Powód wniósł o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego, który został wyznaczony do rozpoznania sprawy.

 

Powołano się na wątpliwości co do bezstronności

W złożonym wniosku wskazano, że sędzia został powołany na swoje stanowisko w wyniku wadliwej procedury nominacyjnej, wywołanej uczestnictwem w tej procedurze nieprawidłowo powołanej Krajowej Rady Sądownictwa. Zaznaczono jednak, że kwestia ta nie stanowiła podstawy do złożenia wniosku o wyłączenie. Jako uzasadnienie wskazano, że spór sądowy toczy się pomiędzy dwoma aktywnymi politykami, a powód wypowiadał się w mediach na temat wadliwości powołania sędziego. Mając powyższe na uwadze, powód miał wątpliwości, czy sędzia rozpozna sprawę w bezstronny sposób.

 

Czytaj w LEX: Test bezstronności (niezawisłości) sędziego w praktyce >

Żadna ze stron sporu nie może być dyskryminowana

Sprawą zajął się Sąd Najwyższy, który wskazał, że zgodnie z art. 49 par. 1 ustawy Kodeks postępowania cywilnego, niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 48, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie. Sąd podkreślił, że nakaz zachowania bezstronności przez sędziego powinien urzeczywistniać się na płaszczyźnie jego relacji ze stronami sporu i przejawiać się w zakazie dyskryminacji czy faworyzowania którejkolwiek ze stron procesu. Natomiast ocena wystąpienia przesłanek uzasadniających wyłączenie sędziego na wniosek jest każdorazowo dokonywana w sposób indywidualny oraz w ścisłym powiązaniu z okolicznościami, które wystąpiły na gruncie danej sprawy.

Zobacz również: Dostęp do akt sędziego i jego obrońcy nie zagraża śledztwu >

Publiczne opinie to za mało, by wyłączyć sędziego

SN uznał, że samo wyrażanie w przestrzeni publicznej opinii na temat danego sędziego, także w kontekście procedury jego powołania na stanowisko, nie stanowi wystarczającej przesłanki do wyłączenia. W wydanym postanowieniu podkreślono, że strona, w szczególności będąca osobą publiczną, ma prawo do jawnego prezentowania swoich stanowisk, poglądów i twierdzeń na różne tematy. Natomiast publicznie wyrażane poglądy nie mogą stanowić jedynej i wystarczającej podstawy do uznania, że sędzia, którego te zapatrywania dotyczą, nie rozpozna sprawy w bezstronny sposób.

Zobacz w LEX: Wyłączenie sędziego na wniosek strony (okoliczności wywołujące wątpliwość co do bezstronności) - procedura krok po kroku >

Wniosek został oddalony

Sąd podkreślił, że dopuszczenie do wyłączenia sędziego ze względu na poglądy głoszone publicznie przez stronę, pozwalałoby na dowolne manipulowanie składem sądu rozpoznającego sprawę. Wystarczyłoby bowiem, że osoba mająca dostęp do mediów wygłosiłaby negatywne opinie w stosunku do członków składu orzekającego, a następnie zażądała ich wyłączenia od rozpoznania konkretnych spraw, powołując się na swoje wypowiedzi. Mając powyższe na uwadze, SN ocenił, że na gruncie niniejszej sprawy nie zachodzą okoliczności, które mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego, więc wniosek został oddalony.

Postanowienie Sądu Najwyższego z 22 sierpnia 2024 r., sygn. akt I CSK 1401/22

Wzory dokumentów w LEX: