Powód wniósł o ustalenie nieważności uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej w przedmiocie zmiany wysokości stawki odpisu na fundusz remontowy oraz o zobowiązanie zarządu pozwanej Spółdzielni do dokonania rozliczenia poniesionych kosztów wymiany instalacji ciepłej wody użytkowej. Wyjaśnił, że zaskarżona uchwała została podjęta wbrew art. 199 k.c. w zw. z art. 241 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, który przewiduje, że na czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda wszystkich właścicieli lokali. Tymczasem uchwała dotycząca wykonania instalacji ciepłej wody została podjęta większością głosów. Ponadto podniósł, że jego zdaniem, właściciel jednego lokalu nie powinien płacić za remont czy modernizację instalacji w innym, nie należącym do niego lokalu. Koszty remontu powinny zostać rozgraniczone w ten sposób, aby każdy właściciel pokrywał 100% kosztów przypadających na jego lokal lub jego część oraz odpowiedni do jego udziału w nieruchomości procent kosztów dotyczący części wspólnej. Zarzucił również, że na wykonanie w budynku instalacji ciepłej wody zostały przeznaczone środki z funduszu remontowego, podczas gdy statut i regulamin tworzenia funduszu remontowego przewidywał, że zebrane środki mogły być przeznaczone tylko na remonty.

Powód nie wykazał sprzeczności uchwały z przepisami prawa

Sąd I instancji oddalił powództwo wskazując, że ustalenia nieważności uchwały można dochodzić jedynie w przypadku sprzeczności uchwały z przepisami prawa. Naruszenie postanowień statutu bądź regulaminu spółdzielni, mające wpływ na treść uchwały organów spółdzielni może natomiast stanowić podstawę powództwa o jej uchylenie. Powód nie wykazał natomiast, aby skarżona przez niego uchwała naruszała przepisy powołanych ustaw. Sąd Apelacyjny w Gdańsku uchylił ten wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu wskazał, że podstawą ustaleń powinien być statut Spółdzielni obowiązujący w dacie podjęcia zaskarżonej uchwały, a ponadto należało rozważyć, czy powód miał interes prawny w żądaniu ustalenia nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni.

Powód miał interes prawny w żądaniu stwierdzenia nieważności uchwały

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy oddalił powództwo. Wskazał, że podstawą prawną pozwu był art. 189 k.p.c. w zw. z art. 58 § 1 k.c., gdyż powód domagał się ustalenia nieważności uchwały podjętej przez Radę Nadzorczą Spółdzielni Mieszkaniowej. Członkostwo w spółdzielni łączy się z szeregiem praw i obowiązków. Skoro zaskarżona uchwała kształtowała zakres obowiązków ciążących na powodzie, jako członku spółdzielni, zwiększając stawkę opłaty na fundusz remontowy, miał on interes prawny w żądaniu ustalenia jej nieważności.

LEX Linie Orzecznicze
Artykuł pochodzi z programu LEX Linie Orzecznicze
Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami


Uchwała jest nieważna tylko wtedy, gdy narusza obowiązujące przepisy

W ocenie Sądu I instancji powód nie wykazał materialnoprawnych przesłanek warunkujących uwzględnienie powództwa. Niezasadny był zarzut powoda sprzeczności skarżonej uchwały z postanowieniami statutu obowiązującego w Spółdzielni Mieszkaniowej, w szczególności dotyczącymi sposobu podjęcia uchwały oraz regulującymi kwestię przeznaczenia przewidzianych uchwałą funduszy. Sąd wyraźnie zaznaczył, że ustalenie nieważności uchwały mogłoby nastąpić wyłącznie w razie stwierdzenia sprzeczności uchwały z przepisami obowiązującego prawa. Statut i inne akty tzw. prawa wewnętrznego stanowione przez organy spółdzielni i obowiązujące wszystkich jej członków są umową między założycielami spółdzielni lub między partnerami stosunku członkostwa. Postanowienia w nich zawarte nie są prawem materialnym, ponieważ nie mają mocy powszechnie obowiązującej. Podniesione zarzuty, które mogłyby zatem stanowić jedynie podstawę do powództwa o uchylenie uchwały i tak nie zasługiwały na uwzględnienie.

Ustawa o własności lokali nie miała zastosowania

Nie zasługiwał, w ocenie Sądu I instancji, na uwzględnienie zarzut powoda co do sprzeczności uchwały z przepisami prawa regulującymi kwestię podjęcia uchwały. Powód twierdził, że przedmiot nią objęty powinien być, jako czynność przekraczająca zwykły zarząd, przyjęta głosami wszystkich osób uprawnionych, a nie - większością głosów. Powód nie wykazał jednak, aby właściciele lokali w budynku na podstawie art. 241 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, podjęli uchwałę i poddali swoje prawa i obowiązki oraz zarząd nieruchomością wspólną regulacjom ustawy o własności lokali. Tym samym Sąd uznał, że Rada Nadzorcza pozwanej Spółdzielni mogła podjąć uchwałę na podstawie art. 46 § 1 i 2 ustawy - Prawo spółdzielcze.

Przedmiotem postępowania jest tylko ważność uchwały

Jednocześnie Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że w postępowaniu o ustalenie nieważności uchwały nie był władny do orzekania w przedmiocie obowiązków i uprawnień członków spółdzielni. Żądanie powoda, aby orzekł, że uzyskanych środków z funduszu remontowego nie można było przeznaczyć na spłatę kosztu inwestycji, tj. budowę systemu ciepłej wody użytkowej i podłączenia jej do sieci miejskiej było całkowicie niezasadne. Brak było również podstawy prawnej do nakazania zarządowi pozwanej Spółdzielni dokonania rozliczenia poniesionych kosztów wykonanego zadania inwestycyjnego.

Uchwała Rady Nadzorczej była zgodna ze Statutem

Sąd Apelacyjny, odpierając zarzuty powoda, podkreślił, że powództwo w tej sprawie dotyczyło stwierdzenia nieważności uchwały rady nadzorczej, co mogło nastąpić wyłącznie w razie zajścia jej sprzeczności z przepisami obowiązującego prawa. Uchwała Rady Nadzorczej była jednak podjęta w oparciu o Statut Spółdzielni. Statut zezwalał natomiast, aby opłaty na fundusz remontowy były pobierane proporcjonalnie do powierzchni lokali. Zapis ten nie był, zdaniem Sądu Apelacyjnego, sprzeczny z jakimikolwiek przepisami prawa, a tylko taka sprzeczność miałaby istotne znaczenie dla stwierdzenia nieważności uchwały Rady Nadzorczej. Przywołując inne postanowienia Statutu i opartego na nim Regulaminu Sąd Apelacyjny wykazał również, że obciążenie stawką odpisu na fundusz remontowy proporcjonalnie do udziału lokali w powierzchni użytkowej było zgodne z zapisami Statutu. Dochowany został również tryb podwyższenia stawki na fundusz remontowy.

Wystarcza zgoda większości

Sąd Odwoławczy nie zgodził się z apelującym, że uchwała o przyłączeniu budynku do sieci miejskiej powinna być, jako czynność przekraczająca zwykły zarząd, przyjęta jednomyślnie głosami wszystkich osób uprawnionych. Sąd Apelacyjny podkreślił, że skoro w sprawie nie wykazano, aby właściciele lokali w budynku podjęli uchwałę, o której mowa w art. 241 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, to nie można było mówić o tym, że doszło do naruszenia tego przepisu, a w dalszej perspektywie - art. 22 ust. 2 ustawy o własności lokali. W kontekście tej ostatniej ustawy, Sąd zwrócił uwagę, że nawet przy obowiązywaniu tej uchwały, do jej skuteczności wymagana byłaby zgoda większości właścicieli lokali, a nie zgoda wszystkich, jak chciał powód.

Co innego nieważność uchwały, co innego niezasadna zmiana wysokości opłat

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 4 ust. 64-8 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, Sąd Apelacyjny podkreślił, że przepis ten dotyczy innego rodzaju powództwa niż przedmiotowe. Zgodnie z art. 4 ust. 8 można kwestionować zasadność zmiany wysokości opłat bezpośrednio na drodze sądowej. Wówczas uprawnieni występują z powództwem o stwierdzenie bezzasadności zmiany wysokości opłaty i w tym postępowaniu badane są przesłanki zasadności podwyższenia danych opłat. Powód wystąpił natomiast z żądaniem stwierdzenia nieważności uchwały rady nadzorczej. Inne są przesłanki nieważności uchwały, a inne zasadności decyzji o zmianie opłaty. Uchwała o zmianie stawki może być zgodna z prawem, jednak nieuzasadniona. Dopiero w postępowaniu dotyczącym zasadności zmiany opłaty Sąd mógłby zbadać przesłanki z art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W ramach tych przesłanek mogłyby zostać rozpatrzone zarzuty podnoszone przez powoda w niniejszym postępowaniu, a dotyczące zasadności i prawidłowości przeprowadzenia przedmiotowej inwestycji. W tym też postępowaniu powód mógłby skutecznie domagać się nakazania zarządowi pozwanej Spółdzielni dokonania rozliczenia poniesionych kosztów przedmiotowej inwestycji. W postępowaniu o ustalenie nieważności uchwały rady nadzorczej zarzuty te nie miały jednak znaczenia.

Tak orzekł Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 21 września 2016 r. sygn. akt I ACa 384/16.

Opracowanie: Marek Sondej