Iustitia: rząd nie konsultuje zmian w ustawie o sądach

Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia protestuje przeciwko formie konsultacji, jaką ze środowiskiem prowadzi Ministerstwo Sprawiedliwości w sprawie zmian w ustawie o sądach powszechnych. Projektowane zmiany są poważne, ale ministerstwo twierdzi, że pytało o opinie wszystkich zainteresowanych. Sędziowie są innego zdania, a poza tym nie popierają propozycji resortu.

Jak można przeczytać w uchwale Zarządu Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia" z 25 października br.  stowarzyszenie „wyraża sprzeciw wobec iluzorycznej formy konsultacji ze środowiskiem sędziowskim dotyczącej projektu zmian do ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych”.- Projekt z 30 kwietnia 2009 r. został nam przesłany do zaopiniowania, w wyniku czego stowarzyszenie zebrało szereg opinii, również w formie ankiet i opracowało szczegółowe stanowisko co do proponowanych zmian. Na spotkaniu z przedstawicielami Ministerstwa Sprawiedliwości w dniu 10 września 2009r poinformowano nas, że na skutek uwzględnienia części postulatów środowiska sędziowskiego projekt zmienił kształt i zapowiedziano dalsze konsultacje. Obietnicy tej nie dotrzymano, ponieważ projekt opatrzony datą 12 października 2009 r. przekazany został do Rządowego Centrum Legislacji bez konsultacji ze środowiskiem pomimo, że zawarte w nim propozycje wielu uregulowań znacznie różnią się od tych, które wcześniej nam przedstawiono.

Spór ma poważny charakter, ponieważ dotyczy rewolucyjnych zmian w ustawie o ustroju sądów powszechnych, które rząd zamierza wprowadzić. Zlikwidowane mają być m.in. zebrania przedstawicieli zgromadzeń ogólnych sędziów apelacji i zebrania przedstawicieli zgromadzeń ogólnych sędziów okręgów oraz wprowadzone mają być oceny okresowe sędziów. Zgodnie z proponowanymi zmianami dyrektor sądu apelacyjnego ma podlegać bezpośrednio ministrowi sprawiedliwości, a dyrektorzy sądów okręgowych i rejonowych - dyrektorowi sądu apelacyjnego.

Stowarzyszenie Iustitia protestuje przeciwko proponowanym zmianom, powołując się m.in. na opinie większości sędziów. Przeciwna projektowi jest też Krajowa Rada Sądownictwa, której zdaniem przyznałby on zbyt duże kompetencje dyrektorom sądów i ograniczyłby rolę samorządu sędziowskiego. Likwidacja zebrań zgromadzeń ogólnych sędziów spowoduje - ocenia KRS - że władza sądownicza zostanie pozbawiona reprezentacji na szczeblu centralnym.
W związku z uchwałą Stowarzyszenia „Iustitia” Biuro Prasowe Ministerstwa Sprawiedliwości wydało 29 października br. komunikat, w którym informuje, że projekt był przedmiotem dostatecznego opiniowania przez środowisko sędziowskie.
W komunikacie możemy przeczytać:
W dniach 20-22 maja 2009 roku projekt przesłano prezesom wszystkich sądów powszechnych oraz administratorowi internetowego forum dyskusyjnego dla sędziów, z prośbą o wyrażenie opinii i zgłoszenie uwag w terminie do dnia 15 czerwca 2009 roku. Opinie, wraz z uwagami, zostały nadesłane z 294 sądów powszechnych wszystkich szczebli. Zbiorczą opinię przedstawił również administrator forum dyskusyjnego dla sędziów.
Projekt został również przekazany do zaopiniowania Krajowej Radzie Sądownictwa, Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego, Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prezesowi Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Radzie Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym, a w ramach konsultacji społecznych – Stowarzyszeniu Sędziów Polskich „Iustitia”, Stowarzyszeniu Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej, samorządom korporacji prawniczych, stowarzyszeniom i organizacjom związkowym zrzeszającym pracowników wymiaru sprawiedliwości.
Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” przedstawiło swoją opinię w dniu 21 sierpnia 2009 roku w formie oświadczenia o akceptacji bądź braku akceptacji dla poszczególnych projektowanych rozwiązań. Dopiero w dniu 17 września 2009 roku dołączono uzasadnienie zajętego stanowiska.Wszystkie nadesłane uwagi zostały rozważone, a część z nich stała się podstawą dokonania zmian w proponowanych pierwotnie rozwiązaniach.
Projekt w wersji uwzględniającej część zgłoszonych uwag został przedstawiony Krajowej Radzie Sądownictwa, Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego, Stowarzyszeniu Sędziów Polskich „Iustitia”, a także – z uwagi na nowe regulacje w zakresie statusu asystenta sędziego i referendarza sądowego – Ogólnopolskiemu Stowarzyszeniu Asystentów Sędziów oraz Ogólnopolskiemu Stowarzyszeniu Referendarzy Sądowych. Równolegle projekt został przekazany do uzgodnień międzyresortowych.
- Powyższe działania w pełni realizują, a nawet wykraczają poza zakres obowiązku konsultowania projektów aktów normatywnych w procesie tworzenia prawa – piszą autorzy komunikatu. Ich zdaniem, wbrew treści uchwały Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” z 25 października, konsultacje projektu ze środowiskiem sędziowskim nie były iluzoryczne, a przekazanie zmienionej wersji projektu reprezentującemu to środowisko Stowarzyszeniu zapewnia sędziom możliwość wyrażenia opinii w przedmiocie wprowadzonych zmian.