Spółka budowlana wycenia na dzień bilansowy kontrakty budowlane wg stopnia zaawansowania robót, co jest potwierdzone stosownym protokołem wewnętrznym. Następnie otrzymane w ten sposób przychody porównuje się z przychodami zafakturowanymi i nadwyżkę przychodów ogółem nad przychodami zafakturowanymi księguje na konto 641 Rozliczenia międzyokresowe, jako należności niezafakturowane. Wartość przychodów niezafakturowanych (wykazanych jako rozliczenia międzyokresowe) nie stanowi przychodów podatkowych – przychody uznaje się za podatkowe w momencie odbioru robót przez odbiorcę usług na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych. Oczywiste jest, że skoro występują w roku podatkowym przychody, które zostały wykonane, ale niezafakturowane, to spółka poniosła koszty, które odpowiadają tym przychodom.
Czy w związku z występowaniem przychodów niepodatkowych należy ustalić wartość kosztów bezpośrednich im odpowiadających i wykazać je w rozliczeniu podatku dochodowego danego roku obrotowego (podatkowego) jako koszty niestanowiące kosztu uzyskania przychodu i uznać je za koszty podatkowe w momencie odbioru robót przez odbiorcę (w następnym roku podatkowym)?
Spółka nie posiada narzędzi pozwalających na porównanie kosztów poniesionych z budżetem budowy.
Czy zatem za prawidłowy sposób ustalenia tych kosztów można uznać następujący schemat:
KNKUP = KO x (Pn/Po)
gdzie:
KNKUP – koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów dotyczące przychodów niezafakturowanych na dzień bilansowy,
KO - koszty bezpośrednie ogółem,
Pn – przychody niezafakturowane,
Po – przychody ogółem z wyceny na dzień bilansowy
tj. wartość kosztów poniesionych dotyczących przychodów niestanowiących równa się wartości kosztów bezpośrednich pomnożonej przez wskaźnik przychodów niezafakturowanych w przychodach ogółem?

Spółka powinna wykazać koszty z rozliczeniami międzyokresowymi przychodów, ale wyłącznie do celów bilansowych (na gruncie podatkowym nie będą to koszty uzyskania przychodu). Sposób wyliczenia kosztów przy zastosowaniu proporcji jest poprawny.
Na wstępie musimy odróżnić dwa aspekty pytania – rachunkowy i podatkowy. Ewidencje rachunkowe wykazują bieżący stan przedsiębiorstwa. Tym samym na mocy art. 29-41 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) zarówno przychody spodziewane w kolejnym okresie, jak i dotyczące ich koszty powinny być wykazywane jako rozliczenia międzyokresowe. Wykazanie samych przychodów (bez powiązanych z nimi kosztów) zawyżyłoby sytuację finansową spółki. Jeżeli spółka nie ma możliwości ustalenia konkretnej kwoty kosztów dotyczących należności za prace wykonane, nie pozostaje jej nic innego, jak obliczenie tych kosztów przy zastosowaniu proporcji opisanej w pytaniu.
Od strony podatkowej ustawodawca przewidział własne zasady rozliczania kosztów w czasie. Zgodnie z art. 15 ust. 4 i nast. ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Skoro więc w przedstawionej sytuacji przychody mają być osiągnięte w następnym roku, koszty też powinny być wtedy potrącone.