Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych złożył 20 lutego 2023 r. wniosek o wyłączenie sędzi Sądu Najwyższego Barbary Skoczkowskiej od udziału w sprawie dyscyplinarnej sędzi Sądu Apelacyjnego P.

Wnioskodawca w treści wniosku podniósł szereg argumentów, świadczących, w jego ocenie, o braku spełnienia przez sędzię Skoczkowską wymogów niezawisłości i bezstronności.

Powołanie przez Radę Państwa

Rzecznik Michał Lasota stwierdził, że sędzia Barbara Skoczkowska, powołana została na urząd sędziego 16 stycznia 1986 r. przez Radę Państwa PRL na podstawie Konstytucji z 1952 r. A więc sama ta okoliczność świadczy już, że sędzia nie spełnia standardów określonych w art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz nie zapewnia stronom prawa do rozpoznania sprawy przez bezstronny i niezależny sąd ustanowiony ustawą w rozumieniu art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji ‎o Ochronie Praw Człowieka.

Czytaj w LEX: Wyłączenie sędziego z uwagi na stosunki służbowe >

Nadto, sędzia Skoczkowska w treści wydawanych orzeczeń wyraziła negatywny stosunek wobec Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych jako strony postępowania. Dlatego, że przestawiała jego działalność w negatywnym świetle. Miało świadczyć o wyjątkowo negatywnym nastawieniu ww. wobec zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych.

Wnioskodawca wskazał, że sędzia Barbara Skoczkowska podpisała oświadczanie, wraz z innymi 29 sędziami Sądu Najwyższego, odmawiające wykonywania czynności orzeczniczych z sędziami Sądu Najwyższego powołanymi na urząd po 8 grudnia 2017 r. Tym samym zakwestionowała konstytucyjny porządek RP. Świadczy to zdaniem wnioskodawcy, że sędzia Skoczkowska nie jest i nie będzie bezstronna.

Czytaj w LEX: Niezawisłość sędziów powołanych w czasach PRL. Omówienie wyroku TS C-132/20 (Getin Noble Bank) >

Subiektywne odczucie rzecznika

Sąd Najwyższy uznał, że wniosek nie jest uzasadniony. Z analizy akt sprawy wynika, że autor wniosku wątpliwość co do bezstronności sędzi utożsamia z subiektywnym, opartym o indywidualne przeświadczenie odczuciu. Tymczasem, zgodnie z treścią art. 41 par 1 k.p.k., sędzia ulega wyłączeniu, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie, która zachodzi zawsze in concreto, a nie in abstracto. Nie może zatem stanowić jedynie subiektywnego przekonania określonej osoby, lecz winna być konkretna, realna, obiektywna i poddająca się zewnętrznej weryfikacji.

Według sędziego sprawozdawcy Krzysztofa Staryka, o zasadności wniosku o wyłączenie sędziego nawiązującego do okoliczności o charakterze ustrojowym nie może przesądzać samo podniesienie tych właśnie okoliczności w sposób abstrakcyjny. Wymagane jest - ponadto - wskazanie zindywidualizowanych faktów odnoszących się do sfery pozaustrojowej (konkretnej sprawy, stron, innych jej uczestników) wskazujących na istnienie wątpliwości co do bezstronności sędziego, czego wnioskujący nie wskazał.

Czytaj w LEX: Wyłączenie sędziego od orzekania w sprawie wyłączonej do odrębnego rozpoznania >

TSUE: Sędzia z PRL może być bezstronny

Powyższe potwierdza stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który rozpatrując w dniu 29 marca 2022 r. stwierdził, że sama tego rodzaju okoliczność nie podważa niezawisłości i bezstronności tego sędziego przy późniejszym wykonywaniu jego obowiązków sędziowskich.

Polska przystąpiła do Unii i przyjęła jej wartości, w tym wartość państwa prawnego, a fakt, że polscy sędziowie zostali powołani w czasach, gdy to państwo członkowskie nie było jeszcze demokratyczne, nie stanowi w tym względzie problemu.

Zarzuty negatywnego stosunku sędzi Barbary Skoczkowskiej względem zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych – Przemysława W. Radzika poprzez niedopuszczenie do udziału w posiedzeniach - również nie zasługują na uwzględnienie. Dlatego, że nie zostały poparte żadnymi dowodami - podkreślił sędzia Staryk.

Kwestia zarzutu negatywnego stosunku sędzi Sądu Najwyższego Barbary Skoczkowskiej wobec Michała Lasoty nie mogła stanowić skutecznej podstawy wyłączenia. Analiza przebiegu postępowania prowadzi do wniosku, że SSN Barbara Skoczkowska podejmowała czynności na podstawie i w graniach obowiązujących przepisów prawa.

Postanowienie Izby Odpowiedzialności Zawodowej z 25 czerwca 2024 r., sygnatura akt II ZO 25/23

‎