Chodzi o przepisy noweli ustaw sądowych, tzw. ustawy kagańcowej. Na ich podstawie, do 14 marca br. sędziowie i prokuratorzy mieli składać oświadczenia o członkostwie m.in. w stowarzyszeniach. 

- Informuję, że w oparciu o ustalenia czynności wyjaśniających w sprawie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przewinień dyscyplinarnych, polegających na oczywistej i rażącej obrazie przepisów prawa – art. 88a par. 1 ustawy z 27 lipca 2001 r. –Prawo o ustroju sądów powszechnych (usp), dotyczących ustawowego obowiązku składania oświadczeń przez sędziów sądów powszechnych poprzez    zatajenie w pisemnych oświadczeniach sędziów-członków zrzeszenia o nazwie Forum Współpracy Sędziów członkostwa w tym zrzeszeniu oraz jego organie o nazwie Stałe Prezydium postanowieniami z 22 lipca 2020 r. wszcząłem postępowania dyscyplinarne - poinformował zastępca rzecznika.

Zarzuty dla 14 sędziów

Jak dodał przedstawił zarzuty dyscyplinarne 14 sędziom: 

  • 5 sądów apelacyjnych,
  • 5 sądów okręgowych,
  • 4 sądów rejonowych.

Dotyczą one przewinienia  dyscyplinarnego z art. 107 par. 1  pkt 1 i 5 ustawy z 21 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.  U  2020,  poz.  365), polegającego - jak wskazano w komunikacie - na oczywistej i rażącej obrazie przepisów prawa.

Zobacz procedurę w LEX: Świadczenia odszkodowawcze z tytułu wypadków przy pracy dla sędziów sądów powszechnych >

- Będąc zobowiązanymi do złożenia w trybie określonym w art. 88a par. 1 usp w zw. z art. 9 ustawy z dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o   ustroju   sądów   powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz innych ustaw, pisemnego  oświadczenia,  odmówili podania  w  nim  danych i informacji dotyczących przynależności do zrzeszeń i stowarzyszeń, zatajając fakt członkostwa w zrzeszeniu Forum Współpracy Sędziów, w jego organie o nazwie Stałe Prezydium - wskazuje Radzik. 

Czytaj: "Iustitia": Obowiązek ujawniania przynależności do stowarzyszeń sprzeczny z prawami człowieka>>

Sędziom zarzucono też uchybienia godności urzędu poprzez "nierespektowanie ustawowych obowiązków postępowania zgodnie ze ślubowaniem  sędziowskim, w tym, w szczególności, obowiązku stania na straży prawa i kierowania się zasadami godności i uczciwości w służbie i poza nią. - To jest zachowań przynoszących ujmę godności sędziego i naruszających zasady etyki zawodowej, określone w par. 2,  par. 5  ust.  2  i  par. 16  uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z 19 lutego 2003 r. w sprawie uchwalenia Zbioru Zasad Etyki Zawodowej Sędziów i Asesorów Sądowych - dodaje. 

Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Nadmiar obowiązków służbowych a odpowiedzialność za przewinienie dyscyplinarne sędziego >

Podkreśla również, że sędzia ma obowiązek "postępowania zgodnie ze ślubowaniem sędziowskim w tym w szczególności obowiązek wiernej  służby Rzeczypospolitej Polskiej, stania na straży prawa, sumiennego wykonywania obowiązków sędziego, a także strzeżenia w służbie i poza służbą powagi stanowiska sędziego". 

Obowiązek łamiący prawa człowieka 

Przepisy te od początku budzą krytykę sędziów. Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia" podkreślało, że wprowadzony przez ustawę z 20 grudnia 2019 r. obowiązek ujawnienia przez sędziów przynależności do zrzeszeń i stowarzyszeń jest sprzeczny z podstawowymi prawami człowieka takimi jak prawo do poszanowania życia prywatnego, wolność wyznania, wolność gromadzenia się i stowarzyszania się. 

W swoje opinii wskazali, że ustawa posługuje się pojęciem „zrzeszenie” nie podając jego ustawowej definicji i zakreślając granice znaczeniowe pojęcia „stowarzyszenie” węziej niż pojęcia „zrzeszenie”. 

Czytaj w LEX: Katalog kar oraz zasady ich wymiaru w postępowaniu dyscyplinarnym wobec sędziów i asesorów sądowych oraz sędziów w stanie spoczynku >

- To oznacza, że pojęcie „zrzeszenie” należy rozumieć tak, jak jest ono rozumiane ogólnie w języku polskim, czyli „organizację skupiającą ludzi jednego zawodu lub mających wspólny cel”. Słownik Języka Polskiego jako synonimy wyrazu „zrzeszenie” podaje wyrazy „organizacja”, „związek”. Pod pojęciem „zrzeszenie” należy zatem rozumieć wszystkie organizacje i związki zrzeszające ludzi z różnych powodów i dla osiągnięcia różnych celów - wskazano. 

Czytaj: Ustawa mająca dyscyplinować sędziów wchodzi w życie>>

Dodano, że do takich zrzeszeń należą między innymi organizacje wyznaniowe, zawodowe (w tym związki zawodowe), tematyczne etc. - Ze względu na różnorodność zrzeszeń i fundacji objętych wskazanymi regulacjami istnieje realne niebezpieczeństwo ujawnienia nieograniczonemu kręgowi osób danych wrażliwych sędziów, jak wyznanie (albo bezwyznaniowość), stan zdrowia, upodobania, orientacja seksualna, miejsce kształcenia dzieci - alarmowało Stowarzyszenie. 

Czytaj w LEX: Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów i asesorów sądowych >