O mobbingu, a konkretnie molestowaniu seksualnym wśród prawników, mówi się niewiele. Nie oznacza to jednak, że tematu nie ma. Jak podkreślają prawnicy, częstszy jest tam, gdzie nie wprowadzono procedur antymobbingowych, czyli w mniejszych lub małych kancelariach. Co gorsze, bywa też, że autorzy niewybrednych komplementów lub posiadacze "lepkich" rąk nie widzą w tym problemu
Temat poruszono w raporcie "Sytuacja kobiet w branży usług prawnych", przygotowanym przez Polskie Stowarzyszenie Prawników Przedsiębiorstw, Fundację „Women in Law” oraz kancelarię PwC Legal. W badaniu wzięło udział 577 respondentek. Wrócono też do niego podczas panelu inaugurującego rozpoczęcie III edycji – 2022 programu mentoringowego Fundacji Women in Law, który ma wspierać rozwój i akcelerację kariery młodych prawniczek.
Czytaj: Prawniczki nadal w gorszej sytuacji na rynku, szklany sufit je ogranicza >>
Molestowanie, mobbing - w kancelariach też się zdarza
Co wynika z sondażu? Pokazuje on, że choć są rzadkie, zdarzają się przypadki naruszania granic osobistych i przemoc wobec prawniczek. Przy czym 2/3 zapewnia, że nie doświadczyło ich nigdy. Niemniej, niemal 4 proc. respondentek spotyka się z takimi zachowaniami często lub bardzo często. Oznacza to, że spośród 577 prawniczek, które udzieliły odpowiedzi w badaniu, aż dla 23 przemoc w środowisku zawodowym lub naruszanie granic są codziennością. Zjawisko to nie jest związane - jak wskazano - ani z rodzajem firmy ani kwalifikacjami zawodowymi.
Czytaj też: Szklane sufity, grząskie podłogi i... siła. Raport „Liderki w kancelariach prawnych” >
Co więcej, 15 proc. respondentek wskazało, że doświadczyło molestowania seksualnego w pracy. Dodatkowo, 1 proc. przyznało, że doświadcza go często lub bardzo często. - Molestowanie seksualne to nie tylko fizyczna agresja. Często przybiera ono formę subtelnej protekcjonalności, która może być mylona z adoracją. Miewa też formę szowinistycznych wypowiedzi ocennych, żartów, czy komentarzy, które nasilają się w sytuacjach grupowych spotkań towarzyskich - wskazano w raporcie.
Czytaj też: Leśnikowska-Marciniak Monika, Molestowanie seksualne w miejscu pracy - komentarz praktyczny >
- Proponowano mi podwyżkę za seks (oczywiście zajście zgłosiłam). Często podważane są moje kompetencje i słyszę komentarze typu „pani się chyba zgubiła, miejsce pań jest w kuchni”, „jaka nerwowa, chłopak powinien skrócić smycz”, „a pani to ma te dni, czy zawsze jest wredna?”, „ooh agresywna, lubię takie”. Na pewnej konferencji podczas wypowiedzi zrobiło mi się lekko słabo i zdjęłam marynarkę, pod którą miałam najzwyklejszą białą koszulę z długim rękawem, a ze strony słuchaczy ktoś zagwizdał i krzyknął „dawaj dalej”, po czym męska część dosłownie ryknęła śmiechem - opowiada jedna z prawniczek.
Czytaj też: Marciniak Jarosław, Molestowanie seksualne - patologia zachowań, patologia zarządzania >
Mecenas "dobry" tylko ma "lepkie rączki"
Uczestniczki panelu przyznawały, że problem istnieje, choć mówi się o nim rzadko, m.in. dlatego, że te prawniczki, która doświadczyły molestowania boją się o swoją przyszłość.
- Też jestem adresatką takich anonimowych sygnałów. Kobiety boją się ujawniać skrajnych sytuacji nadużyć wobec nich - czy to prób dotyku, czy propozycji, a to przecież nie tylko jest niewłaściwe, to jest nielegalne. Tymczasem one obawiają się, że jeżeli to zgłoszą np. do organu nadrzędnego nad sprawcą to przekreślą swoją karierę czy w ogóle szanse na to by pracować w zawodzie - mówiła adwokatka dr Katarzyna Gojowniczek-Pruszyńska, wicedziekan ORA w Warszawie. Zarówno ona jak i pozostałe prelegentki zwracały uwagę, że problemem jest też to, iż tego typu sytuacje częstsze są w małych kancelariach, gdzie nie ma regulacji, procedur przeciwdziałających mobbingowi i molestowaniu.
Co więcej jak wskazała, wspierające nie są organy ścigania. - To jest niezwykle samotna i trudna walka osoby pokrzywdzonej. Tym bardziej na forum instytucji, w środowisku zawodowym - wskazywała.
Kolejną kwestią jest przyzwolenie w środowisku. Prawniczki podkreślają, że ważne jest by reagowały nie tylko kobiety doświadczające molestowania, ale też ci, którzy to widzą. - Ważne by wszyscy mieli świadomość, że komentarze dotyczące wyglądu, ubioru są w relacjach zawodowych po prostu niedopuszczalne - zaznaczała mecenas Gajowniczek-Pruszyńska. Przypomniała, że izba adwokacka w Warszawie przyjęła uchwałę, zgodnie z którą zachowania związane z dyskryminacją i molestowaniem są deliktem dyscyplinarnym.
"Nie życzę sobie" - warto powiedzieć
Radca prawny Paulina Marusczyk, szefowa działu prawnego Stellanis Polska, mentorka w Fundacji Women in Law, podkreślała znaczenie stawiania granic. Jak wskazywała, warto w takiej sytuacji mówić, że pewne komentarze, czy komplementy są nieakceptowalne. Jak wskazała, widać też pewien trend. - Wielkie firmy takiego problemu nie mają, bo muszą wdrożyć procedury, jest prasa, jest giełda, jeśli coś takiego się zdarzy, jest dostrzeżone. W małych firmach jest to do rozwiązania. Być może to samorządy powinny uruchomić takie linie etyczne, poprzez które można by było zgłaszać takie sytuacje - wskazuje.
Wicedziekan ORA zwraca uwagę też na problem w przypadku młodych prawniczek, które są na aplikacji. - Tu istotne jest wsparcie samorządu, który powinien w sposób transparentny zapewnić wsparcie od samego początku dla pokrzywdzonych - zaznacza Katarzyna Gojowniczek-Pruszyńska.
Program mentoringowy, by wpierać prawniczki
Tu warto przypomnieć cel programu mentoringowego Fundacji Women in Law. Powstał, aby wspierać rozwój i akcelerację kariery młodych prawniczek. Mentees mają zyskać dostęp do opieki merytorycznej bardziej doświadczonych prawniczek i prawników, którzy z kolei również będą mogli nauczyć się od młodych adeptek prawa nowego spojrzenia na branżę prawniczą, a także inspirować się młodszym pokoleniem.
Program będzie realizowany od maja 2022 r. do grudnia 2022 r. W programie mogą uczestniczyć studentki prawa minimum czwartego roku studiów, absolwentki wydziałów prawa oraz aplikantki wszystkich aplikacji prawniczych do 30 roku życia.
Z kolei mentorem może być każda ekspertka oraz ekspert, którzy chcą podzielić się swoim wieloletnim doświadczeniem i wiedzą.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.