Minister Pracy i Polityki Społecznej wydał 9 grudnia 2010 r. rozporządzenie w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238, poz. 1586, dalej jako rozporządzenie). Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 Nr 175, poz. 1362 ze zm., dalej jako ustawa) środowiskowe domy samopomocy są ośrodkami wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, które świadczą usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym.
Zgodnie z rozporządzeniem domy dzielą się na trzy typy, w zależności od rodzaju osób, dla których są przeznaczone (A – dla osób przewlekle psychicznie chorych, B – dla osób upośledzonych umysłowo, C – dla osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych), przy czym dom może obejmować wsparciem więcej niż jedną kategorię osób. Funkcjonowanie domu określają statut domu, regulamin organizacyjny oraz program działalności i plany pracy na każdy rok, przy czym wszystkie dokumenty, oprócz statutu, przygotowywane są przez kierownika domu i podlegają zatwierdzeniu przez właściwe organy jednostki samorządu terytorialnego.
Rozporządzenie określa również szczegółowe zasady funkcjonowania oraz ilości osób przyjmowanych do domu. Skierowanie do domu następuje w drodze decyzji administracyjnej, po złożeniu wniosku do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie. Do wniosku dołącza się dokumenty wskazane w § 7 rozporządzenia.
Szczegółowo określono również wymagania dotyczące kadry zatrudnionej w środowiskowym domu samopomocy. Kierownik domu jest obowiązany posiadać wykształcenie wyższe na kierunku mającym zastosowanie przy świadczeniu usług w domu oraz co najmniej półroczny staż pracy na stanowisku, na którym miał bezpośredni kontakt z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Ponadto w domu mogą być zatrudnione osoby posiadające kwalifikacje zawodowe psychologa, pedagoga, pracownika socjalnego, instruktora terapii zajęciowej, asystenta osoby niepełnosprawnej lub o innych specjalistycznych kwalifikacjach, ze względu na rodzaj i zakres usług świadczonych. Rozporządzenie wskazuje również inne kategorie osób, których zatrudnienie jest wskazane ze względu na prawidłowe funkcjonowanie placówki. Przewidziano również możliwość wsparcia działań przez opiekunów, członków rodzin i wolontariuszy.
Rozporządzenie szczegółowo określa standardy, jakie powinny spełniać środowiskowe domy samopomocy, tak pod względem świadczonych usług (§ 14 - 17) jak i wyposażenia (§ 18). Na kierowniku spoczywa również obowiązek organizowania zajęć i szkoleń dla pracowników w zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych przez nich potrzeb, a związany z funkcjonowaniem domu. Z działalności domu sporządza się również sprawozdanie obejmujące dany rok budżetowy. Sprawozdanie to przesyłane jest jednostce samorządu terytorialnego, która prowadzi dom, bądź organowi j.s.t., który prowadzenie takiego domu zlecił innemu podmiotowi. Ponadto egzemplarz sprawozdania winien być dostarczony właściwemu do spraw pomocy społecznej wydziałowi urzędu wojewódzkiego. Terminem do dokonania powyższych czynności jest 15 lutego po okresie sprawozdawczym.
Rozporządzenie stanowi, iż istniejące już domy zostaną dostosowane do nowych standardów do dnia 31 grudnia 2014 r., a osoby zatrudnione na stanowisku kierownika domu w dniu wejścia w życie rozporządzenia, a niespełniające wymaganych kwalifikacji w zakresie wykształcenia, mogą nadal być zatrudnione na tym stanowisku.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. 1 stycznia 2011 r.

Artykuł pochodzi z Serwisu Samorządowego www.lex.pl/samorzad