Chodzi o nowelizację kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, projekt został właśnie upubliczniony i trafił do opiniowania. Takie samo rozwiązanie ma być stosowane w przypadku separacji.
Postępowanie informacyjne tylko gdy są dzieci
Projektowane przepisy nie będą miały zastosowania do małżonków, którzy nie mają wspólnych małoletnich dzieci.Podobnie będzie gdy małżonek, przed wniesieniem pozwu o rozwód lub o separację został prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo popełnione na szkodę drugiego małżonka lub dziecka albo usłyszał zarzut popełnienia takiego czynu. W takiej sytuacji postępowanie może sie odbyc na wniosek pokrzywdzonego małżonka.
Jeśli strony wyrażą na to zgodę postępowanie informacyjne może też objąć wypracowanie porozumienia w zakresie spraw majątkowych podlegających rozstrzygnięciu w wyroku orzekającym rozwód lub separację.
Rodzice będą pouczeni o skutkach rozwodu
Postępowanie - zgodnie z projektowanymi przepisami ma trwać miesiąc. Sąd może jednak, za zgodą stron i na wniosek mediatora przedłużyć mediację rodzinną ale na okres nie dłuższy niż kolejne 6 miesięcy.
W praktyce, najpierw odbędzie się posiedzenie niejawne sądu podczas którego stron zostaną wezwane do obowiązkowego udziału w posiedzeniu informacyjnym,przeprowadzanym niezwłocznie z udziałem mediatora. Dostaną też pouczenie o indywidualnych i społecznych skutkach rozpadu małżeństwa, w tym w szczególności dla nich i ich wspólnych małoletnich dzieci.
Strony poinformowane zostaną też o działaniach, które powinny podjąć dla utrzymania małżeństwa lub zawarcia porozumienia - w tym skorzystanie z mediacji, terapii lub innej formy wsparcia rodziny. Sąd ma też poinformować ich o skutkach prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo popełnione na szkodę drugiego małżonka lub małoletniego dziecka albo postawienia zarzutów w którejkolwiek z tych spraw, dla rodzinnego postępowania informacyjnego.
Udział w mediacjach nieobowiązkowy
Udział w mediacji rodzinnej nie będzie obowiązkowy, jednak strony, w toku posiedzenia informacyjnego mają obowiązek potwierdzić mediatorowi osobiste zapoznanie się z pouczeniem o indywidualnych i społecznych skutkach rozpadu małżeństwa.
Po upływie terminów wyznaczonych przez sąd, mediator ma niezwłocznie przedstawić protokół z wynikami mediacji. Wtedy też sąd umorzy rodzinne postępowanie informacyjne, a to z kolei dla tym, którzy nadal będą chcieli się rozwieść, umożliwi podjęcie dalszych kroków. Zdaniem autorów projektu proponowane rozwiązania mają też doprowadzić do tego, że rozwody będą sprawniejsze i bezkonfliktowe.
To jak będzie wyglądać pouczenie stron rodzinnego postępowwania informacyjnego ustali w rozporządzeniu i w porozumienieniu z ministrem rodziny, pracy i polityki społecznej minister sprawiedliwości.
Mediacje bez postępowań o alimenty
Kolejna propozycja zakłada, że w trakcie trwania rodzinnego postępowania informacyjnego nie mogą być wszczynane postępowania dotyczace alimentów, zaspokojenia potrzeb rodziny, władzy rodzicielskiej i kontaktów. Zdaniem autorów projektu to rodziłoby kolejne konflikty i nie sprzyjałoby ugodzie między małżonkami.
W trakcie postępowania informacyjnego nie będzie można też żądać udzielenia zabezpieczenia - to ma zapobiec jego wydłużaniu.
Zwieszenie postępowania o rozwód nawet kilka razy
Projekt zakłada , że sąd będzie mógł więcej niż jeden raz zawiesić postępowanie w sprawie o rozwód lub o separacje, jeśli tylko stwierdzi, że sa widoki na utrzymanie pożycia małżeńskiego. Zgodnie z obecnie obowiązującym przepisem jest to możliwe tylko raz.
Wysłuchanie dziecka tylko w odpowiednich warunkach
W myśl projektowanych zmian sądowe pokoje wysłuchań dziecka mają spełniać określone warunki. Chodzi o to, by były jak najbardziej przyjazne dla dzieci, przypominały warunki domowe, zapewniały poczucie bezpieczeństwa i swobodę wypowiedzi.
Równocześnie - jak wynika z propozycji - nie będzie w nich wymagane instalowanie kosztownych sprzetów rejestracji obrazu i dźwięku, bo jak wyjaśniają ustawodawcy, wysłuchanie nie podlega ujawnieniu.
Bez zwrotu połowy opłaty za rozwód
Resort, w swoich propozycjach, rezygnuje też z możliwości zwrotu - na mocy decyzji sądu - połowy opłaty za rozwód, w przypadku gdy nastąpi on na zgodny wniosek stron i bez orzekania o winie.
- Wydaje się, że tego rodzaju możliwość trudno pogodzić z konstytucyjną normą o szczególnej ochronie rodziny - uzasadniono.
Taka możliwość pozostanie jedynie w przypadku separacji ale uzależniona będzie od tego czy małżonkowie porozumieją się w kwestiach przewidzianych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.