1) § 5 ust. 4 zdanie drugie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 2013 roku w sprawie organizacji i przebiegu aplikacji notarialnej z art. 75 i art. 72a ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku – Prawo o notariacie oraz art. 64 ust. 3 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji,
2) § 8 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 2013 roku w sprawie organizacji i przebiegu aplikacji notarialnej z art. 72 § 1 i art. 75 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku – Prawo o notariacie.
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie organizacji i przebiegu aplikacji notarialnej, w uzasadnionych sytuacjach, w szczególności w przypadku małej liczby aplikantów, rady izb notarialnych mogą zawierać porozumienie w sprawie wspólnego prowadzenia zajęć seminaryjnych aplikantów. W myśl natomiast § 5 ust. 4, aplikantom odbywającym zajęcia seminaryjne poza obszarem izby notarialnej, która dokonała wpisu aplikanta na listę, przysługuje zwrot kosztów podróży i noclegów na zasadach określonych w przepisach dotyczących należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Krajowa Rada Notarialna kwestionuje § 5 ust. 4 zdanie drugie rozporządzenia, w myśl którego zwrot kosztów podróży i noclegów pokrywany jest ze środków własnych rady izby notarialnej, która dokonała wpisu aplikanta na listę. Rada wskazała, że przepis ten jest niezgodny z art. 72a Prawa o notariacie, ponieważ to opłaty uiszczane przez aplikantów notarialnych, a nie środki własne rady izby notarialnej, mają służyć pokryciu wszelkich kosztów związanych z aplikacją notarialną.
Ponadto, zdaniem Krajowej Rady Notarialnej, mechanizm zwrotu kosztów podróży i noclegów aplikantom, którzy odbywają zajęcia poza obszarem izby, ze środków własnych izby narusza art. 75 Prawa o notariacie, ponieważ nie tylko nie mieści się w zakresie przedmiotowym delegacji ustawowej, ale i nie realizuje też żadnej z wytycznych dotyczących treści aktu. Rada wskazuje, że zakwestionowana regulacja jest niezgodna z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3 konstytucji, ponieważ mocą aktu podustawowego ogranicza swobodę samorządu notarialnego w wydatkowaniu środków finansowych samorządu, naruszając przez to przysługujące samorządowi notarialnemu prawo własności.
Zdaniem Krajowej Rady Notarialnej także § 8 ust. 5 rozporządzenia w sprawie organizacji i przebiegu aplikacji notarialnej w zakresie, w jakim przewiduje możliwość uzupełnienia przez aplikanta nieobecności po upływie ustawowego okresu aplikacji notarialnej, jest niezgodny z art. 72 § 1 i art. 75 Prawa o notariacie przez to, że wykraczając poza ramy delegacji ustawowej, prowadzi do wydłużenia aplikacji powyżej 3 lat i 6 miesięcy. Ustawa bowiem tylko w jednym przepisie wskazuje, w jakiej sytuacji możliwe jest wydłużenie aplikacji: zgodnie z art. 72b ustawy - dzieje się to poprzez udzielenie aplikantowi zgody na przerwę w odbywaniu aplikacji. Tymczasem rozporządzenie, przewidując automatycznie wydłużenie aplikacji ponad okres wskazany w art. 72 § 1 ustawy, prowadzi do skutku nieprzewidzianego przez ustawę, wykraczając poza ramy delegacji ustawowej. Rada twierdzi, że uprawnienia Ministra Sprawiedliwości do określenia trybu postępowania nie można utożsamiać z kompetencją do przedłużania okresu trwania aplikacji powyżej 3 lat i sześciu miesięcy. Katalog zagadnień przekazanych do uregulowania w akcie wykonawczym ma bowiem charakter zamknięty i nie można delegacji ustawowej interpretować rozszerzająco. Rada Notarialna podkreśliła, że Ministrowi Sprawiedliwości nie może na podstawie aktu wykonawczego przysługiwać uprawnienie do modyfikacji czasu trwania aplikacji uregulowanego w drodze ustawy. Zgodnie z ustawą jest to możliwe wyłącznie w drodze indywidualnej decyzji rady izby notarialnej. Jednocześnie Rada wskazała, że z wytycznych zawartych w art. 75 ustawy - Prawo o notariacie jednoznacznie wynika, że Minister Sprawiedliwości, wydając rozporządzenie wykonawcze, powinien mieć na uwadze właśnie "ustawowy czas trwania aplikacji", a sformułowanie to wyraźnie wskazuje na wyłączność ustawy, jeżeli chodzi o określanie czasu aplikacji.
Posiedzeniu przewodniczył będzie sędzia TK Leon Kieres, sprawozdawcą natomiast jest sędzia TK Piotr Pszczółkowski.
Źródło: www.trybunal.gov.pl
