Europejskie poświadczenie spadkowe będzie obowiązywać także w Polsce

Minister sprawiedliwości przekazał do rozpatrzenia Stałemu Komitetowi Rady Ministrów projekt ustawy o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego i Prawa o notariacie. Projekt przewiduje poważne zmiany prawa spadkowego, w szczególności wprowadzenie europejskiego poświadczenia spadkowego.

17 sierpnia 2015 r. wejdzie w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. Ten akt prawny obowiązywać będzie w Polsce bezpośrednio, bez potrzeby jego dodatkowej implementacji. W związku z tym zachodzi potrzeba dostosowania prawa krajowego do tego rozporządzenia.

Europejskie poświadczenie spadkowe

Europejskie poświadczenie spadkowe jest aktem, który będzie potwierdzał prawa do spadku jako takiego lub do poszczególnych przedmiotów spadkowych, jakie przysługują spadkobiercom, zapisobiercom, wykonawcom testamentów lub zarządcom spadków. Ma ono wywoływać jednakowe skutki prawne we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Rola sądów i notariatu

Projekt ustawy nowelizującej Kodeks postępowania cywilnego i Prawo o notariacie przewiduje, że czynności dotyczące europejskich poświadczeń spadkowych zostaną powierzone sądom (z wyłączeniem możliwości wydawania orzeczeń przez referendarzy sądowych) oraz notariuszom. Drogi: sądowa i notarialna funkcjonować będą równorzędnie, a wybór jednej z nich należeć będzie do samych zainteresowanych w uzyskaniu poświadczenia.

Tryb sądowy

W przypadku wyboru drogi sądowej, postępowanie w przedmiocie wydania europejskiego poświadczenia spadkowego ma przebiegać analogicznie, jak ma to miejsce w przypadku aktualnego postępowania o stwierdzenie nabycia praw do spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego. Wyznaczenie rozprawy będzie jednak fakultatywne, zaś postanowienia doręczane będą z urzędu wszystkim uczestnikom postępowania.

Tryb notarialny

Z kolei postępowanie przed notariuszem będzie zbliżone do procedury wydawania aktu poświadczenia dziedziczenia. Zarazem nie będzie już obowiązkowa w tym postępowaniu jednoczesna obecność przed notariuszem wszystkich osób, mogących być spadkobiercami; każda z tych osób będzie mogła samodzielnie potwierdzić projekt protokołu dziedziczenia przed wybranym notariuszem, a jeśli wszystkie go zaakceptują – spisany zostanie protokół bez konieczności ich jednoczesnego stawiennictwa.

Piotr Borkowski
  Notarialne poświadczenie dziedziczenia>>>