Strasburg: losowy wybór dziennikarzy wpuszczonych na salę rozpraw nie ogranicza wolności wypowiedzi

Ograniczenie liczby dziennikarzy relacjonujących proces karny nieletniego do dziennikarzy wybranych w drodze losowania nie ma charakteru dyskryminującego i nie narusza wolności wypowiedzi - orzekł Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z 27 marca br.

Skarga w niniejszej sprawie została wniesiona przez niemiecki koncern medialny Axel Springer AG, którego dziennikarze nie zostali dopuszczeni na salę sądową, gdzie odbywał się głośny proces w sprawie rodziny zamordowanej przez m.in. ich nieletniego syna. Sąd krajowy uznał, iż na sali może być obecnych jedynie dziewięciu dziennikarzy, którzy zostali wylosowani spośród ponad czterdziestu chętnych na podstawie neutralnych kryteriów (po trzech dziennikarzy z prasy lokalnej, z prasy ogólnokrajowej oraz z radia i telewizji).
Trybunał uznał, iż takie ograniczenie liczby przedstawicieli mediów na rozprawie nie stanowi dyskryminacji i nie narusza wolności słowa (art. 14 w związku z art. 10 Konwencji o prawach człowieka). Konwencja nie zapewnia prawa do uzyskiwania informacji z określonego źródła, a swoboda wypowiedzi może zostać ograniczona w celu ochrony praw innych osób. Sprawa przed sądem krajowym była drastyczna, a oskarżeni nieletni, stąd ograniczenie liczby dziennikarzy na sali sądowej chroniło ich interesy, jednocześnie realizując prawo społeczeństwa do uzyskania informacji na temat procesu budzącego zainteresowanie opinii publicznej. Dziennikarze zostali wybrani na podstawie obiektywnych kryteriów (byli także wśród nich dziennikarze z agencji prasowych, którzy dostarczają informacji wszystkim mediom), a poza tym sam sąd publikował komunikaty prasowe pod koniec każdego dnia procesu. Zaskarżone ograniczenie wolności prasy było zatem proporcjonalne i chroniło interesy nieletnich, jednocześnie zapewniając rzetelne informacje społeczeństwu. Konwencja nie została więc naruszona.
Wyrok ten jest kolejnym wyrokiem poruszającym kwestie z pogranicza działalności mediów i działalności wymiaru sprawiedliwości. Trybunał podkreśla, jak ważne jest zrównoważenie z jednej strony interesu społeczeństwa w uzyskaniu wiarygodnych informacji na temat działalności sądów, a z drugiej strony ochrony stron postępowania. Warto pamiętać, iż prasa i media w tym układzie pełnią rolę poniekąd drugorzędną, definiowaną przede wszystkim przez prawo społeczeństwa do uzyskania informacji, a prawo do swobodnego relacjonowania zdarzeń na sali sądowej nie ma charakteru bezwzględnego i nieograniczonego.

Tak wynika z wyroku Trybunału z 29 marca 2012 r. w sprawie nr 9961/10, Axel Springer AG przeciwko Niemcom.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line