Problem powstał na tle powództwa o zapłatę przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń spółce akcyjnej w Warszawie. Sąd rejonowy odrzucił zażalenie powoda na zarządzenie przewodniczącego sądu wzywające do uiszczenia zaliczki na wydatki związane z dopuszczeniem dowodu z opinii biegłych sądowych z zakresu medycyny różnych specjalności.

Zażalenie tylko na wymienione postanowienia

Podstawą rozstrzygnięcia miał być art. 370 kpc i dodał, że zażalenie jest dopuszczalne jedynie na postanowienie sądu pierwszej instancji i zarządzenie przewodniczącego kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia o:

  • zwrot kosztów,
  • określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu,
  • wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki,
  • obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy,
  • koszty przyznane w nakazie zapłaty,
  • zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz wynagrodzenie biegłego, mediatora i należności świadka.

Zaskarżone zarządzenie dotyczyło wezwania do uiszczenia zaliczki na wydatki postępowania związane z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego, co zdaniem sądu nie mieści się w żadnej z wymienionych kategorii.

Czytaj: Jeśli spółka chce być zwolniona z kosztów sądowych, musi wykazać brak pieniędzy>>
 

Powód wniósł kolejne zażalenie, w którym zaznaczył, że obciążenie kosztami sądowymi użytymi w art. 394 par. 1 pkt 9 kpc to według tego przepisu także określenie przez sąd, w jakiej wysokości strona ma obowiązek zapłacić zaliczkę na poczet opinii biegłego. Wykładnia rozszerzająca jest w tym wypadku jak najbardziej wskazana.

 

Cena promocyjna: 44.1 zł

|

Cena regularna: 49 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł


SO rozważa pozytywną odpowiedź na wątpliwości

Rozpoznając zażalenie powoda sąd okręgowy nabrał poważnych wątpliwości, czy należało odrzucić zażalenie powoda. Sąd II instancji powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z 3 lutego 2009 r. (I PZP 6/08), według której rozpoznanie zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie obciążenia strony kosztami sądowymi następuje w składzie jednego sędziego.

Konstrukcja tego przepisu kpc uzasadnia twierdzenie o dopuszczalności zażalenia. Aktualnie zasady oznaczania zaliczki i sposobu wezwania do jej uiszczenia została określona w art. 130(4) kpc.

Z regulacji tej SO wysuwa dwa wnioski;

  1. wysokość zaliczki powinna być oznaczona postanowieniem sądu
  2. wezwanie do jej uiszczenia powinno nastąpić zarządzeniem przewodniczącego


Wykładnia rozszerzająca

Za rozszerzającą wykładnią - zdaniem SO - przemawia uchwała SN z 28 maja 2015 r., według której jeśli ustawodawca zwalnia od opłaty sądowej stronę wnoszącą zażalenie na wysokość opłaty sądowej, to oznacza, że przewiduje dopuszczalność tego środka odwoławczego.

I za taką wykładnią opowiedział się SN tym razem w uchwale z 25 lipca 2019 r. Zwłaszcza, że w aktualnym orzecznictwie nałożenie na stronę obowiązku uiszczenia zaliczki na wynagrodzenie kuratora jest niczym innym jak obciążenie jej kosztami sądowymi, do których należą opłaty i wydatki.

Sygnatura akt III CZP 15/19, uchwała Izby Cywilnej SN z 25 lipca 2019 r.