MS: Sprawy mają bez zwłoki trafiać do losowego przydzielania

Ministerstwo Sprawiedliwości wraca do obowiązku niezwłocznego rejestrowania spraw w systemie ich losowego przydzielania sędziom. Taki zapis projektowany był od początku, ze względu na uwagi zgłaszane z sądów wydłużono ten okres do czterech dni. Zmienią się też zasad przydzielania spraw po urlopach sędziów i tworzenia składów trzyosobowych.

Do opiniowania trafił projekt nowelizacji regulaminu urzędowania sądów powszechnych. Regulacja w dużej części dotyczy systemu losowego przydzielania spraw sędziom. 

Sprawy rejestrowane niezwłocznie

Zgodnie z nowelą rozporządzenia, sprawy w SLPS mają być rejestrowane niezwłocznie - najpóźniej w następnym dniu. Taki obowiązek - jak wskazują autorzy - był projektowany od początku, ale okres wydłużono do czterech dni ze względu m.in. na uwagi i obawy zgłaszane przez sądy. 

- Okazały się one nieuzasadnione, co umożliwia powrót do pierwotnego założenia niezwłocznej rejestracji. Przepis ma charakter instrukcyjny, co w sytuacjach wyjątkowych - np. jednoczesnej choroby osób z uprawnieniami do wpisywania spraw - umożliwia przekroczenie terminu - uzasadniono. 

Zmiana druga - urlopy

Zmiany planowane są też w zakresie przydzielania spraw po okresie urlopowym. Jak uzasadniono dotychczasowy zapis o możliwości ich wstrzymania był mylnie interpretowany. - Traktowano to jako obowiązek skierowania do przydziału wszystkich oczekujących spraw po okresie wstrzymania przydziału - zaznaczono w uzasadnieniu. W efekcie - jak dodano - po powrocie części sędziów z urlopów rozlosowywano tylko część oczekujących spraw, z kolejnymi czekano na powrót pozostałych.  

W projekcie rozporządzenia zaproponowano, by przydział pourlopowy zaczynać od spraw najstarszych. 

Czytaj:System losowego przydzielania spraw sędziom także w apelacjach>>

Składy trzyosobowe? Na zarządzenie przewodniczącego

Dotychczas składy trzyosobowe tworzone były automatycznie, w stałym cyklu co 3-6 miesięcy, określonym przez przewodniczącego wydziału. Teraz - zgodnie z projektowanymi zmianami - mają być tworzone na jego zarządzenie.

Resort uzasadnia to tym, że nowe uregulowanie umożliwi kontrolę nad liczbą spraw przydzielonych poprzednio i nowo utworzonym składom. 

- W związku ze zgłaszanymi przewidywanymi problemami w okresie przejściowym, w którym wciąż są kończone sprawy przydzielone poprzednim stałym składom 3 sędziów i jednocześnie są już rozpoczynane sprawy przydzielone nowo utworzonym składom, wskazane jest wydłużenie okresu, po którym należy utworzyć składy na nowo - podkreślono.

Apelacja - Puste miejsca w składach dla sędziów delegowanych

Podczas tworzenia przez SLPS trzyosobowych składów każdy z sędziów ma być uwzględniany dokładnie w trzech różnych. Rozporządzenie przewiduje jednak "puste miejsca" w składach - dla tych sędziów, którzy nie zostali uwzględnieni. Określone to będzie jako "referat zbiorczy" oraz "referat oczekujący". - Obydwu rodzajom referatów SLPS nie przydziale spraw jako referantom, a jedynie uwzględnia je przy tworzeniu składów 3 sędziów - dodano. 

Założono również tryb przydziału spraw dla sędziów delegowanych na pojedyncze sesje. Najpierw przewodniczący wydziału ustala dni sesyjne składu zawierającego miejsce dla sędziów delegowanych, następnie prezes sądu apelacyjnego deleguje sędziego sądu niższego na jeden dzień sesyjny. Potem przewodniczący zarządza przydział sędziemu delegowanemu odpowiedniej liczby spraw, a po przydzieleniu są one wyznaczane na dzień oznaczony w akcie delegowania.

- Przy delegacjach jednodniowych na każdej kolejnej sesji składu zawierającego miejsce dla sędziego delegowanego będzie inny sędzia delegowany. Przepis umożliwia ułożenie harmonogramu sesji, gdy jeszcze nie są znane nazwiska sędziów delegowanych. Przed utworzeniem składów 3 sędziów powinna zostać podjęta decyzja, ilu sędziów wydziału lub sekcji odwoławczej mają zastąpić sędziowie delegowani, i zapewnić im właśnie tyle miejsc w tworzonych składach 3 sędziów - dodano.

Nowy sędzia lub asesor? Również losowy przydział spraw

Rozporządzenie przywraca też losowy przydział spraw w przypadku nowego sędziego lub asesora sądowego.  

- Taka reguła obowiązywała od początku, SLPS umożliwia określenie w każdej kategorii, o ile więcej spraw - ponad normalny przydział wynikający ze wskaźnika przydziału - powinien otrzymać dany sędzia. Jednakże w obecnym kształcie umożliwia tylko ok. dwukrotnie większy przydział dla nowego sędziego w stosunku do innych sędziów, a tym samym osiągnięcie dodatkowego przydziału było rozciągnięte w czasie - podkreślają autorzy rozporządzenia. 

I dodają, że sytuacja ta była szczególnie trudna w przypadku podziału referatu po innym sędzi, odchodzącym w stan spoczynku lub długotrwale chorującym. 

- Od pierwszego października 2018 r. SLPS dysponuje funkcją umożliwiającą większy udział w sumie przydzielanych spraw sędziego, któremu wprowadzono do Systemu dodatkowy przydział. Dlatego możliwy jest powrót do zasady losowego przydziału spraw także w przypadku przydzielenia do wydziału nowego sędziego, który będzie mógł otrzymywać 25, 50 lub 75 proc. wszystkich spraw wpływających do wydziału - wynika z uzasadnienia. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.