Pytanie

Czy w rachunku zysków i strat wynik netto może być większy niż wynik brutto?

Aktywa z tytułu odroczonego podatku są większe niż bieżący podatek dochodowy CIT, w konsekwencji podatek dochodowy jest wykazywany ze znakiem ujemnym. Aktywa zostały utworzone z tytułu aktualizacji aktuariusza na odprawy emerytalne i nagrody okolicznościowe. Zgodnie z przepisami jednostka może odstąpić od tworzenia aktywa z tytułu odroczonego podatku, jak nie ma pewności czy w przyszłych latach wystąpi dochód umożliwiający rozliczenie aktywa.

  • Czy w tym przypadku nie jest wskazane, żeby wysokość aktywa ograniczyć np. do wysokości bieżącego podatku w celu zrównania zysku brutto z zyskiem netto?
  • Czy dla odpowiedzi miałoby znaczenie gdyby jednostka odliczyła od bieżącego dochodu stratę podatkową?

Odpowiedź

Tak, wynik finansowy netto wykazany w rachunku zysków i strat może być większy niż wynik finansowy brutto.

Uzasadnienie

Pozycja podatku dochodowego w rachunku zysków i strat jest pozycją wynikową między podatkiem dochodowym stanowiącym zobowiązanie podatkowe a rezerwą i/lub aktywami z tytułu podatku odroczonego. Z tego powodu, w sytuacji gdy aktywa z tytuły odroczonego podatku dochodowego są wyższe od podatku bieżącego i rezerwy na odroczony podatek dochodowy, może ona przyjąć wartość ujemną. Tym samym wynik netto będzie wyższy niż wynik brutto.

Zgodnie z Krajowym Standardem Rachunkowości nr 2 "Podatek dochodowy", stanowiącym załącznik do uchwały nr 7/10 Komitetu Standardów Rachunkowości z dnia 20.04.2010 r. w sprawie przyjęcia znowelizowanego krajowego standardu rachunkowości nr 2 "Podatek dochodowy" - dalej KSR, wystąpienie ujemnego podatku dochodowego w rachunku zysków i strat nie jest przesłanką do ograniczania wysokości aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego, w szczególności do ustalenia odpisu aktualizującego ich wartość.

W kwestii odliczenia straty podatkowej, jeśli jednostka ma na myśli odliczenie straty w kolejnym okresie, to jest to raczej przesłanką potwierdzającą prawidłowość wysokości utworzonych w poprzednim okresie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego, gdyż potwierdza możliwość ich odliczenia w przyszłości.

Ad. 1. Zgodnie z KSR, dokonywanie odpisów aktualizujących wartość aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczy tych aktywów jako całości, a nie jedynie aktywów związanych ze stratą podatkową.

Ad. 2. Jak wspomniano już wcześniej, pozycja podatku dochodowego w rachunku zysków i strat jest pozycją wynikową między podatkiem dochodowym stanowiącym zobowiązanie podatkowe a rezerwą i/lub aktywami z tytułu podatku odroczonego. Z kolei w odniesieniu do użytkowników sprawozdań finansowych, zakłada się, że mają oni wystarczającą wiedzę z zakresu prowadzenia działalności oraz rachunkowości, by prawidłowo odczytać i zrozumieć treści zawarte w sprawozdaniu. Dlatego stwierdzenie, że prezentacja ujemnego podatku dochodowego w rachunku zysków i strat nie stanowi realizacji przesłanki rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego wydaje się bezpodstawne.

Nie zmienia to faktu, że wskazana okoliczność z pewnością nie mogłaby być uznana za przesłankę tworzenia odpisu aktualizującego wartość aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Jeśli jednostka ma obawy o właściwe odczytanie informacji zawartych w pozycji "Podatek dochodowy" rachunku zysków i strat, lepszym rozwiązaniem wydaje się jej rozbicie na "część bieżącą" i " część odroczoną".

Ad. 3. Zgodnie z art. 10 ust. 3 ustawy z 29.09.1994 r. o rachunkowości - dalej u.o.r., jednostki mogą stosować krajowe standardy rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości w sprawach nieuregulowanych przepisamiu.o.r. Oznacza to, że ich stosowanie nie jest obligatoryjne, aczkolwiek w sytuacjach, gdy u.o.r. nie daje odpowiedzi na określone pytania, stosowanie rozwiązań, którą są niezgodne w stosunku do rozwiązań przyjętych w KSR z pewnością będzie wprowadzać w błąd użytkowników sprawozdań finansowych.