"Nowi" sędziowie muszą odejść - Iustitia przedstawia sposób na uzdrowienie sądownictwa

Wszystkie uchwały nowej KRS i wydane w ich wyniku postanowienia prezydenta dotyczące powołania sędziów na stanowiska w sądach powszechnych, wojskowych, wojewódzkim administracyjnym, SN i NSA powinny zostać uznane za nieważne, podobnie jak nawiązane na ich podstawie stosunki służbowe - uważa Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia". W jego ocenie to podstawa do uzdrowienia sądownictwa.

- Usunięcie stanu bezprawia i naprawa państwa jest naszym obowiązkiem jako obywateli i jako sędziów. Nie zgodzimy się na półśrodki, które pozwolą pozostać na stanowiskach sędziowskich i uznać za sędziów osoby, które poprzez udział w nielegalnym procesie nominacyjnym sprzeniewierzyły się podstawowym zasadom pełnienia służby sędziowskiej. Dotyczy to wszystkich bez wyjątku osób, które własny interes przedłożyły ponad obowiązujące normy postępowania oraz zasady uczciwości - wskazało w jednej z uchwał przyjętych podczas XXVI Zwyczajnego Zebranie Delegatów SSP "Iustitia”, które odbyło się online 17 kwietnia pod hasłem "Prawo nie rodzi się z bezprawia". Stowarzyszenie uważa też za konieczne zlikwidowanie nowych izb Sądu Najwyższego - Dyscyplinarnej oraz Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. 

Podczas Zebrania przyjęto również priorytety na trzeci rok kadencji - 2019 - 2022. 

Czytaj: Sądy jak fabryki - spraw przybywa, sędziów - nie>>

Po pierwsze "wyczyszczenie" sądów z "nowych" sędziów

W ocenie Iustitii podstawą zmian, jest uznanie uchwał Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej na postawie przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3) i wydane w ich wyniku postanowienia prezydenta o powołaniu na stanowiska sędziego sądu powszechnego, sędziego sądu wojskowego, sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego, sędziego Sądu Najwyższego i sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego za nieważne z mocy prawa. Wyjątkiem mają być te przywracające sędziego na uprzednio zajmowane stanowisko. Co ważne ma to nastąpić bez udziału sądu lub innego organu. 

Kolejnym krokiem jest uznanie, że stosunek służbowy na stanowiskach objętych w wyniku powołanych wyżej aktów, uznany zostanie za nienawiązany. Stowarzyszenie uważa, że również wynagrodzenie osób powołanych na stanowiska sędziów Izby Dyscyplinarnej oraz od dnia 23 stycznia 2020 r. osób powołanych na inne stanowiska sędziów SN i NSA pobrane w związku z piastowaniem wyżej wskazanych stanowisk powinny zostać uznane za nienależne - w wysokości przekraczającej wynagrodzenie, które byłoby tej osobie należne na stanowisku zajmowanym bezpośrednio przed objęciem stanowiska. 

Możliwość wznowienia postępowań

Zgodnie z uchwałą Iustitii w takiej sytuacji moc zachowałyby orzeczenia wydane przez "nowych" sędziów w postępowaniu karnym, administracyjnym i cywilnym, ale byłaby możliwość wznowienia postępowań indywidualnie inicjowanych - na podstawie obowiązujących przepisów w odpowiednich procedurach w określonym terminie i bezpłatnie. 

Co więcej - jak wskazuje - należałoby przeprowadzić nowe zgodne z prawem krajowym i międzynarodowym otwarte konkursy na zwolnione w ten sposób stanowiska sędziowskie (za wyjątkiem stanowisk w Izbie Dyscyplinarnej i w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, które powinny ulec likwidacji). - Należy przy tym uwzględnić szczególnie trudną i przymusową sytuację powołanych na stanowiska sędziów asesorów, asystentów oraz referendarzy i konkursy te powtórzyć w pierwszej kolejności, w szybkim trybie - dodano. 

Iustitia uważa, że tylko takie rozwiązanie daje nadzieję na szybkie i efektywne usunięcie stanu bezprawności i chaosu, który spowodowała władza polityczna, a którego konsekwencje ponoszą obywatele. 

- Dotyczy to wszystkich bez wyjątku osób, które własny interes przedłożyły ponad obowiązujące normy postępowania oraz zasady uczciwości. Tolerowanie takich osób na stanowiskach sędziowskich oznacza tolerowanie bezprawia. Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia oczekuje, że organy państwa powołane Konstytucją do stanowienia prawa, podejmą wskazane w niniejszej uchwale zadanie i wykonają je w duchu poszanowania wartości konstytucyjnych, prawdy, uczciwości oraz odpowiedzialności za obecne i przyszłe pokolenia, wiedzione pragnieniem naprawy Rzeczypospolitej dla wspólnego dobra wszystkich obywateli - wskazano. 

Wśród priorytetów informatyzacja sądów

Stowarzyszenie przyjęło również priorytety na trzeci rok kadencji. Jest sześć, pierwszy to dążenie do przywrócenia ładu konstytucyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym:

• przywrócenia właściwej pozycji ustrojowej organów władzy sądowniczej, zarówno w zakresie sądownictwa powszechnego, administracyjnego i wojskowego, jak i w odniesieniu do Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego;
• przywrócenia składu Krajowej Rady Sądownictwa do stanu zgodnego z Konstytucją RP zgodnie z wcześniejszym projektem SSP „Iustitia”;
• wprowadzenia zasad powoływania sędziów zgodnych z Konstytucją RP i prawem europejskim;
• stworzenia silnego, realnego samorządu sędziowskiego z możliwie jak najszerszym udziałem sędziów wszystkich szczebli;
• wprowadzenia w miejsce nadzoru administracyjnego Ministra Sprawiedliwości nad sądami powszechnymi systemu współzarządzania sądami przez zreformowaną Krajową Radę Sądownictwa i samorząd sędziowski;
• ukształtowania zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów w sposób zgodny z Konstytucją RP i prawem europejskim, w oparciu o wcześniejszy projekt Społecznej Komisji Kodyfikacyjnej;

Iustitia chce także współdziałać ze środowiskami prawniczymi w dążeniu do kompleksowego ukształtowania wymiaru sprawiedliwości przyjaznego obywatelom, opartego na zasadzie partnerstwa społecznego, w szczególności - jak wskazano - poprzez wprowadzenie gwarancji niezależności prokuratury, godnych warunków świadczenia pomocy prawnej oraz dostępności realnej pomocy prawnej z urzędu na wszystkich etapach postępowania, odformalizowanie postępowania sądowego a także uproszczenie języka używanego w sądach.

Kolejnym punktem jest przygotowanie kompleksowej, długofalowej rewolucji cyfrowej w sądownictwie (m.in. digitalizacja akt, poprawa infrastruktury informatycznej w sądach, doręczenia elektroniczne, szerokie wykorzystywanie nowoczesnych narzędzi telekomunikacyjnych i wykorzystanie elementów sztucznej inteligencji) z poszanowaniem fundamentalnych gwarancji procesowych, oraz uwzględnieniem wykluczenia cyfrowego części społeczeństwa. 

Zapowiada również dalsze wspieranie we wszelkich dostępnych formach sędziów wiernych przyrzeczeniu sędziowskiemu, którzy są nękani postępowaniami dyscyplinarnymi i innymi formami szykanowania oraz współdziałanie z organizacjami pozarządowymi w zakresie budowania społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności poprzez rozwijanie edukacji prawnej. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.