Dłuższy termin na wznowienie postępowania dla przedsiębiorców po wyroku TK

Przedłużony do pięciu lat zostanie dotychczasowy dwuletni termin umożliwiający przedsiębiorcom wznowienie postępowania cywilnego, w sytuacji gdy zapadł korzystny dla nich wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Projekt zmian w kodeksie postępowania cywilnego będzie przedmiotem obrad na najbliższym posiedzenia Sejmu 6 października br.

Senacki projekt nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego jest wdrożeniem art. 190 ust.4 konstytucji do obowiązującego porządku prawnego. Dotyczy wprowadzenia 5-letniego terminu dla wznowienia spraw na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Do tej pory nie można było wznowić postępowania gospodarczego po więcej niż dwóch latach, gdy zapadało korzystne dla obywatela orzeczenie Trybunału.

Art.479 (22) kpc otrzymuje brzmienie: Po upływie dwóch lat od uprawomocnienia się wyroku nie można żądać wznowienia postępowania chyba, że  strona byłą pozbawiona możliwości działania, albo nie była należycie reprezentowana. W sytuacji określonej w art.401(1) nie można żądać wznowienia po upływie lat pięciu.

Przepis ten dotyczy stosunków cywilnych między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Tym samym senatorowie zrównali terminy do wznowień analogicznie jak w wypadku spraw rozpoznawanych w zwykłym trybie - art. 408 kpc. A zatem jednoznacznie określony zostanie kolejny wyjątek od zasady, wedle której wznowienia postępowania w tzw. sprawach gospodarczych można domagać się w terminie nie przekraczającym lat dwóch.

Taka treść przepisu została wymuszona przez orzeczenie TK z 20 października 2009 r. (sygn. akt .SK 6/09). Wówczas Trybunał uznał, ze dwuletni okres przedawnienia nie może być przeszkodą dla realizacji art.190 ust.4 Konstytucji RP. Mówi on bowiem, że  orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.

-  Celem ustawowej procedury, stanowiącej realizację art. 190 ust. 4konstytucji, musi być realne zagwarantowanie skutku w postaciuprawnienia do ponownego rozstrzygnięcia sprawy w nowym stanie prawnym,ustalonym orzeczeniem sądu konstytucyjnego - uważa prof. Marek Mazurkiewicz, sędzia TK.
 - Swoboda ustawodawcy co doukształtowania implementujących to uprawnienie przepisów jest zawężona, a jej granice wyznacza okoliczność, że"wzruszalność" aktów stosowania prawa została przesądzona już na grunciesamej konstytucji; ustawa zwykła ma określić jedynie "zasady i tryb"wznawiania postępowania. To konstytucja przesądza o samym fakcie poprawyindywidualnych stosunków prawnych, wyznaczając cel wznowienia wtrybie procedur ukształtowanych w ustawach - podkreśla sędzia.