Krajowe zjazdy adwokatów i radców pod znakiem zapytania

Nie tylko adwokaci, ale też radcy prawni mają coraz to większe obawy związane z organizacją jesiennych zjazdów. Choć oficjalnie z NRA i KRRP płyną zapewnienia, że podejmowane będą wszelkie działania by się odbyły, nieoficjalnie członkowie samorządów mówią wprost: nic na siłę i dodają, że konieczne są m.in. zmiany w prawie, a to zależy od Ministerstwa Sprawiedliwości.

Jak ustaliło Prawo.pl, oba samorządy przygotowują obecnie propozycje takich zmian. W najbliższym czasie mają być przekazane resortowi sprawiedliwości. To jak przeprowadzić zgromadzenia w poszczególnych izbach oraz Krajowy Zjazd Adwokatury było też tematem wtorkowego posiedzenie prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej, z udziałem dziekanów izb. Jedną z konkluzji - według rozmówców portalu - była konieczność zachowania solidarności samorządowej i jednolitego postępowania wszystkich izb w zakresie organizacji zgromadzeń. Tak aby nie zaburzać ciągłości kadencji organów. Jeśli z kolei nie odbędą się zgromadzenie - bo większość dziekanów uzna, że nie ma ku temu warunków, nie będzie też Krajowego Zjazdu Adwokatury. 

Czytaj w LEX: Epidemia koronawirusa a funkcjonowanie kancelarii prawnej w praktyce - kompendium wiedzy >

Z kolei jak mówi Prawo.pl Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych "poglądy, które funkcjonują" w jego samorządzie "wskazują na to, że kończy się kadencja władz i nowe muszą być wybrane". - Będziemy robić wszystko by zjazd się odbył, natomiast trudno mi powiedzieć w jakiej formule przebiegnie. Zjazd ma być świętem samorządu a nie pogrzebem dla któregokolwiek z jego uczestników - dodaje.  

Czytaj: Adwokatura głowi się, jak podołać samorządowym wyborom>>

Co wynika z przepisów?   

W przypadku adwokatów, to właśnie podczas zgromadzenia izby adwokackiej wybierani są delegaci na KZA, dziekan, prezes sądu dyscyplinarnego, rzecznik dyscyplinarny, przewodniczący komisji rewizyjnej oraz członkowie i zastępcy członków okręgowej rady adwokackiej, sądu dyscyplinarnego i komisji rewizyjnej. Co ważne, bez wyboru delegatów ze wszystkich izb, nie jest możliwy Zjazd. Ze względu na COVID-19 wszystkie zgromadzenia przesunięte zostały na jesień. 

Czytaj w LEX: Prawa i obowiązki pełnomocników procesowych w praktyce w związku z koronawirusem >

U radców prawnych sytuacja jest nieco inna. Liczył się czas, bo ich procedura rozpoczyna się od przeprowadzenia w każdej z dziewiętnastu izb zebrań rejonowych. Dzieje się tak z uwagi na brzmienie art. 50 ust. 2 ustawy o radcach prawnych - z którego wynika, że jeżeli liczba członków okręgowej izby radców prawnych przekracza 300 osób, zgromadzenie okręgowej izby radców prawnych stanowią delegaci wybrani na zebraniach zwołanych dla poszczególnych rejonów, objętych działalnością danej izby. A obecnie w każdej z okręgowych izb liczba członków znacząco przekracza tę wielkość. Wybór delegatów z kolei pozwala na ukonstytuowanie się Zgromadzenia Delegatów, czyli organu kreującego pozostałe władze samorządu na poziomie okręgu, jak też wybierającego delegatów na Krajowy Zjazd Radców Prawnych, który następnie powołuje organy samorządu na poziomie ogólnokrajowym. Procedura wyborcza już trwa - w czterech izbach wybrano dziekanów, w jednej wybory mają się odbyć w sierpniu, we wrześniu w dziesięciu, a w październiku w kolejnych czterech. 

Czytaj w LEX: Funkcjonowanie kancelarii prawnej i środki prawne w praktyce w sytuacji stanu zagrożenia epidemicznego >

Zgodnie z wprowadzonymi  - po postulatach radców - zmianami przepisów, przeprowadzane w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 zebrania rejonowe, oraz wybory mogą odbywać się w miejscu określonym przez radę okręgową izby radców prawnych w sposób, który nie wymaga jednoczesnej obecności uprawnionych do głosowania. Równocześnie mają być ważne bez względu na to, ile osób uprawnionych do głosowania wzięło w nich udział. To Krajowa Rada Radców Prawnych ma określić sposób ich przeprowadzenia.  

Czytaj: Wybory u adwokatów - jesienią, ale nie na pewno>>

Co ważne, jeżeli w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, w okręgowych izbach radców prawnych nie przeprowadzono wyborów na kolejną kadencję organów samorządu radców prawnych lub wyboru osób pełniących funkcję w tych organach lub w samorządzie radcowskim, dotychczasowe organy i osoby pełniące funkcje w tych organach lub w samorządzie radcowskim działają do czasu wyboru oraz ukonstytuowania się nowych. Nie dłużej jednak, niż przez trzy miesiące od zakończenia kadencji i nie dłużej niż do 5 października 2020 r. Przepis ma również zastosowanie do zastępców rzecznika dyscyplinarnego.

Czytaj w LEX: Mediacja w erze Covid-19 (koronawirusa) >

Jest też art. 14h tarczy antykryzysowej z 31 marca. Zgodnie z nim w czasie COVID-19 kolegialne organy samorządów zawodowych, a także ich organy wykonawcze oraz inne organy wewnętrzne mogą podejmować uchwały przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub w trybie obiegowym. Tyle że uchwała podjęta w takim trybie jest ważna, gdy wszyscy członkowie danego organu zostali powiadomieni o treści projektu uchwały i terminie oddania głosu oraz w głosowaniu wzięła udział co najmniej połowa członków tego organu.

Zobacz procedurę w LEX: Doręczanie pism sądowych >

Potrzebna interwencja legislacyjna

Coraz głośniejsze wśród prawników są też głosy, że nie obejdzie się bez zmiany legislacyjnych. Taki wniosek - jak mówi Prawo.pl adwokat Rafał Dębowski, sekretarz NRA, płynął też z wtorkowego posiedzenia prezydium. 

- W mojej ocenie wśród zgromadzonych dominujący był pogląd, że obecne regulacje prawne uniemożliwiają przeprowadzenie wyborów on-line. Po pierwsze nasz regulamin przewiduje jedynie odbywanie zgromadzeń izb i Krajowego Zjazdu Adwokatury w formie stacjonarnej. Po drugie, wprowadzony tarczą antykryzysową przepis art. 14h, przewiduje możliwość podejmowania zdalnie przez organy kolegialne adwokatury uchwał, ale do ich ważności wymaga  zawiadomienia wszystkich uprawnionych do udziału w zgromadzeniu, a nadto zakłada 50 proc. kworum. Spełnienie każdego z obu warunków może okazać się niewykonalne, a to grozi nieważnością z mocy prawa podjętych uchwał – wskazuje. 

Czytaj w LEX: Zmiany w postępowaniu karnym wprowadzone Tarczą 4.0 - nowe wzory >

W projekcie zmian, który zostanie wkrótce przedstawiony NRA, ma znaleźć się też upoważnienie ustawowe do zmiany regulaminu na czas pandemii i wprowadzenia odmiejscowionej, choćby częściowo, formuły odbywania obrad. 

- Jeśli mielibyśmy uzyskać jako Naczelna Rada Adwokacka uprawnienia do uchwalania regulaminu odbywania zgromadzeń izb i KZA w czasie epidemii, to zależy nam na tym, by również przesądzić, że art. 14h specustawy COVID-19 nie będzie się stosował do uchwał zgromadzeń i KZA, w zakresie warunków ich ważności  – wskazuje mecenas.    

Radcy problem mają w tym momencie jedynie z organizacją  XII Krajowego Zjazdu Radców Prawnych. - Trudno sobie wyobrazić kilkudniowy zjazd z codziennymi, wielogodzinnymi obradami przeprowadzony z zachowaniem bezpiecznych warunków dla uczestników. Ponosimy olbrzymią odpowiedzialność za to co się na zjeździe stanie. Odpowiadamy za zdrowie, ale także za życie uczestników - mówi prezes Bobrowicz. 

I dodaje, że trwają obecnie prace nad kilkoma wariantami i we wrześniu Krajowa Rada Radców Prawnych będzie podejmować decyzję w tej kwestii. - Niezależnie od tego wydaje się, że w obecnej sytuacji prawnej i epidemiologicznej potrzebne są zmiany legislacyjne - wskazuje. 

Problem są nie tyle kwestie techniczne - bo jak zapewnia prezes - system głosowania jest i działa, co np. rozstrzygnięcie czy ukonstytuowanie się zjazdu wymaga obecności wszystkich delegatów w tym samym czasie i - co ważne - miejscu. 

Czytaj: Radcy prawni wybierają władze, adwokatura... analizuje sytuację>>

Zgromadzenia adwokackie w październiku 

Podczas posiedzenia prezydium NRA zdecydowano też, że na najbliższej radzie adwokackiej - w następnym tygodniu - będą przedstawione rekomendacje dotyczących dalszych działań. 

- Będziemy rozważać propozycję by wszystkie zgromadzenia zostały zaplanowane mniej więcej w tym samym czasie np. w połowie października. Przedstawimy też NRA projekt zmian legislacyjnych, który w naszej ocenie dałby podstawy prawne ustabilizowania sytuacji w tym nadzwyczajnym stanie. Jeśli uzyska on akceptację NRA zostanie przedstawiony MS – dodaje sekretarz NRA.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.