Dwie irackie nastolatki przebywają nieprzerwanie od 2015 r. w Holandii. Po oddaleniu ich pierwotnych wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej złożyły kolejne wnioski. Na ich poparcie wskazały, że ze względu na długotrwały pobyt w Niderlandach przyjęły normy, wartości i zachowania młodych ludzi będących w tym społeczeństwie ich rówieśnikami.

Walka o status uchodźcy

W przypadku powrotu do Iraku uważają, że nie są w stanie zastosować się do zasad społeczeństwa, które nie przyznaje kobietom i dziewczętom takich samych praw, jakie posiadają mężczyźni - i obawiają się, że będą narażone na ryzyko prześladowania ze względu tożsamość, jaką ukształtowały w Holandii.

Wspomniane kolejne wnioski również zostały oddalone przez władze niderlandzkie, wskutek czego obie nastolatki wystąpiły do sądu niderlandzkiego, który postanowił zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem o wykładnię dyrektywy 2011/95 w sprawie ochrony międzynarodowej, ustanawiającej warunki przyznania statusu uchodźcy, z którego mogą korzystać obywatele państw trzecich. Uzyskanie takiego statusu jest przewidziane w przypadkach prześladowania każdego obywatela państwa trzeciego z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do szczególnej grupy społecznej.

Prześladowanie ze względu na płeć

W swoim wyroku Trybunał orzekł, że kobiety, w tym kobiety małoletnie, których wspólną cechą jest rzeczywiste zidentyfikowanie się z podstawową wartością, jaką jest równość kobiet i mężczyzn, które nastąpiło podczas ich pobytu w państwie członkowskim, można, w zależności od sytuacji w kraju pochodzenia, uznać za należące do „szczególnej grupy społecznej”, co stanowi „powód prześladowania” mogący prowadzić do przyznania statusu uchodźcy.

Trybunał wyjaśnił, że jeżeli osoba ubiegająca się o udzielenie ochrony międzynarodowej jest małoletnia, organy krajowe muszą koniecznie wziąć pod uwagę jej najlepszy interes w ramach indywidualnego badania zasadności złożonego przez tę osobę wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej.

Ponadto przy ocenie tego wniosku opartego na powodzie prześladowania takim jak „przynależność do określonej grupy społecznej” można wziąć pod uwagę długotrwały pobyt w państwie  członkowskim, zwłaszcza gdy zbiega się on z okresem, w którym małoletni wnioskodawca ukształtował swoją tożsamość.

Wyrok Trybunału UE z 11 czerwca 2024 r., sygn. C-646/21