musiała zostać zrealizowana w rozsądnym terminie od momentu, w którym producent wszedł w fizyczne posiadanie towaru lub otrzymał towar od konsumenta, lub od momentu, w którym konsument zapewnił producentowi dostęp do towaru;
- na czas naprawy producent będzie mógł nieodpłatnie lub za rozsądną opłatą użyczyć konsumentowi towaru zamiennego;
- w przypadku gdy naprawa okaże się niemożliwa, producent będzie mógł zaoferować konsumentowi towar odnowiony.
Warto podkreślić, że w określonych przypadkach obowiązek naprawy towaru będzie spoczywał nie tylko na jego producencie. Przykładowo, gdy producent towaru będzie miał swoją siedzibę poza terytorium Unii Europejskiej, to zobowiązanie do naprawy będzie spoczywać na jego upoważnionego przedstawiciela lub importera danego towaru.
Zobacz również: Prawa konsumentów mają być rozszerzone >>
Konsument musi zostać odpowiednio poinformowany
Dyrektywa o prawie do naprawy wprowadza także obowiązek informowania konsumentów o tym uprawnieniu. Informacje o prawie do naprawy będzie musiał zapewnić producent lub – w przypadkach określonych przez prawodawcę unijnego – upoważniony przedstawiciel, importer lub dystrybutor. Zresztą jest to standardowe rozwiązanie w prawie konsumenckim. Właściwie zawsze przedsiębiorca ma obowiązek odpowiedniego informowania swoich klientów będących konsumentami o ich najważniejszych uprawnieniach.
W przypadku prawa do naprawy przedmiotowa informacja będzie musiała być:
- łatwo dostępna,
- jasna,
- zrozumiała,
- udostępniona bezpłatnie.
Ponadto informacja o prawie do naprawy będzie musiała być dostępna dla konsumenta przez cały okres trwania tego obowiązku po stronie przedsiębiorcy.
Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Dyrektywa o prawie do naprawy daje Państwom Członkowskim Unii Europejskiej dwa lata na dostosowanie prawa krajowego do nowych wymogów. Tym samym w tym czasie powinniśmy poznać dokładną treść regulacji, które będą wprowadzać wskazaną dyrektywę do polskiego porządku prawnego. Jedno już teraz jest pewne: polskie przepisy nie będą mogły ustanawiać niższego standardu ochrony konsumentów niż ten, który wynika z dyrektywy. Jest to ogólna zasada stosowana przy każdej implementacji prawa unijnego do krajowych porządków prawnych.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
