Uproszczony legalny pobyt dla Ukraińców na 18 miesięcy, czas na wniosek 60 dni

Obywatele Ukrainy, którzy przekroczą polską granicę chroniąc się przed wojną, będą mogli pozostać tu legalnie przez 18 miesięcy. Data początkowa dla ułatwień w legalizacji pobytu to 24 lutego, a czas na złożenie odpowiedniego wniosku - do 60 dni. Nie będzie to dotyczyć m.in. osób posiadających zezwolenia na pobyt stały, rezydenta, pobyt czasowy, status uchodźcy czy ochronę uzupełniającą.

Co ważne rząd w drodze rozporządzenia ma określić od kiedy ta uproszczona ścieżka przestanie obowiązywać, a weźmie pod uwagę m.in. liczbę cudzoziemców napływających na terytorium Polski, sytuację ludności cywilnej i perspektywy zakończenia działań wojennych na terytorium Ukrainy oraz względy obronności, bezpieczeństwa państwa oraz względy ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Prawo.pl dotarło właśnie do projektu specustawy, która ma uregulować i to w różnych obszarach sytuację Ukraińców napływających do Polski, w związku z trwającą w ich kraju wojną. Dyskusja nad ich dalszym losem toczy od kilku dni. Oczekiwana jest również decyzja Rady Europejskiej. Chodzi o objęcie obywateli Ukrainy czasową ochroną.

Czytaj także: Specustawa: Zasiłki dla uciekinierów wojennych, uproszczony dostęp do pracy, oświaty i zdrowia>>

Reguluje to m.in. art. 106 ustawy o udzielaniu ochrony cudzoziemcom na terytorium RP. Zgodnie z nim cudzoziemcom masowo przybywającym do Polski, którzy opuścili swój kraj pochodzenia lub określony obszar geograficzny, z powodu obcej inwazji, wojny, wojny domowej, konfliktów etnicznych lub rażących naruszeń praw człowieka, można udzielić ochrony czasowej bez względu na to, czy ich przybycie miało charakter spontaniczny, czy też było wynikiem pomocy udzielonej im przez Rzeczpospolitą Polską lub społeczność międzynarodową. Co więcej, udziela się jej do chwili, gdy możliwy stanie się powrót cudzoziemców do uprzedniego miejsca ich zamieszkania, jednakże nie dłużej niż na okres roku. Przy czym może to być dwukrotnie przedłużone o sześć miesięcy.   

Co w wyczekiwanym projekcie?

Zgodnie z proponowanym brzmieniem artykułu 2.1. jeżeli obywatel Ukrainy wjechał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 (delegacja do wydania rozporządzenia), i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt uważa się za legalny w okresie 18 miesięcy. Ułatwienia mają obowiązywać dla Ukraińców, którzy przekraczają polską granicę od 24 lutego 2022 r.

Ważne jest również to do kogo nie stosuje się powyższego przepisu. W katalogu znaleźli się obywatele Ukrainy posiadający:

• zezwolenie na pobyt stały;
• zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
• zezwolenie na pobyt czasowy;
• status uchodźcy;
• ochronę uzupełniającą;
• zgodę na pobyt tolerowany.

Projektowane przepisy ustawy - jak wskazano w uzasadnieniu - dotyczą cudzoziemców, którzy przede wszystkim są obywatelami Ukrainy. Ponadto projekt ustawy adresowany jest do cudzoziemców nie posiadających obywatelstwa Ukrainy (obejmuje to zatem również osoby, które nie posiadają żadnego obywatelstwa), ale którzy posiadają zamieszkania na terytorium Ukrainy, i którzy wjechali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na jego terytorium.

Czytaj: 
Specustawa ma szybko uregulować sytuację uchodźców z Ukrainy>>
Czy składać wnioski o status uchodźcy? Prawnicy radzą Ukraińcom poczekać >>

Rząd zostawia sobie "furtkę"  

Co więcej Rada Ministrów ma określić, w drodze rozporządzenia, od kiedy przestaną obowiązywać przepisy upraszaczające uzyskanie legalnego pobytu. Zależeć to ma od: liczby cudzoziemców napływających na terytorium Polski, sytuacji ludności cywilnej i perspektywy zakończenia działań wojennych na terytorium Ukrainy oraz względów obronności, bezpieczeństwa państwa oraz względy ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Projekt zakłada również, że w przypadku gdy wjazd obywatela Ukrainy nie został zarejestrowany przez komendanta placówki Straży Granicznej podczas kontroli granicznej, jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rejestruje organ gminy. Taka rejestracja pobytu następuje na wniosek Ukraińca, złożony nie później niż 60 dni od dnia wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Co ma zawierać? Dane:

• imię (imiona) i nazwisko (nazwiska);
• obywatelstwo (obywatelstwa);
• datę urodzenia;
• płeć;
• oraz informację o dacie wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Dane trafią do rejestru

Z kolei Komendant Główny Straży Granicznej ma prowadzić w systemie teleinformatycznym Straży Granicznej rejestr osób, obywateli Ukrainy, którzy wjechali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi oraz, które złożyły wniosek o zarejestrowanie pobytu na terytorium Polski.  W tymże rejestrze - zgodnie z projektem - będą przechowywane dane:

• imię (imiona) i nazwisko (nazwiska),
• data urodzenia,
• obywatelstwo (obywatelstwa),
• narodowość, jeżeli jest znana,
• płeć,
• seria i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy;
• oraz informacje o dacie przekroczenia granicy, złożenia wniosku, informację o dacie końcowej okresu pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznawanego za legalny.

Te informacje w rejestrze mają się znaleźć w terminie 60 dni od dnia przekazania przez organy gminy informacji o złożeniu wniosku o zarejestrowanie pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.