HFPC przedstawiła Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka opinię przyjaciela sądu w postępowaniu w sprawie Orłowski przeciwko Polsce (skarga nr 5547/15). Sprawa dotyczy sytuacji, gdy dochodzi do zwrotu pozwu, ponieważ nie zawiera on adresu pozwanego. ETPC zbada, czy taka sytuacja nie narusza prawa do sądu wynikającego z art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
W pracę nad opinią przyjaciela sądu zaangażowana była pro bono Kancelaria Wardyński i Wspólnicy.

Trudna procedura
W opinii omówione zostały praktyczne problemy z uzyskaniem przez powodów dostępu do informacji o adresie osoby fizycznej. Jak zauważają autorzy opinii, jednym z możliwych sposobów uzyskania takiej informacji jest zwrócenie się z odpowiednim wnioskiem do Centrum Personalizacji Dokumentów MSWiA. To proste z pozoru rozwiązanie wiąże się jednak z szeregiem potencjalnych problemów. Przykładowo, nie do końca jasne są kryteria oceny przez organ administracji, czy osoba wnioskująca o dostęp do informacji adresowych posiada w tym interes prawny. Centrum nie wyszuka również informacji, jeżeli wnioskodawca nie poda wystarczającej ilości danych umożliwiających identyfikację strony pozwanej. Doprecyzowanie takich informacji może często być niemożliwe lub bardzo utrudnione. - W zdecydowanej większości przypadków pozwany nosi takie samo imię i nazwisko jak co najmniej kilka innych osób w Polsce. Wbrew pozorom problem ten nie dotyczy tylko osób o najpopularniejszych nazwiskach, jak Nowak czy Kowalski/Kowalska. W takiej sytuacji Centrum nie udzieli informacji na temat adresu pozwanego, jeżeli nie otrzyma dodatkowych, indywidualizujących go danych. W przypadku nieposiadania przez powoda tego rodzaju informacji zainicjowanie postępowania sądowego może okazać się znacznie utrudnione – stwierdza adw. Łukasz Lasek z Kancelarii Wardyński i Wspólnicy.
Odmowa udzielenia informacji adresowej następuje w formie decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Decyzja ta ostatecznie podlega kontroli sądowo-administracyjnej, jednak może ona trwać bardzo długo. W tym czasie roszczenie cywilne może ulec przedawnieniu.

Dowiedz się więcej z książki
Postępowanie cywilne w zarysie
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł




Inne kraje jakoś sobie radzą
HFPC w opinii opisała również wybrane praktyki z innych państw regulujące obowiązek podania adresu pozwanego w piśmie rozpoczynającym postępowanie cywilne. Wymogu takiego nie przewiduje np. prawo hiszpańskie – tam powód musi podać sądowi możliwie jak najwięcej informacji o stronie przeciwnej. W Irlandii, jeżeli powód nie jest w stanie podać dokładnego adresu przeciwnej strony, musi udokumentować, jakie środki przedsięwziął w celu jego uzyskania. Bezwzględny wymóg podania adresu nie odnosi się jednak w Irlandii do szkód na osobie (np. uszczerbku na zdrowiu). Wymóg wskazania adresu przeciwnej strony obecny jest również w procedurze cywilnej w Anglii i Walii. - W tych częściach Zjednoczonego Królestwa dostępne jest jednak dość wygodne rozwiązanie praktyczne. Dane adresowe osób fizycznych dostępne są bowiem co do zasady w tzw. rejestrze wyborczym (ang. electoral register) – stwierdza Michał Kopczyński, prawnik HFPC.
Treść opinii>>