To tylko część zmian, które Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić do Regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury. Projekt trafił już do opiniowania.

Uzasadnienie? Nowelizacja Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego

W uzasadnieniu ministerstwo wyjaśnia, że proponowane zmiany mają związek z nowelizacją Kodeksu karnego, która w dużej części weszła w życie 1 października 2023 r. oraz  nowelizacji ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw - z lipca 2023 r.

- Powołane ustawy wprowadzają do porządku prawnego nowe rozwiązania normatywne, dokonują również modyfikacji i uzupełnień obowiązujących unormowań, obejmują między innymi szereg bardzo istotnych zmian Kodeksu postępowania karnego, co determinuje konieczność dostosowania przepisów Regulaminu oraz doprecyzowania sposobu organizacji pracy prokuratorów i wykonywania przez nich zadań wynikających z tych nowelizacji. Zatem w celu zapewnienia kompatybilności przywołanych aktów prawnych oraz jednolitości ich stosowania w obszarze realizacji zadań prokuratury, zasadnym jest wprowadzenie adekwatnych zmian - zaznaczono.

Czytaj: Kontrola operacyjna pod czujnym okiem Prokuratora Krajowego - jest projekt rozporządzenia >>

Biegli, groźby karalne i kwestia obrońcy z urzędu

Jedną ze zmian jest dodanie ust. 4 do par. 156, który nakłada na prokuratora obowiązek zbadania przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu biegłemu należności, czy wydatki, których zwrotu się domaga, bezpośrednio dotyczyły wydanej opinii i były niezbędne dla jej wydania.

Przypomnijmy, że par. 156 dotyczy zaznajomienie biegłego z wynikami śledztwa lub dochodzenia; uzupełnienie lub wyjaśnienie opinii; przyznanie biegłemu należności. Obecnie wynagrodzenia biegłego dotyczy jedynie jego ust. 3. Zgodnie z nim prokurator, podejmując decyzję o przyznaniu biegłemu należności ocenia, czy opinia jest pełna i jasna oraz sporządzona w sposób rzetelny, a ponadto czy oparta jest na prawidłowych przesłankach i czy jest zgodna z zasadami logicznego rozumowania. Wynagrodzenie biegłego może ulec obniżeniu, jeżeli opinia jest wadliwa, niezgodna z postanowieniem prokuratora lub została złożona ze znacznym nieusprawiedliwionym opóźnieniem. W szczególnie uzasadnionych wypadkach, jeżeli opinia jest w sposób rażący wadliwa, nierzetelna lub niezgodna z postanowieniem prokuratora albo została złożona z rażącym opóźnieniem lub biegły uchyla się od jej złożenia, prokurator może wydać postanowienie o nieprzyznaniu biegłemu należności. Jeżeli opinia biegłego jest fałszywa, wynagrodzenie oraz zwrot jakichkolwiek kosztów związanych z jej sporządzeniem lub złożeniem nie przysługuje. Teraz ma zostać dodany ust. 4.

Projekt zakłada również, że w przypadku gróźb karalnych, prokurator będzie podejmował decyzję o wszczęciu lub prowadzeniu postępowania, pomimo braku wniosku o ściganie.

Nowe obowiązki mają być też związane ze stosowaniem środków zapobiegawczych. Proponowany jest par. 180a - w przypadku ujawnienia się okoliczności, określonych w art. 249 par. 3a k.p.k., prokurator ma niezwłocznie występować z wnioskiem o wyznaczenie podejrzanemu obrońcy z urzędu, chyba że podejrzany ma obrońcę. Chodzi o to, że od ogłoszenia postanowienia i przesłuchania podejrzanego można odstąpić, jeżeli nie jest możliwe ich przeprowadzenie ze względu na stan jego zdrowia albo stan nietrzeźwości lub odurzenia w jakim się znajduje,  a zachodzi potrzeba niezwłocznego zastosowania środka zapobiegawczego.

Nowa przyczyna umorzenia postępowania przygotowawczego

Zmiany mają objąć też par. 219 dotyczący przyczyny umorzenia postępowania przygotowawczego. Obecnie umarzając postępowanie przygotowawcze na podstawie art. 322 k.p.k., jako przyczynę umorzenia można wskazać także:

  • niewykrycie sprawcy przestępstwa;
  • okoliczność, że podejrzany nie popełnił zarzucanego mu przestępstwa;
  • brak interesu społecznego w kontynuowaniu ścigania z urzędu albo w objęciu ściganiem z urzędu.

Ministerstwo proponuje zmianę w ostatnim punkcie poprzez dodanie "braku potrzeby ochrony praworządności".

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.