W przedmiotowej sprawie fundacja (podatnik VAT), której celem jest działalność kulturalna planuje zorganizować festiwal muzyczny we współpracy z instytucją kultury wpisaną do rejestru instytucji kultury prowadzonej przez urząd miasta. Fundacja część poniesionych kosztów otrzyma od instytucji kultury w formie refundacji, w pozostałym zaś zakresie koszty festiwalu poniesie fundacja ze środków własnych. Zdaniem fundacji korzysta ona ze zwolnienia z VAT, uznając, że mamy tu do czynienia z usługą kulturalną świadczoną przez podmiot prowadzący działalność kulturalną.
Fiskus się nie zgodził z tym stanowiskiem. Zdaniem organu podatkowego fundacja nie należy do kręgu podmiotów wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT. Nie jest ona również podmiotem prawa publicznego, jak i podmiotem wpisanym do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Ponadto fundacja ta nie jest podmiotem uznanym na podstawie odrębnych przepisów za instytucję o charakterze kulturalnym zaś sam fakt prowadzenia działalności kulturalnej w formie fundacji, której celem statutowym jest działalność kulturalna, nie przesądza – zdaniem organu - o uznaniu danego podmiotu za instytucję o charakterze kulturalnym.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd zgodził się, że fundacja nie jest ani podmiotem prawa publicznego, ani podmiotem wpisanym do rejestru instytucji kultury. Zdaniem sądu fundacja może być jednak podmiotem uznanym na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym. Odrębne przepisy, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT, na podstawie których dany podmiot może być uznany za instytucję o charakterze kulturalnym, nie muszą być bowiem tożsame z ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Potwierdza to także brzmienie art. 14 ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, w którym mowa jest o instytucji kultury a nie o instytucji o charakterze kulturalnym, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT. Te pierwsze dotyczą instytucji, które powoływane są na podstawie art. 8 i 9 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej przez ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz jednostki samorządu terytorialnego i jako takie podlegają wpisowi do rejestru. Nie wyczerpują one jednak zakresu podmiotowego instytucji o charakterze kulturalnym w świetle art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT.
Sąd podkreślił, że celem regulacji zawartej w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT jest bez wątpienia upowszechnienie dostępu do kultury, poprzez zmniejszenie kosztów tego dostępu związanych z opodatkowaniem tego typu usług podatkiem od towarów i usług. Osiągnięcie tego celu byłoby znacznie utrudnione, gdyby z określonego w tym przepisie zwolnienia mogły korzystać tylko podmioty wymienione w ustawie o organizacji i prowadzeniu działalności kulturalnej. A formą organizacyjnoprawną, w której może być prowadzona działalność kulturalna jest również fundacja. Dlatego też należy uznać, że fundacja, której celem statutowym jest działalność kulturalna jest instytucją o charakterze kulturalnym w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT.
Wyrok NSA z 11 czerwca 2014 r., I FSK 623/13
Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego