Ustawa będzie miała zastosowanie do umów kredytu hipotecznego, w których instytucja kredytowa (bank lub SKOK) udziela konsumentom kredytu hipotecznego, zabezpieczonego hipoteką lub innym prawem związanym z nieruchomością mieszkalną, na nabycie lub utrzymanie enumeratywnie wskazanych praw do korzystania z mieszkania, w tym prawa odrębnej własności lokalu, spółdzielczego prawa do lokalu, prawa własności budynku mieszkalnego, niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Kredyt będzie mógł być również przeznaczony na remont domu lub lokalu mieszkalnego, o ile będą zabezpieczone hipoteką.
Czytaj: Branża pośrednictwa finansowego obawia się nowej ustawy o kredycie hipotecznym>>
Kredyt hipoteczny tylko w walucie, w której się zarabia
Kredyt hipoteczny będzie mógł zostać udzielony wyłącznie w walucie lub być indeksowany do waluty, w której konsument uzyskuje większość swoich dochodów. Na wniosek klienta bank będzie obowiązany zmienić walutę umowy o kredyt hipoteczny, jeżeli udzielił kredytu w walucie obcej, a zmianie uległy przesłanki udzielenia kredytu w tej walucie. Przeliczenie kredytu będzie następowało po kursie ogłoszonym przez NBP w dniu złożenia wniosku.
Czytaj: Sejm: możliwe zmiany przepisu o pośrednikach w ustawie o kredycie hipotecznym>>
Umowy związane z kredytem hipotecznym
Projekt wprowadza zakaz dokonywania sprzedaży wiązanej usług finansowych w związku z zawarciem umowy o kredyt hipoteczny. Dotyczy to oferowania lub zawierania umowy o kredyt hipoteczny w pakiecie z innymi produktami lub usługami finansowymi, gdy warunkiem udzielenia kredytu jest skorzystanie z tego produktu lub usługi. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy sprzedaż wiązana będzie dotyczyć prowadzonego bezpłatnie rachunku płatniczego lub rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego, którego jedynym celem będzie gromadzenie środków finansowych przeznaczonych na spłatę kredytu, jego obsługę lub zapewnienie kredytodawcy dodatkowego zabezpieczenia w przypadku zaległości w spłacie kredytu. Bankom zapewniono jednocześnie możliwość oferowania sprzedaży łączonej, tzn. oferowania kredytu hipotecznego na specjalnych warunkach w przypadku zakupu dodatkowego produktu lub usługi. Wybór opcji kredytu hipotecznego z dodatkowymi usługami lub bez nich będzie należał do klienta. Bank udzielający kredytu będzie mógł wymagać ponadto od konsumenta zawarcia umowy ubezpieczenia połączonej z przelewem wierzytelności, przy czym klient będzie miał możliwość wyboru ubezpieczyciela.
Zdolność kredytowa
Projekt ustawy nakłada na kredytodawcę obowiązek dokonania oceny zdolności kredytowej konsumenta, na podstawie informacji pozyskiwanych z odpowiednich baz danych lub zbiorów danych. Na żądanie kredytodawcy konsument będzie obowiązany przedstawić dokumenty i informacje niezbędne do dokonania takiej oceny. Ocena zdolności kredytowej dokonywana przez kredytodawcę nie będzie mogła opierać się przy tym w głównej mierze na założeniu, że wartość rynkowa nieruchomości przewyższa kwotę kredytu hipotecznego lub że wartość ta wzrośnie. Skutki nieprawidłowo przeprowadzonej oceny zdolności kredytowej będą obciążały bank, który nie będzie mógł wówczas rozwiązać lub odstąpić od umowy o kredyt hipoteczny, chyba że będzie to korzystne dla konsumenta i konsument wyraził na to zgodę. Ponadto, bank nie będzie mógł wypowiedzieć umowy kredytowej z powodu przedstawienia przez klienta niekompletnych informacji niezbędnych do przeprowadzenia oceny jego zdolności kredytowej. Proponowane rozwiązania chroniące konsumenta nie będą miały jednakże zastosowania, gdy konsument celowo odmówił ujawnienia informacji lub podał nieprawdziwe informacje niezbędne do przeprowadzenia oceny zdolności kredytowej. Umowa o kredyt hipoteczny będzie mogła zostać zawarta tylko w przypadku, gdy wynik oceny zdolności kredytowej wykaże, że konsument będzie zdolny do spłaty zaciągniętego kredytu hipotecznego wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie o kredyt hipoteczny.
Procedura zawierania umowy o kredyt hipoteczny
Po złożeniu przez konsumenta wniosku o udzielenie kredytu bank w ciągu 21 dni przekaże mu decyzję kredytową, na trwałym nośniku. Za zgodą klienta czas ten będzie mógł być skrócony. Decyzja kredytowa będzie stanowić ofertę w rozumieniu art. 66 § 1 k.c., która wraz formularzem informacyjnym doręczonym konsumentowi, będzie wiążąca dla banku przez okres co najmniej 14 dni od dnia ich przekazania. Kredytodawca nie będzie mógł wymagać, aby konsument podjął ostateczną decyzję, co do warunków zawarcia umowy o kredyt hipoteczny, określonych w przedstawionej decyzji kredytowej przed upływem tego okresu.
Obowiązki informacyjne kredytodawcy, pośrednika i agenta
Projekt ustawy nakłada na banki obowiązek zapewnienia, by wszelkie informacje o charakterze reklamowym i marketingowym dotyczące kredytów hipotecznych były jednoznaczne, zrozumiałe i nie wprowadzały konsumenta w błąd. Nie będzie już dopuszczalne podawanie informacji "drobnym druczkiem", gdyż czcionka oraz czas, w jakim będą wyświetlane informacje tego typu, mają umożliwić odczytanie tych informacji przez konsumentów. Zwięzłość i jednoznaczność ma też cechować informację dotyczącą całkowitego kosztu kredytu hipotecznego, a w szczególności stopy oprocentowania. W przypadku kredytu udzielonego w walucie obcej, albo o zmiennej stopie oprocentowania w reklamach dotyczących tych produktów będzie podawana informacja o ryzyku wahań kursu wymiany waluty albo zmianie oprocentowania kredytu, które mogą mieć wpływ na całkowitą kwotę spłaty kredytu. Ponadto, wszelkie informacje zawarte w reklamie dotyczącej umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi będą musiały być przedstawione konsumentowi w postaci reprezentatywnego przykładu, wykorzystując w tym celu stronę internetową banku (pośrednika lub agenta), ewentualnie trwały nośnik.
Ustawa wejdzie w życie w zasadniczej części po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Opracowanie: Marek Sondej
Źródło: sejm.gov.pl
